كاتێك توركیا بیری لەو سیناریۆو پلانە درێژخایەنانەكردەوە بۆ سەقامگیری سیاسی وڵاتەكەی لە چەند ساڵی رابردوودا، وەك دەستبردن بۆ ئاشتی ناوخۆیی و  تیۆری سفركرنەوەی كێشە بەرانبەر بە ئێران و هەندێ وڵاتی دیكە، رۆڵی سێنتراڵانەی داود ئۆغلۆ بە باشی دەركەوت لە شەقامی توركیداو ئەمەش ئەردوغانی نیگەرانكرد، وەك چۆن حەسەن رۆحانی سەرۆكی ریفۆرمخوازانی نوێی ئێران ئەم رێككارەی گرتە بەر بەرانبەر ئەمریكا، تا ئابڵوقەی مەترسیدار دوورخاتەوەوجوڵەو چالاكی ئۆپۆزسیۆنی ووڵاتەكەی سست بكات، لەو رۆژەوە ئەردوغان خەریكی تەلبەندكردن و سنوردانان و تەحجیمكردن و بچوككردنەوەی داود ئۆغلۆیە، رێك دوای پەراوێزخستنی عەبدوڵا گویل و دورخستنەوەی هەیمەنەی فەتحوڵا گوڵەن تاكە لەمپەری بەردەم حەزو ویستە پاوانخوازیەكانی ئەم سوڵتانە نوێیە ئەم پیاوە ئەكادیمیستە بوو.
 ئەم پیاوە پێشتر وەزیری دەرەوە بوو، هەر لەو رێگەیەشەوە هاتە ناو دونیای سیاسەت و جیهانبینی نێودەوڵەتی و تێكەڵبوون بە مارو پەیژەی دەسەڵاتدا، لە فیگەرێكی ئەكادیمیستی زانكۆیی و بەرپرسی پەیوەندیە نێودەوڵەتیەكانی زانكۆیەكی بچوكەوە هاتەناو وەزارەتی دەرەوەی توركیاو چاوەكانی كردەوە، هەستێكی ئاینی هەبوو لەسەرەتادا، دواتر ئەردوغان ئەم هەستەی قۆزتەوە، وەلێ داود نەیزانی ئەمە گرتوخانەیەو ئۆردوغانی هاورێی دوچاری لادانی مەترسیداری دەكاتەوەو لە كاراكتەرێكی ئاینی ئەكادیمیەوە دەیكاتە رۆبۆتێكی سیاسی و لیدەرێكی گوێرایەڵ بۆ سزادانی هاورێ نزیكەكانی خۆی وەك فەتحوڵا گویلەن و عەبدوڵاگویل و دەیان رەقیبی سەرسەختی ئۆردوغان كە مەترسی بوون لەسەر پێگەو نفوزی ئەردوغان.

 ئەم پیاوە 57ساڵ تەمەنیەتی، پێنج ساڵی رابردووبە گەشەو تۆقینی پێگەی حكومی و حیزبی ناوبراو دادەنرێت، لێ تاقەتپروكێن بوو بەدەست سیاسەتەكانی ئەردوغانەوە كە هەمیشە ئەیویست وەك ئەو بیربكاتەوە، وەك ئەو بە رێگا سەختەكانی پراگماتیەت و دیماگۆگیەتدا بڕوات، وەك ئەویش بچێتە ناو تیۆری موئامەرەوە، وەك ئەو پرەنسیپەش رازی بێت ماكیافیلیانە حوكمرانی بكات

(مبدأ تبناه المفكر و السیاسی الإیگالی نیكولو ماكیافیلی خلال القرن السادس عشر)
كەبۆ مەبەستی پراگماتی سیاسی و ئایدۆلۆژی بەكار هێنراو كرایە مەشروعیەتی كارە سیاسیەكان و پلانە نادیارەكان و گەمەی ئەرگەنەكۆن و كودەتای سپی و تێوەگلان بە گەندەڵی و چاوپۆشی لە ئابڕوچوونە دراییەكان و زۆر شتی تر، لە زۆر جێگاو وێستگەی سیاسی و حیزبیدا ئۆردوغان ویستویەتی شەرعیەتێك بۆ هەنگاوە سیاسیەكانی بدۆزێتەوە و كۆمەڵە كەسێك بكاتە كەڤەرو قەڵغانی خۆی وەك" نەجمەدین ئەربەكان، فەتحوڵا گوڵەن، عەبدوڵا گویل، ئەحمەد دادو ئۆغلۆ، هاكان فیدان" تەنانەت ئەگەر باوەریشی بە توانا سیاسیەكانیان نەبوبێت، بەڵام سودی وەرگرتووە لە پێگەی زانستی و ئاینی و كۆمەڵایەتی و ئەمنی هەر یەكێكیان، ئەگەر بیرتان بێت پێش هەڵبژاردنی 7ی حوزەیرانی 2015  بە هەڵەداوان هاكان فیدانی لە دەزگای هەواڵگریی میت لابردو دواتر هێنایەوەو ئەمە سەرەتای راراییەكانی ئەردوغان بوو كە نەیدەزانی چۆن هاورێكانی پەراوێز بخات، تەنانەت رۆژنامەنوسێكی تورك دەڵێت هەمیشە بەدگومان بووە بە توانا فیكری و ئەكادیمیەكانی داود ئۆغلۆ بۆیە ویستویەتی شكستی پێ بهێنێت و لەم شكستە سود وەربگرێت، هەندێك چاودێر ئەمە بە ئەوپەری شڵەژانی دەرونی ئۆردوغان ناو دەبەن كاتێك بە داود ئۆغلۆ دەڵێت تۆ راستە سەرۆكی ئاكەپەیت بەڵام من وەك سەرۆك هەڵمبژاردویت ! سەیرتر لەكاتی هەڵمەتی هەڵبژاردنەكانی 7ی حوزەیران كە دەبوو داود ئۆغلۆ خۆی سەرپەرشتی هەڵمەتەكە بكات، كەچی ئۆردوغان كە رێگە پێدراویش نەبوو لە رووی یاساییەوە بێتە ناو یاریەكەوە وەك سەرۆك كۆمار كە ئەتەكێت و یاسا رێگریی دەكات، بەڵام داود ئۆغلۆی پەراوێز خست و  حەزی سوڵتانیزم وایلێكرد باوەری بەم پیاوەش نەبێت هەڵمەتەكە بەرێوە بەرێت، بۆیە خۆی شاربەشار دەگەرا بۆ كۆكردنەوەی دەنگ و بانگەشەی هەڵبژاردن و ئۆغلۆی پەراوێزخست و ئەمەش وایكرد ئیدی ئۆغلۆ بە نیگەرانی و ساردوسڕیەوە هەڵمەتەكە بەرێوە بەرێت و دواجار هەموو شكستەكانیشی خستە ئەستۆی ئەم پیاوە ئەكادیمیەوەو بڕیارێكی پێ دەرچواند بۆ دووبارە هەڵبژاردنەوە.

