ڕژێنی په‌ریزاد ڕژێنێکی بچوکە لە شێوەی پەپولە دەکەوێتە بەشی پێشەوەی مل لە مرۆڤدا،کارو چالاکی زۆری هەیە لە ڕێی دەردانی هەردوو هۆڕمۆنی ت٣ و سایرۆکسین،لەوانە کرداری زیندە چالاکی و ڕێکخستنی پلەی گەرمی لەش ولێدانی دڵ و زۆرێکی تر لە چالاکی ئەندامەکامی لەش دكتۆر هەرێم کریم احمد
پسپۆڕی نەخۆشیەکانی هەناوی و دڵ و شەکرە له‌م بابه‌ته‌دا جۆره‌كانی ئه‌م نه‌خۆشیه و هۆكاره‌كانی ڕون ده‌كاته‌وه.
بەگشتی دوو جۆر نەخۆشی غودە هەیە:
1-غودەی تەمەڵ یان سست(خمور او كسلان الغده):کە وەک پێویست هۆڕمۆن دەرنادات واتا هەردوو هۆرمۆنی ت٣ و سایڕۆكسین دادەبەزێت و لەبەرامبەردا TSH بەرز دەبێتەوە.
نیشانەکانی:
-شەكەتی و ماندووبونی بەردەوام
-زیادبونی کێش
-تەمەڵی بێهێزی
-خەمۆکی و تێکچونی میزاج
-سەرمابوونی به‌رده‌وام
-خەواڵوی و دایمە خەوتن
-وەرینی قژەسەر
-قەبزی و نەمانی حەزی خواردن
-بە قورسی هەناسە دان و گۆڕانی دەنگ
- خاوبوونەوەی لێدانەكانی دڵ
-زبر بووم و ووشکبونەوەی پێست
- دابەزینی هزر و بیركۆڵی لەئەگەری چارەسەر نەكردنیا
-بەرزبونەوەی چەورییەکانی خوێن
-تەشەنوج وئازاری بەردەوامی ماسولکەكان
-تێکچونی سوڕی مانگانە لە ئافرەتدا و هەندێ جار نەزۆکی
-لەهەندێ باردا گەوەر بوونی غودەی دەرەقی
تێبینی / مەرج نییە هەموو نیشانەکان لە یەک نەخۆشدا هەبن.
هۆكارەكانی توشبوون به‌م نه‌خۆشییه:
١- لە زۆربەی ووڵاتان بەربڵاوترین هۆكار كەمی یۆدە iodine (پێویستی ڕۆژانەی مرۆڤ ١٥٠ بۆ ٢٠٠ مایكرۆگرامە كە خوێی دەوڵەمەند كراو نە یۆد، خواردنی دەریای و شیرەمەنی و گۆشت و هێلكە و ماسیدا هەیە).
٢- هۆكاری تێكچوونی سیستەمی بەرگری لەش وەك هاشیمۆتۆز كە سەرەكترین هۆكارە .
٣- نەشتەرگەری لابردنی غودە كرابێت بەهەر هۆكارێك یان لێدانی تیشك (زەڕە).
٤- زیاد بەكارهێنانی دەرمانی غودەی هار ( carbimazole ).
٥- بەكارهێنانی دەرمانی مێشك هێوركەرەوە لە جۆری lithium دەرمانی دڵ وەك amiodaron یان دەرمانی sunittinib .
٦-هەندێ جار وەك بەرەنجامی التهاباتی غودە و ماوەی زەستانی لە ئافرەتاندا .
٧- هۆكاری دووەمی واتا نەخۆشیەكانی ژێر مێشكە ڕژێن وەك شێرپەنجەی مێشك ،خوێن بەربوونی زیادی كاتی منداڵبوون ، جەڵتە و گرێی ژێر مێشكە ڕژێن هەندێ نەخۆشی تری دەگمەن .
٨- هۆكاری زگماكی بەهۆی دروست نەبوونی غودەی دەرەقی یان ناڕێكی لە دەردانی هۆرمۆن .
خواردنە بەسوود و زیانبەخشەکان بە غودە(غودەی تەمەڵ):
خواردن وپارێزی بە تەنها جارەسەر نییە بۆ نەخۆشیەکانی غودەی پەریزادە بۆیە پێویستە نەخۆشەکە لە لایەن پزیشکی پسپۆڕەوە چارەسەر وەربگرێت.
بەسوودەکان:
1- ئەوخواردنانەی مادەی یۆدی تێدایە (ئایۆدین) کە پێکهاتەی سەرەکی دروست بونی هۆڕمۆنی غودەیە ، وەك لە هەندێك جۆرێ خوێ و خواردنی دەریایی و بەرهەمە شیرەمەنیەکان ، هێلکە ڕۆبیان ، ماسی هەیە ...هتد
2- مادەی سیلینیۆم لە خواردنەکانی وەک ماسی تونا و ساردیس و ماددە ڕیشالەکان و قارچکدا هەیە.
خواردنی دەوڵەمەند بە زینگ وەک مریشک و گوێچکە ماسی و گۆستی گوێرەکە
تێبینی: زیادەرەوی کردن لەم خواردنانە دەبێتە هۆی تێکچونی هۆرمۆناتی غودە
خۆراكه زیانبەخشەکان:
-سەوزە گەڵا پانەکان وەک کەلەرم و سپیناخ و برۆکلی و کاهوو و خەردەلە و قەڕنابیت و گێزەر
،خواردنی لەقتونراو و هەرزن و بوندوق.
-زیادەرۆی نەکرێت لە خواردنەوەی چا و قاوە و نیسکافە چونكی لە هەندێ نەخۆشدا دەبێتە هۆی زیادبوونی نیشانەكانی غودە .
-نانی گەنم و جۆ لەو کەسانەی هاوکات نەخۆشی هەستیاری ڕیخۆلەکانیان بە گلۆتین هەیە.
-نەخواردنی دەرمانی غودەی تەمەڵ لەگەڵ حەبی ئاسن و کالیسیۆم یان لانی کەم (٤)کاتژمێر یان لە نێواندا بێت.
پشكنینی پێویست :
TSH , هەندێ جاریش T4
* دژە تەنەكان لە خۆێندا لە سەرەكیترینیان anti TPO
*سۆنەری غودە یان مل
*چارەسەری پزیشكی : بەكارهێنانی حەپی سایڕۆكسین كە باشترە بە زیاتر لە نیو كاژێر پێش نانی بەیانیان بخورێت ،بەگشتی پێویستە بۆ ماوەیەكی درێژ بەكاربهێنرێت و لە زۆربەی نەخۆشەكاندا بە درێژایی تەمەن و لە ژێر چاوە دێری پزیشكدا .