حەقە پارێزگاری هەڵەبجەش بچێتە لای والی بەسرە؟

ئاسۆ عەبدولەتیف

پارێزگاری سلێمانی بە سەردانێكی سیاسی و ئابوری چووە بەغداد، پارێزگاری هەڵەبجەش لە سلێمانیەو خەریكی بەرێوەبەرایەتیە گشتیەكان و رۆتینیاتی ئیداری و ململانێ حیزبی و ئایدۆلۆژیەكانە كە تا ئێستا رێگربووە لەبەردەم پارێزگای هەڵەبجەدا، پارێزگاری كەركوكیش لە روسیایە، ئەمە ئیتر رەوشی سیاسی و ئابوری حوكمرانی كوردیە!

 ئەم سەردانەی پارێزگاری سلێمانی هەرچۆن شرۆڤەی بكەین هەوڵێكی سیاسی و حیزبییەبۆ بە ویلایەتكردنی پارێزگای سلێمانی، ئەوەی پێی دەوترێت حكومەتی خۆجێیەتی پارێزگاكان،بێگومان گوتاری حوكمرانی شیعەی عێراقی و ئەجێنداكەیان ئەم پرسەیەو لە بری وشەی فیدراڵی و سەربەخۆیی پێیان باشەو بگرە كاریشی بۆ دەكەن كە هەرێم بكەنە چەند پاكێجێكی سیاسی و چەند شارێكی دابڕاو لەیەكترو تەنانەت چەند سەرۆكێكیش، رەنگە ئەوكات باشتر بێنە پێشوازیمان  لەرووی ئەتەكێتی دیبلۆماسیەوە كاتێك وەك كانتۆن و پارێزگاری بچوك بچوك سەردانیان دەكەین نەك وەك شاندێكی حكومی، یان حكومەتێكی خاوەن ناسنامەی سەربەخۆ، وێرای تێبینی زۆرم بۆ (حكومەتی سەربەخۆ)
 راستە حكومەتی خۆجێیی بارێزگاكان هەمانكات سەربەخۆیی ئابوریشی لێدەكەوێتەوە،و كارێكی باشەو تاك و هاوڵاتی لێی سودمەند دەبێت و بازارو ئابوری دەبوژێتەوەو جوڵەیەك دەخاتەوە، بەڵام ئایا شارە بچوك و پەراوێزەكان، شارە قوربانیدەرەكانی ئەنفال و كیمیاباران، چۆن دەتوانن دەرفەت لەم رەوشە نوێیە وەرگرن بۆ ئاوەدانكردنەوەو وەبەرهێنان و بوژانەوە لەكاتێكدا نە میكانیزمی گونجاویان لەبەردەستە بۆ ئەم كارە، نە دەرفەت و هەلی بەدەستهێنانی دەستكەوتی دارایی و نە فەرمانگەو كۆمپانیای گەورە، بەتایبەتی بۆ پارێزگایەكی وەك هەڵەبجە كە بە شارێكی لاچەپ دادەنرێت و تا ئێستا بەرێوەبەرایەتیە گشتیەكانی لە سلێمانیەوە بەتەواوی بۆ نەگەراوەتەوەو هاوكاری نەكراوە، ئابوری سەربەخۆی نیە، بودجەی پەرەپێدانی نیە، شایستە داراییەكانی بەدەست نەگەشتووە، مەرزی سەربەخۆی بازرگانی و ئابوری فەرمی بۆ نەكراوەتەوە، تەنانەت مەرزی باشماخ كە پێویستە لەناو قەڵەمرەوی هەڵەبجەدابێت هێشتا سەر بە سلێمانیە وەك بەرێوەبەرایەتی گشتی و گومرگ، ئاخۆ بەم بیماری و كەساسیەوە چۆن دەتوانێت سوود لەم هەنگاوەی سلێمانی وەربگرێت، یان بەراست سلێمانی چی بۆ هەڵەبجە كردووە؟

دەبوو پێش هەر شت سلێمانی دەستپێشخەربوایە بۆ هەستانەوەی هەڵەبجەو بوژانەوەی كەرت و سێكتەرو گشت رەهەندەكانی گەشەسەندنی ئیداری و مالی ئەم شارە، ئەم شارە لەم سەرەتایەوە دەبێت دەستی بگیرێت نەك دژایەتی بكرێت، دەبێت دەروازەی ستراتیجی گەورەو چوتسایدی شارو پرۆژە و كەرتی وەبەرهێنان و كارخانەو باڵەخانەكانی پارێزگای بۆ دروست بكرێت كە تا ئێستا نەكراوە، هەڵەبجەییەكان خەریكن چێژی بەپارێزگابونیان بیردەچێتەوە لەتاو بێكاری و پەراوێزخستنی شارەكەیان و ئەو هەموو غەدرە گەورەیە، ئێستاش ئەنجومەنێك پێك نەهات بۆ پارێزگاكە لەكاتێكدا خەریكە مۆدێلی ئەنجومەنیش بەسەردەچێت، چونكە ئەنجومەن بۆ پارەیە كە پارە نەبوو ئەنجومەن چی بكات؟

