• گەر بە دیقەت لە مێژوو و ڕابووردووی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوین ووردبینەوە ،هیچ دەیە ساڵێك نابینیت كە ئەم ناوچەیە بە ئارامی گوزەری كردبێت و پێشكەوتن و گەشەی هەمەلایەنەی ژیانی تیادا ڕوویدابێت،بەڵكو بە پێچەوانەوە لە ئەزەلەوە ئەم ناوچەیە گیرۆدەی نەفرەتێكی نەبڕاوە بوە و ئەمە بۆتە مایەی شەڕوشۆڕ و كاولكاری و دواكەوتن و بێئۆقرەییەكی هەمیشەیی.
• ئاشكراشە هۆكاری ئەم ناكۆكی و ململانێ ئاینی و سیاسی و ئابوری و سەربازیانە دەگەڕێتەوە لەلایەك بۆ دواكەوتوویی كۆمەڵگاكانی ئەم ناوچەیە بە گەل و سەركردەكانیانەوە خۆیان و تەنها بۆ یەكلاكردنەوەی ناكۆكیەكانیان پەنایان بردۆتە بەر شەڕ و خوێنڕشتن نەك دایەلۆگ و لێكتێگەیشتن،هەرئەمەش بۆتە كەلتورێكی قێزەون و بێزراوی ناوچەكە تا ئێستاش و لەلایەكی تریشەوە بەهۆی دەوڵەمەندی ناوچەكەش بە سەرچاوەی داهات و خۆشگوزەرانی و پێشكەوتن و داهێنانەكان هەمیشە بۆتە جێگەی تەماع و چاوتێبڕینی لایەنەكانی دەرەوە و ئەوانیش هۆكارێك بوون بۆ نانەوەی ئاژاوە بۆئەوەی بتوانن بە ئاشكرا و بە نهێنی و بەناوی پشتیوانی و هاوكاری گەلانی ناوچەكە لە ژێر دروشمە باقوبریقەكانی ئازادی گەلان و دیموكراسی و مافەكانی مرۆڤ و یەكسانیەوە خۆیان بگەیەننە ناوچەكە و بتوانن دەستبگرن بەسەر ئەو سەرچاوە گرنگانەی وزە و ئابوری و بتوانن بیخەنە خزمەت ماكینەی پێشكەوتن و داهێنانەكانیانەوە و دواتریش هەر هەمان ناوچەكە و كۆمەڵگاكانیشیان بكەنەوە بازاڕێكی بەردەوام و بەقازانج بۆ دەسكەوتنی سوودی گەورەتر بۆ خەزێنەی حكومەتەكانیان.
• جا ئەو ململانێیانە بەدرێژایی 2000ساڵ بەردەوامیان هەیە و لە ئێستاشدا قۆناغێكی نوێی ئەو ململانێیانە خەتوخاڵیان دەركەوتون بەشێوەیەك مەترسیەكان هێند گەورەن كە لێكترازان و هەڵوەشاندنەوە و جەنگێكی خوێناوی سەرتاسەری لێچاوەڕوان دەكرێت،ئاشكراشە هێندەی ململانێكان ناوچەیی و ناوخۆیین،دەهێندە كارەكتەر و فاكتەری دەرەكی ڕۆڵی تیادا دەبینن،ململانێكان هەمان ململانێ مێژوویەكانن و هۆكارەكانیش هەمان هۆكارن ،تەنها ئاڵوگۆڕ لە كاراكتەر و شێواز و میكانیزمەكانیاندا هاتوە ئەوەش بەهۆی پێشكەوتنە تەكنەلۆجی و سەربازی و پەێوەندیەكانەوەن و هیچی تر.
