ئاڵنگاری بەلارێدانەبردنی بزوتنەوەی گۆڕان

هۆشیار عەبدولآ
(پێش هەڵبژاردنی ڕێکخەری نوێ و خانەی ڕاپەڕاندن ، چەند قسەیەکی ڕاشکاو )
وەک پێشدەستیەک و بۆ ئەوەی کەس نوسەری ئەم دێڕانە بەوە تۆمەتبار نەکا ،کە لە سیاقە حزبی و ڕێکخراوەییەکان دەرچوم و پرسە ناوخۆییەکانیی گوڕان ئەخەمە سەر فەیسبوک و بەردەم ڕایگشتی ، ئەبێ بڵێم کە من گۆڕان وەک بزوتنەوەیەکی جەماوەری بەرفراوان ئەبینم نەک حزبێکی داخراو لەسەر ئەو ئەساسەش بۆ ئەم بزوتنەوە سیاسیە نوێیە ، کە لە پێش ڕاگەیاندنی لیستە پەرلەمانیەکەی و لە پڕۆژە میدیاییەکەیەوە لە ناوەڕاستی ساڵی ۲۰۰٨ ەوە ، هەمو توانامان لە پێناو سەرخستنیدا خستۆتە گەڕ ، لەو سۆنگەیەوە بەلامەوە ئاساییە و دەبێ وابێت کە زۆر شەفافانە و ڕون وڕاشکاو قسە لەسەر هەمو جومگەیەکی بزوتنەوەی گۆڕان بکرێت و کۆمەڵگە بەسەریەوە ڕەقیب و چاودێر بێت ، بە تایبەت کە گۆڕان حزبی دەنگدەرە و باوەڕی بە ئەندامگیری حزبی نیە بۆیە پێویستە دەنگدەرانی گۆڕان بزانن ، کە فەزای سیاسی و رێکخراوەیی ئەو بزوتنەوەیە چۆنە و چیە کە ئەوان دەنگ و متمانەی خۆیانی ئەدەنێ .
لە سەرەتاشەوە ئەمەوێ ڕون بێت کە هەمو ئەو قسانەی کە لێرەدا یاداشتم کردون ، لە دو کۆبونەوەدا دوای کۆچی دوای نەوشیروان مستەفا ، ڕوبەڕوی قیادەی دیفاکتۆی گوڕان ڕاشکاوتر و ڕاستەوخۆتر کراون ، جیا لەوەی ئەو کاتەی کاک نەوشیروانیش لە ژیاندا بو سەرنجەکانمان لەسەر قیادەکردنی گوڕان بە ئاشکرا نوسیوە و لەگەڵ خۆیدا هەم بە نامە و هەم بە گفتوگۆ کە خەڵکی تر ئامادەبوە وشاهێدەکانیش زیندون لەو بارەیەوە قسەی زۆر ڕون و ڕاشکاومان کردوە .
ئێستا بڕیارە بەمزوانە بزوتنەوەی گۆڕان هەڵبژاردن بۆ خانەی ڕاپەڕاندن و ڕێکخەری گشتی بکا ، لە کاتێکا خۆم بۆ هیچ پلە و پۆستێکی ناو گۆڕان کاندید ناکەم،بەڵام لە سۆنگەی ئەو ڕۆڵەوە کە ئەبێ لە پێناوی پاراستنی گۆڕان لە هەر بەلاڕێدا بردنێک بیگرینەبەر ، بە ڕون و ڕاشکاوی ئەمەوێ چەند سەرنجێک بخەمە ڕو ؛
گۆڕان وەک بزوتنەوەیەکی سیاسی کاریگەر ، کاتێک ئەتوانێ بەو وزەیەی ئێستایەوە بەردەوام بێت کە پەیڕەوی کەلەپورە سیاسیەکەی نەوشیروان مستەفا بکا کە لانیکەم خۆیان لە سێ بواردا ئەبیننەوە ؛
یەک ؛ بونی قەناعەتی قوڵی هەموان بەوەی گۆڕان بزوتنەوەیەکی سیاسی جەماوەریە چاوی هیوای قۆناغێکی مێژویی هەستیاری ئەم هەرێمەی کەوتۆتە سەر و ئینشیقاقی هیچ حزبێک نیە و چاوی لەتێکەڵاوبون و یەکگرتن و توانەوە نیە لە هیچ حزبێکدا ، ( هەڵبەتە کاری بەرەیی و هاوپەیمانێتی جیایە ) بۆ ئەوەی گۆڕان ئەو ئومێد و هیوایە بێت ئەبێ لە پێناو گۆڕینی سیستمی سیاسی هەرێم و دیموکراتیزەکردنی حوکم بە ململانێەکی مەدەنیانە بەردەوام بێ ، بەڵام پێشمەرجی هەرە گەورە بۆ گۆڕان ئەوەیە ئەبێ خۆی هێزێکی تەواو دیموکرات بێ ئەوجار ئەتوانێ دروشمی دیموکراتیزەکردنی کۆمەڵگە و سیستمی سیاسی هەرێم بەرزبکاتەوە .
