ئەوەی ئەم تایپە حیزبییە ئێستا لەدەرەوەی دامودەزگا حكومی و نیشتیمانیەكانی هەرێم دەیكات بەناوی دانوستانەوە لە بەغداد، هیچ نییە جگە لە پەچەكردارو سواربوونی شەپۆلی نارەزایەتی و خۆپیشاندەرانی ئەم دواییەی كوردستان، كە بەداخەوە دیسان بەناوی ریفۆرم و چاكسازی و چاككردنەوەی پەیوەندیەكانی هەرێم و بەغدادەوە دەپەیڤن.
بێ ئاگا لەوەی چاككردنەوەی پەیوەندی هەرێم و بەغداد، پەیوەندی بە چاككردنەوەی شكۆی كوردەوە هەیە، پەیوەندی بە چاككردنەوەی كۆی ئەو هاوكێشانەوە هەیە كە لەكەركوك سەرەوخوار كرایەوەو ئەمانیش بە تۆپزیی پشكدارن لەو شكانی شكۆیەدا، كە ئەم چاككردنەوەو پرۆسەی نەشتەرگەریەش یان ئەگە بكرێت ناوی لێ بنێین "عەمەلیەی جەراحی" بەو حیزب و قەوارە بچوكانە ناكرێت كە لەناو مینی پاسێكدا لە بەغداد سەردانی ئەم حیزب و ئەو حیزب دەكەن بەناوی دانوستانەوە، بەڵكو بە میكانیزمێكی نوێ دەكرێت بەرەنجامی هەڵبژاردنێكی دیموكراسی و بەدەستهێنانی شەرعیەتێكی نەتەوەیی و نیشتیمانی بۆ دەستەیەكی نوێ، لەكاتێكدا ئێستا نە میكانیزم هەیەو نە هەڵبژاردن و نە دیموكراسی و ئەوەی هەیە پاوەری حیزب و بنەماڵەی بچوك بچوكە بەناوی حیزبی مۆدێرنەوە.
جارێك دەبێت ئەوە بزانین پێكهاتەی سیاسی و ئایدۆلۆژی ئەم وەفدە بریتین لە دەموچاوەكانی رابردووی حیزبی كوردی كە ئەو هەموو ساڵە زنجیرەیەك شكستیان بۆ حوكمرانی و ئەزموونی سیاسی هەرێم دروستكردو ئێستاش لە ژێر پەردەی هاوپەیمانی و ئۆپۆزسیۆن بوون و دیموكراسیەتی ساختەوە خەریكی خۆپاككردنەوەو پەرێزجوانكردنی خۆیانن بۆ قۆناغی ئایندەو بەشداریكردن لە هەڵبژاردنەكاندا، بگرە هەندێكیان وەك پەرلەمانتار ئەو هەموو ساڵە لەژێر باڵی یەكێتی و پارتی و كۆمەڵ و گۆڕاندا ئەوەندە لەبەغداد شكست و شەرمەزاریان نوسیەوە بۆیان نیە جارێكی تر باسی دانوستان و چارەسەری كێشەی كوردبكەن.
كێشەكە ئەوەیە لە قۆناغی بزاڤی رزگاری نیشتیمانیەوە تا ئێستای خەباتی پارلەمانی و حوكمرانی هەمیشە بەو تۆنە حیزبی و خێڵەكیە مامەڵەمان كردووە بۆیە نەمانتوانیوە هیچ دەرفەتێكی مەدەنی بقۆزینەوە بە ئاراستەی جیاكردنەوەی دەزگای مەدەنی لە دەزگای خێڵ.
ئەمەی ئێستا روو دەدات بە فیعلی مومارەسەكردنی كەڵكەڵەی خێڵە لەدەرەوەی دەزگای تەشریعیدا، بۆ موجامەلەی شەخسی و دەستكەوتی ئایدۆلۆژیی حیزبی و بەدەستهێنانی هەندێك ئیمتیازاتە لە غیابی حوكمرانیەكی باشدا، ئەوەش راستە بێگومان ئێمە حوكمرانیەكی باشمان نەبووە لە رابردوو بۆیە ئەم تایپانە لەدایك دەبن و گەشەدەكەن و وەك مێروو بەردەبنە برینی جەستەی هیلاك و شەمزای كوردەوە، سەد دەرسەد فەزایەكی شێداری ناتەندروستمان هەیە بۆ هەڵهێنانی ئەم تایپانە، ئەكید بەغداش "كاڵا بەقەد باڵا" مامەڵەیان لەگەڵ دەكات تاوەكو زیاتر كار بكات لەسەر ترازاندنی ماڵی كوردی و پشێویەكانیش زیاتربكات، ئێمە نیو سەدەیە بێزاربووین لە ئاست ئەو دەموچاوە سیاسییانەی رابردوو كە نەیانتوانی پەیوەندیەكی تەندروست و میكانیزمێكی گونجاو بدۆزنەوە بۆ دانوستان تا ئەم گەلە بە ئاسودەیی بژیی، ئێستا هاتینەوە سەر هەمان دەموچاوو ئالیەت، دەبوو لە ساڵی نوێ و پاش ئەو هەموو شكستە باسی مەرگی ئەم تایپەو لەدایك بوونی تایپ و تیمێكی ترمان بكردایە بە فۆڕمێكی دیكەو دروستكردنی دەزگاو دامەزراوەی دەوڵەتی كە چۆن و كێ پێویستە دانوستاندن بكات و ئەركە سەختەكە وەئەستۆبگرێ، كەچی ئەم تایپە دێن و بۆموزایەداتی سیاسی ناوخۆیی هەمان كرداری كلاسیكیانە دوبارە دەكەنەوە لەدەرەوەی ئیجماعی نیشتیمانی و میللی، دیارە بەغدادیش هەر ئەوەی دەوێت كە كورد بخاتە دەرەوەی پاكێجە مەدەنیەكان و دامەزراوە نیشتیمانیەكان و وەك تیرەو هۆزو حیزب مامەڵەمان لەگەڵ بكات.