• لە ئێستادا ڕۆژهەڵاتی ناوین بۆتە كوانوی ململانێیەكی توندی نێوان زلهێزە ڕۆژئاوایی و ڕۆژهەڵاتیەكان لەنێوان ئەمریكا و ئەوروپاو ڕوسیاو تاڕادەیەكیش چین دا، لەخوار ئەم دوو ناونیشانە گەورەیەشەوە ململانێكان بە ئیدارە و بە ئیڕادە و پلانی ئەمان درێژەیان هەیە و شۆڕبونەتەوە بۆ نێوان كاراكتەرە ناوچەییەكان و ئەمانیش لەناوخۆیاندا دابەشبونەتە سەر ئەو دوو بلۆكە زلهێزانە و تەنها بۆ پاراستنی بەرژەوەندیەكانی خۆیان و مانەوەیانە بۆ زۆرترین ماوە لەدەسەڵاتدا،ئەگینا ئەمان بڕیاردەری كۆتایی نین بەڵكو تەنها بوكەڵەیەكن بەدەستوپەنجەی زلهێزەكانەوە هەڵدەسوڕێن، ململانێكانی ئێستا لە ناوچەكەدا لەنێوان لەلایەك سعودیە و وڵاتانی كەنداو جگە لەقەتەر(( كە لەئێستادا لە هێڵی كەنداویەكان دەرچوە وتاڕادەیەك پەیوەندیەكانی لەگەڵ ئێرانی دژیاندا توندوتۆڵكردۆتەوە)) و میسر و ئوردون كە بەهۆی پەیوەندی ئاینی و مەزهەبیشەوە توركیا هاوكار و پشتیوانیانە،بەڵام بۆخۆی توركیاش لەدوولا مەست و حەیران بوە و بەرژەوەندیەكانی وادەخوازن كە ڕۆڵێكی تاسەر دیاریكراوی نەبێت و زوو زوو ڕۆڵ و پێگەی خۆی دەگۆڕێت،بەڵام سەركەوتنی گەورەشی بەدەستنەهێناوە جگە لە پیشاندنی ڕسوایی و زەلیلی و دووڕوویی چونكە دەوڵەتێكی شەڕەنگێز و پاوانخواز و هەنگاو بەرەو تاكڕەوی كەسی دەنێت لەسەردەمێكدا كە قبوڵی تاكڕەی ناكات.ئەم بەرەیش وەكو خووی كلاسیكی و كۆنەپارێزی خۆیان هەمیشە لە خولگەی زلهێزەكانی ئەمریكا و ئەوروپیەكاندا دەسوڕێنەوە و هەمیشە بە پشتیوانی خۆیانیان دەزانن.بەرەی دووەم و دژ بەم بەرەیە لەناوچەكەدا بە ڕابەرایەتی ئێرانە و هەریەكەش لە ڕژێمەكانی عێراق و سوریا و لوبنان و یەمەن و تەنانەت هێزە ڕزگاریخوازەكانی فەلەستینیشی كردۆتە پاوانی خۆی و وایكردوە لەخولگەی سیاسەت و تێڕوانین و بەرژەوەندی سیاسی و ئاینی و مەزهەبیەكانی شیعەدا بخولێنەوەو تاڕادەیەكیش سەركەوتوو بوە ،ئەم بەرەیە بە سروشت و هەڵكەوتەی پێگە جیۆسیاسیەكەی هەمیشە لایەنگری ڕۆژهەڵات و زلهێزەكانی بوە لە ڕوسیا و چین و كۆریای باكور كە سروستی ڕژێم و سیستمی حوكمڕانیەكانیشیان ئاینی و تاكڕەوی و خۆسەپێن و دوور لەدیموكراسیەت و ئازادیەكان بوون.
• لەم نێوەدەشدا و لەنێوان ئەم كاراكتەرە ناوچەییانەشدا ململانێیەكی ناوچەیی توند هەیە لەسەر ڕابەرایەتیكردنی ناوچەكە لە نێوان هەریەكە لە توركیا و ئێران و سعودیە و میسر و ئیسڕائیلدا.كە ڕەگ و ڕیشەی مێژوویی و ئاینی و مەزهەبیان لەخۆگرتوە.