دو ؛ بۆ دیموکراتیزەکردنی ژیانی سیاسی لە ناو گۆڕاندا ئەبێ دەستبگیرێ بەو مۆدێلە نوێیەی حیزبایەتیی کە نەوشیروان مستەفا لە گۆڕاندا دایهێنا و لەو پێناوەشدا دەستورێکی نەوعی بۆ نوسیوە و بە هەمو پێوەرێک مۆدێلێکی نوێیە ئەگەر بەلاڕێدا نەبرێ. (وەک ئەوەی ئێستا لە چەندین ئاستکراوە و بەهیواین بە زوترین کات هەمو لادانە دەستوریەکان ڕاستبکرێنەوە)، جێبەجێکردنی دەستوری گۆڕان کە پەسەندکراوی یەکەمین کۆنفرانسی نیشتیمانیە ، زەمانەتی جۆرێک لە دیموکراتیبونی ژیانی ڕێکخراوەیی لەناو ئەو بزوتنەوەیەدا مسۆگەر ئەکا.
سێ؛ نوێکردنەوەی کایە حزبی و سیاسی و ئیداری و پەرلەمانی و کایەکانی تر بە خوێنی نوێ و نەوەی نوێ و ڕێگرتن لە دروستبونی دەستە و تاقم و کاستی هەمیشەیی سیاسەت کە بوارەکان لەسەر خۆیان تاپۆ بکەن و ڕێگە نەدەن کەسی نوێ بێتە پێشەوە ، ئەم قسەیەم هەر تەنها نەوە تێکۆشەرەکەی شاخ ناگرێتەوە ، بەڵکو ئەو نەوەیەش ئەگرێتەوە کە شانس و شەرەفی ئەوەی هەبو لەسەردەستی کاک نەوشیروان دەرفەت وەربگرێ ، ئەبێ ئەو نەوەیە چاوی لە دەیان گەنجی پێگەیشتوی دوای خۆشی بێت و دەرفەتەکان بۆ خۆی قۆرغ نەکا .
ڕاستیەکەی بۆ خاڵی سێهەم نەوشیروان مستەفا پشتیوان و داکۆکیکاری سەرەکیی بو لە فرسەتدان بە دەیان گەنج ، ئەوانەی لە ئایندەدا دەبنە بڕیار بەدەستی ئەو بزوتنەوەیە لەسەر هەمان ڕێگا نەڕۆن ناتوانن زیندوێتی و ڕۆحی یاخیانەی بزوتنەوەکە بپارێزن ، بۆ ئەوە پێویستە وەک نەوشیروان مستەفا سێ ڕاستی لەبەرچاو بگرن ؛
یەک/ دەبێ وەک ئەو باوەڕی قوڵیان بەوە هەبێت کە ئامادەیی نەوەی نوێ بۆ تێکڕای کایەکان گرنگە ، نەک تەنها بۆ دیکۆر و ڕوکەش چەند کەسێک بێننە پێشەوە، ، واتا بونی گەنج لەڕوی چۆنایەتیەوە گرنگە ، نەک وەک چەندایەتی بڵێن ئەوە یەکێک یا دوان هەن لە خانەی ڕاپەڕاندن ، ئەبێ ڕاشکاو بین کاک نەوشیروان مەبەستی بو لە ڕێگەی نەوەی نوێوە کۆتایی بە شەرعیەتی شاخ بێنێ و شەرعیەتی شار و هەڵبژاردن و سندوقەکانی دەنگدان بێنێتە کایەکەوە و بەردەوامیش سیاسەت نوێ بکاتەوە بە تێڕوانینی نوێ و بۆ ئەوەش ڕێگای گرێدان و کۆکردنەوەی توانای هەردو نەوەکەی هەڵبژارد و لە زۆر کایەشدا لەوانە کایەی پەرلەمان و حکومەت و ژورەکان و زۆرێک لە ئۆرگانەکانی تر نەوەی نوێ پەسەند کرد و دەرفەتی پێدان .