بۆیە لە باشترین حاڵەتدا ئەم تایپەش جگە لە وێنەگرتن و تۆماركردنی چەند چالاكیەكی موزەییەف و سەردانێكی دیجلەو ئەبونەواس ناتوانن تەجاوزی ئەم قۆناغەی كورد بكەن، دەبوو ئەم حیزبانە شكۆیان بۆ كەركوك و كەركوكیەكان بگەراندایەتەوەو ئەولەویەتی كاریان گەراندنەوەی كەركوك بوایە بۆ دۆخی ئاسایی پێش 16 ی ئۆكتۆربەر، هیچ نەبێت بەقەد راستگۆیی دروشمەكانیان كاریان بكردایە، یان ئەوكاتانەی كە لە هەرێم لە حكومەت بوون و شیلاوگی دەسەڵاتیان نۆش دەكرد هەستانایە بەم كارانە، ئاخر دانوستان ئەگەر ئاسۆ بەرینەكانی نەتەوەو دیدگاكانی سەربەخۆیی تێدا گەشە نەكات دانوستان نیە، ئەم دانوستانە هێندەی تر دۆزی كورد بچوك دەكاتەوە لەبەردەم یارو نەیارانیدا، چونكە لە بنەرەتدا ئەم سێ قەوارەیە نوێنەری شەرعی هەرێم نین و تەفویز نەكراون بەناوی كوردەوە دانوستان بكەن و ئەجێندا بنوسنەوە، دروست وابوو كە ئەو سێ پارتەی ئێستا لە بەغدادن زۆرینەی دەنگی پارلەمانی بن لە هەرێم و بەدەنگ و سەنگەوە لەوێ بن، ئێ خۆ قەوارەیەكیان هێشتا نەچۆتە كێبركێی هەڵبژاردن و مەحەكی دەنگدانەوە چۆن و بە چ پێوەرێك خۆی دەخزێنێتە ناو پرۆسەیەكی قورسی وەك دانوستانەوە من نازانم! كەواتە ئەمە دەرگای فەوزایەكی مەترسیدار دەكاتەوە كە هەر قەوارەیەكی تر بۆ لەمەودوا كە خۆی راگەیاند ئیتر شەرعیەتی ئەوەی هەبێت بە خواستی خۆی بەبێ گەراندنەوە بۆ دەنگی خەڵك بچێتە بەغداو ئێران و توران و بەناوی گەلەوە بڕیار بدات، ئەمە ئەوپەڕی مەهزەلەی سیاسییە، گرفتە گەورەكەش ئەوەیە تا ئێستا كورد لەسەر پایە حیزبی و ئایدۆلۆژیەكان دانوستانی كردووە بە یەكێتی و پارتیشەوە، دانوستان بە مەبەستی قەڵەوكردنی حیزب لەسەر حسابی لاوازكردنی ئێسكەكانی نەتەوەو نیشتیمان، لەكاتێكدا ئەم هەرێمە چوارچێوەیەكی دەستوری نیە بۆ كاركردن وەك پێوەرو میكانیزمی دەوڵەتی، ئەوەی هەیە چالاكی پارتەكانەو تا ئێستا درێژبۆتەوە وەك میراتێكی ناشیرین و دیفاكتۆو پێویستە بەری پێبگیرێت.
كاتی خۆی پرۆژەیەك بەناوی "ئەنجومەنێكی باڵا بۆ دانوستان" لە 6/8/2012 لە پەرلەمانی كوردستان قسەوباسی لێوەكراو دڵخۆشكەر بوو، تۆنێك بوو بە ئاراستەی دوورخستنەوەی دەستی باڵای حیزب لە بریاری هەڵەو بەرتەسكی ئایدۆلۆژی، بەڵام نەتوانراوە ئەو ئەنجومەنە بكرێت بە پرۆژە یاسا بۆ دانوستان و بەدواداچوونی پرسە سیاسیەكانی گەلی كورد لە بەغداد، لەو كاتەوە كاری لەسەر نەكراوە، كە ئەوكات تەنها خوێندنەوەی یەكەمی بۆ كراو وەستێنراو پێشنیاردەكەم جارێكی تر ئەم یاسایە بخرێتەوە رۆژەڤی پەرلەمان و كاری لەسەر بكرێتەوە.