لە 16/3/2014 بریاریبەپارێزگابوونی ئەم شارە دراوە،لە 1/3/2010 ەوەلەلایەندادگایتەمیزیعێراقیەوە وەك جینۆساید ناسێنراوە،كەچیرووداوەكەهەروابەسانایی گوزەردەكات بەبێ ئەوەی دەسەڵات بیر لەوە بكاتەوە كۆنفرانسێكی گەورەی جیهانی لەبارەوە ببەستێ تا بە جیهان و شۆڤێنیەتی عەرەبی بڵێت جینۆسایدی شارێك یانی چی، دادگای باڵای تاوانەكانی عێراق وەك جینۆساید ناساندی و بەڵام ئامادە نین بچین بۆ بەدواداچونی كەیسەكە، دەبوو پێش پارێزگاری سلێمانی پارێزگاری هەڵەبجە سەردانی بەغدای بكردایە بەڵام لەگەڵ شاندی حكومی و بە پاكێجی فەرمیەوە بۆ پشتگیری و سەرپێخستنی پارێزگاكە، كە بە جینۆساید ناسێنراوەو ئەركی حكومەتی عێراقیە قەرەبووی زیانە رۆحی و مادیەكانی بكاتەوە بە پێی بودجەی عێراقی و ئەمەش خێرو سەدەقە نیە، یان هیچ نا دەبوو پارێزگاری سلێمانی و شاندەكەی جێگایەكی شایستەیان دابنایە بۆ پارێزگاری هەڵەبجە لەو سەردانەدا، خۆ ناكرێت پارێزگای سلێمانی بەناوی هەڵەبجەوە قسە بكات، كەواتە سەرجەم شارەكان شینی وەدەستخستنی پلەو پایەو شایستەی دارایی خۆیان دەكەن و پرسەكە پەیوەندی بە حكومەتی خۆجێی و ئازادی و پرسی سەربەخۆییەوە نیە، ئایا ئایا دەكرێت پارێزگاری هەڵەبجەش ملی رێگا بگرێت بۆ لای والی بەسرەو كوفەو شام بۆ پیتاك و هاوكاری شارەكەی تا لەم بێمروەتی و قەیرانە رزگاری بێت، یان دەبێت ئەمە بە دامەزراوە بكرێت و روئیایەكی رۆشنمان هەبێت بۆ ئەم پرسەو چیتر خەڵكی تەفرە نەخۆن بەم چالاكیانە، گرنگە هەڵەبجە خۆی ئیدی كۆتایی بەو ململانێ ئایدۆلۆژی و حیزبیە بهێنێت و كار بكات بۆ ئەم پرسە گرنگەی ژیانی هەڵەبجەییەكان و چیتر بەدیار دروستكردنی سایلۆیەكەوە لە چاوەروانیدا نەمێنێتەوە.

دواجار چەمكی ویلایەت و میرنشین و كانتۆنە كلاسیكیەكان چەمكێكی نۆستالیژی كۆمەڵگای دەرەبەگ و فیودالیزمی كوردیە و هەڵگری چیرۆكێكی تاڵە بۆ ئێستای كوردو مایەی شانازی نیە ئەوەندەی مایەی بەدبەختی و دواكەوتوویی كولتورییە، كورد بە درێژایی مێژوو نەیتوانی بەو هەموو میرنشین و سەرۆك و بزوتنەوە سیاسی و میتۆدە كلاسیكیەوە دەوڵەتێك چێ بكات، بەو هەمو سازش و خۆ بچوككردنەوە لە دەرباری شاو لە چادرگەی زلهێزەكاندا هەر نەیتوانی كەینونەیەكی سەربەخۆدروست بكات، كە هۆكارەكەی بریتی بوو لە فاكتەری ناوخۆیی و یەكتری سرینەوەو خۆخۆری و نەبوونی ئیرادە لای سەركردەكان، ئێستاش ئەو خۆخۆری و یەكتری سرینەوەو زمانی هەرەشەیە هەر ماوەو كولتورێكی كاریگەرە.


21/06/2016



وتارەکانی تری نوسەر