دو/ دەبێ نەوەیەکی نوێ دەرفەتی پێبدرێ کە بیروبۆچون و بیرکردنەوەی جیاواز بێت لە نەوە تێکۆشەرەکە بۆ ئەوەی یەکدی تەواو بکەن ، یەعنی حەماسی نەوەی نوێ و ئەزمونی تێکۆشەرەکان ئەبێ یەکدی تەواو بکەن نەک سەنگەر لەیەک بگرن یا نەوە تێکۆشەرەکە حەماس و جوڵە و وزەی نەوە نوێکە ئاسایی وەرنەرگرێ و بە پێوەرە قەدیمەکانی حزبایەتی لە مەنگەنەیان بدەن ، یا بەناوی ئەوەی فڵان کەس زۆر توندڕەوە بەکەڵک نایەت بەس فڵان کەس کوڕی عاقڵی حیزبە و زۆر باشە ، ناکرێ و تاوانێکی گەورەیە بەرامبەر گۆڕان کەسێک تەنها لەبەر ئەوەی داکۆکی لە گۆڕان کردوە کاتێک پارتی کودەتای بەسەردا کردوە ، کەسێک داکۆکی لە نەوشیروان مستەفا کردوە کاتێک پارتی بە ناشیرینترین شێوە پەلامار و هێرشی کردۆتە سەر ، کەسێک بەردەوام بێ سڵکردنەوە لە هەڕەشە و ترس وتۆقاندن ڕوبەڕوی نەیارەکانی گوڕان بۆتەوە ئێستا بەو کەسە بوترێ توندڕەوە یا کۆنتڕۆڵ ناکرێ ، کەسێکیش نەیویستبێ شانی خۆی ئارداوی بکا ، هەمو ژیانی سیاسی خۆی جورئەتی یەک لێدوانی ڕاستەوخۆی نەبوبێت دژی یەکێتی و پارتی ئێستا وا لێکبدرێتەوە ئازاکە بێ کەڵک و ئەوی تریان عاقڵ و کوڕی شیاوە بۆ حزبایەتی.
ئەگەر بریارە گۆڕان هێزێک بێت دروستبوبێت بۆ گۆرینی ئەو واقیعە چەوتەی هەیە ، هێزێک بێت سنور بۆ بەدکاریەکانی دەسەڵاتی کوردی دابنێت ، ئەبێ هەمو وەک یەک داکۆکی لە قەناعەتەکانی گۆڕان بکەن، نابێ گروپێک وەک هەڵۆ و گروپێک وەک کۆتر دەربکەون ، لە بنچینەشدا گۆڕان بۆڕەتکردنەوە و گۆڕینی واقعی باو دروستبوە نەک بۆ دەستوپەنجەنەرمکردن لەگەڵ ژینگە سیاسە خراپەکەی هەرێم یا بون بە بەشێک لەو واقیعە چەقبەستو و دۆگمایەی کە هەرگیز لە خزمەتی هاوڵاتیانی هەرێمدا نیە، نەفەسێک کە زۆرجار لە گۆڕاندا هەستی پێدەکرێت ئەوەیە کە لەگەڵ دۆخەکە بڕۆین ، دەستوپەنجەی لەگەڵ نەرمبکەین ، ئەگەر وایە لە ئەساسدا دروستکردنی گۆڕان بۆ چی بو ؟!