(قوڵایی ستراتیجی) گرنگترین كتێب و بەرهەمی فیكری ئەم پیاوە بوو لە 2010، تێزی سفركێشە ناسراوترین تێزی ناوبراوە بۆ سیاسەتی دەرەوەی توركیا،"هاوسەنگی وردی هێزەكان لەنێوان هێزی ئەمری واقیع و هێزی رەچەڵەكی رەسەنی تورك" یەكێكی ترە لە دیدگاكانی ناوبراو بۆ گرنگیدان بە جیۆستراتیجی توركیا لە رۆژهەڵاتی ناوین، لێ هەموو ئەمانە ئەبنە وەهم كاتێك ئۆغلۆ ئەكەوێتە بەردەم تاقیكردنەوەی سەرۆكایەتی ئاكپارتی و  پۆستی سەرۆك وەزیرانەوە، كە هەردوو پۆستەكە پێشتر لای ئەردوغان بووە، واتە ئەوەی ئەردوغان تەواوی نەكرد دەبێت دادوئۆغلۆ تەواوی بكات، بۆیە لەبەردەم ئەزمونێكی تاڵی وادا ئیدی نە كتێب و تیۆرو نوسین، نە سفر كێشەو هاوسەنگی هێز كەڵكی نامێنێت لەبەردەم حەزی مۆنۆكراتیەتی هاورێكەیدا كە یەكەم شت گۆرینی سیستمی حوكمرانی توركیایە لە پەرلەمانیەوە بۆ سەرۆكایەتی كە ئەم هەنگاوە هیچ بەدڵی داود ئۆغلۆو هاورێكانینەبوەو نیە، ئەردوغان ویستی ئەم ئەكادیمیستە كاری لەسەر بكات،چنینی فەرشی سیاسەتێك بە دڵی سوڵتان و بۆ كۆشكەكەی سوڵتانیش بشێت ئەمە ئیتر بە سیاسیكردنی مەعریفەو رەوشت و ئاكارو فەزیلەتەو بۆیە داود ئۆغلۆ ئێستێكی كرد و هەڵوێستی نواند، بەڵام ئایا هەڵوێست نواندن رێگەچارەیە لەبەردەم خەونی دیكتاتۆریەت و ستەمكاری سوڵتان و ئاژاوەی گەورەدا كە ئێستا بەرۆكی توركیای گرتووە بەرەو داڕمان ؟

هەر ئەوكات من لە وتارێكی تردا ووتم كاتێك بیریارو مامۆستای زانكۆ سەری لێتێك بچێت وەك "ئەحمەد داود ئۆغلۆ" ی لێدێت، كە هەموو تێزو چەمكە فیكریەكانی هەرزانفرۆش بكات لە پێناوی كورسی و ئۆپەراسیۆن و پاكتاوی نەیاران و چاوپۆشی ستەم و فەسادی بانكی و دژایەتی تەڤگەری كوردی.

جیاوازیەكانی ئەم دوو كاراكتەرەش كاتێك دەركەوت  ئەنجامی شكستەكەی 7ی حوزەیرانی ئاكەپەو سەركەوتنی هەدەپەیان بینی، دوای ئەم شكستە ئۆردوغان كۆبونەوەیەكی 14 سەعاتی و دوقۆڵی 10 سەعاتی ئەنجامدا لەگەڵ ئەم پیاوە ئەكادیمیەداو بە روونی داود ئۆغلۆ سەرنجی خۆی خستۆتە روو لەسەر خەونەكەی ئۆردوغان بۆ گۆرینی سیستمی سەرۆكایەتی و بە جۆرێكیش لە مەحاڵی زانیوە، تەنانەت بە تۆنێكی جیاواز ئەحمەد داود ئۆغلۆ باری سەرنجی خۆی خستۆتە روو بۆ ئەردوغان لە هەڵگیرسانەوەی شەڕو كۆتاییهاتنی گفتوگۆی ئاشتی، ئەوەش بە سەرەتای دەركەوتنی جیاوازیەكان دادەنرێت و با چاوەڕوان بین بزانین گەمەكە بە كوێ دەگات؟