سێ/ نابێ ئەو نەوە تێکۆشەرەی ئێستا لە گۆڕاندا ڕوڵی هەیە ترسی لەوە هەبێت کە نەوەی نوێ لە زۆر بواردا ناکۆک بێت لە گەڵیاندا ، کاک نەوشیروان کار و دەرفەتی ئەدا بەوانەی بەردەوام موناقەشەیان لەگەڵ ئەکرد و ڕوبەڕوی بۆچونەکانی ئەبونەوە و ڕای جیاوازیان دەرئەبڕی ، لە زۆر وێستگەدا بە قسەی ئەوانی ئەکرد و ڕاکەی خۆی وەلا دەنا ، کاک نەشیروان کێ زیاتر ناکۆک بوایە بەڕاکانی زیاتر بایەخی پێئەدا ،دوای نەخۆشکەوتنی کاک نەوشیروان دو ساڵ زیاترە ئەو نەریتە بە تەواوی کاڵبۆتەوە.
کە گۆڕان دروستبو ، هەموان لە دەوری خودی نەوشیروان مستەفا وەک شەخص نا ، بەڵکو کەلەپور و تێڕوانینە سیاسیەکانی کۆبوینەوە ، ئێستاش با کەس وا نەزانێ ئێمەش و خەڵکیش لەدەوری هیچ کەسێک کۆبوینەتەوە ، بە تایبەت لە دوای کاک نەوشیروانەوە کاریزما بەو مانا قوڵە تۆخە کۆتایی هات ، ئەگەر تێکۆشەرانی دێرینی گۆڕان کە یەکە یەکە ڕێزم بۆ وجود و هەوڵەکانیان لەناو گۆڕاندا هەیە مەبەستیان بێت بەهەمان حەماس پێکەوە هەمو لەدەوری قوتابخانە سیاسیەکەی نەوشیروان مستەفا وەک یەک و بە تەنیشت یەکەوە ، درێژە بە کاروانەکە بدەین ئەبێ بە فعلی و دور لە دەستەگەری و ئیقصای دەنگە ئازا و یاخیەکان دەرفەت بدرێتە هەموان و بە شوێنپێی نەوشیروان مستەفادا ، هەم قەناعەتە سیاسەکانی بەرز ڕابگرین و سازشیان لەسەر نەکەین ، هەم کلتور و کەلەپورە سیاسیەکەی بێ تێکدان و بەلاڕێدابردن جێبەجێبکەین .
بۆ هەمو ئەوانەی سەرەوە نە ڕەشبینم نە گەشبین ، بەڵام وەک هەر دڵسۆزێکی گۆڕان ، وەک هەمو ئەوانەی گۆڕان لە هەرێمی کوردستاندا بە ڕۆشنای ئەو سەری تونێلەکە ئەزانن، بە ئومێدەوە چاوەڕوانی ئەوەم ئەو هاوڕێیانەمان ئێمە و خۆیان و گۆڕانیش بێ ئومێد نەکەن ، بە پێچەوانەوە قسەی تر و هەنگاوی ترمان ئەبێ و هێندەی لە دەسەڵاتماندا بێت ڕێگە نادەین ئەو بزوتنەوەیە بەلاڕێدا ببرێ .
پەیمانی درێژەدان بە ڕێبازەکەی نەوشیروان مستەفا کە هەمومان ئەیڵێن تەنها قسە و دروشمە ،بە کردار لە ئەرزی واقیعدا ئەسەلمێنرێ و ڕۆحی بەبەردا ئەکرێ ، با چاوەڕێ بین بزانین هەنگاوەکانی چۆنێتی بەڕێوەبردن و دروستکردنی بڕیار لە گۆڕاندا لە قۆناغی دوای نەوشیروان مستەفادا وەک کاڵا لەقەدەر باڵای بەرزی گۆڕاندا ئەبێت یاخود نا .

13/07/2017



وتارەکانی تری نوسەر