• لە ئێستادا ململانێكان زۆر توندبون و نزیك كەوتونەتەوە لەبەریەك كەوتنی ڕاستەوخۆ و هەڵایسانی شەڕی گەرم كە بنچینەی ڕاستەقینەیان بریتیە لە ململانێی ئاینی و مەزهەبی نێوان سونە و شیعەی ئیسلامیدا، چونكە ئەم وڵاتانە بەتایبەتی سعودی و كەنداویەكان و ئێران وڵاتانێكی دەوڵەمەندن و هیچیان پێویستیان بەسەرچاوەكانی سروشتی و وزەی ئەوی تر نیە و ململانێكە لەنێوان هەژار و دەوڵەمەندا نیە وەك ئەوەی لە نێوان بكور و باشوری گۆی زەویدا هەیە،تەنها بۆ فراوانكردنی نفوز و پێگە و هێزی سەربازی و مەزهبیە لە ناوچەكەدا،لەم نێوەندەشدا زلهێزەكان تەنها ڕۆڵی ئیدارەدان و درێژەپێدانی ئەو ململانێیانەیان هەیە بۆئەوەی باشترین و گەورەترین و بەردەوامترین بازاڕ بۆ چەك و تەقەمەنی و پێداویستیە سەربازیەكانیان بدۆزنەوە،ئەوەتا لە هیچ سەردانێكی سەرانی زلهێزەكان بۆ ناوچەكە بەدەستی بەتاڵ ناگەڕێنەوە و ئەمریكا بەتەنها گریێبەستی زیاد لە 500 ملیار دۆرلا لەگەڵ سعودیە و ئەوانی تردا گرێداوە و ڕوسیاش تەنها لە 9 مانگی ساڵی 2017دا بایی 15 ملیار دۆلار چەك و تەقەمەنی فرۆشتوە.بۆیە هەرگیز ئەو زلهێزانە بەجدی نیەتی چارەسەركردنی كێشەكانی ئەم ناوچەیە بەتایبەتی و دونیاش بەگشتی نیە و بەڵكو هەمیشە بۆ دۆزینەوە و دروستكردن و سەرهەڵدانی كێشە و قەیران و ئاڵۆزی نوێ لە پیلانداناندان بۆئەوەی مان و قازانجی خۆیان بەردەوامی پێبدەن.
• لە ئێستادا ئەم ناوچەیە لەسەر ئاگرێكی ئارام و هێمن دەكوڵێت و قوڵپ دەدات و زۆر نزیكە بەریەككەوتنی گەرم ڕووبدات و وەك ئەو شیرە هەڵچوەی لێبێت كە دەبێتە مایەی كاولكاری و لێكهەڵوەشانی وڵاتان و سنورەكانی ناوچەكە و دووبارە و سەرلەنوێ بە شقڵ و شێوەیەكی نوێوە لەلایەن زلهێزەكان دابەش و داگیر بكرێنەوە و دروست بكرێنەوە وەك ئەوەی لەچوارچێوەی بیردۆزەی فەوزای دروستكەردا لەپێش 30 ساڵ لەئێستاوە بەرنامە و پلانیان بۆ داڕشتوە.
• پرسیارگەلێك كە جێگەی خۆیەتی بكرێت،ئەوەیە كە ئەمە حاڵی وڵاتانی خاوەن سەروەری و سیادی ناوچەكە بێت بەدەست زلهێزەكانەوە؟ئەی حاڵ و دۆخی كورد و كوردستانی داگیر و دابەشكراو و بێ دەوڵەت و سەروەری و سنور دەبێت چۆن بێت؟ كورد لەكوێی ئەم گەمە و ململانێیانەدایە؟ دەتوانێت چی بكات؟ چۆن قازانج و دەسكەت بەدەستبێنێت؟
بەداخەوە كورد هەمیشە و بەدرێژایی مێژووی خەباتی خۆی لەم ناوچەیەدا هەر زوڵملێكراو و پشتگوێخراو و خاك و گەلەكەشی داگیر و دابەشكراو بون و تائێستاش نەبونەتە خاوەنی دەوڵەتێكی نەتەوەیی و نیشتیمانی خۆیان،دۆخی سیاسی و ئابوری و سەربازی كورد هەمیشە خراپ بوە،زلهێزەكان هێندەی وەك شەڕكەرێكی ئازا سەیریان كردوە و پشتیوانی و هاوكاریان كردوە،نیوهێندە وەك نەتەوەیەكی زوڵملێكرا و خاوەن مافی ڕەوا نەیانبینیوە و تەنها بۆ مەبەست و بەپێی نەخشە و پلانەكانی خۆیان ڕۆڵیان پێداوە و هەركاتیش لە پلان و گوتە و فەرمانی ئەوان دەرچووبێت كردویانەتە قۆچی قوربانی و پەندی زەمانە ،هەروەك لە سەردەمی مەلیك مەحمود و كۆماری كوردستان وشۆڕشی ئەیلول و شۆڕی نوێ و ئەم قۆناغەی ئێستاش لە بوونی هەرێمێكی نیمچە سەربەخۆ لە عێراقدا ، تەنها لەسەر بەقسەنەكردن و دەرچوون لەهێڵی قازانجی ئەوان لەكەمتر لە 24 كاتژمێردا 51% خاكی كوردستانیان پێشكەش بە بەغدادی پایتەختی عەرەبی شیعە مەزهەب كردوە بەبێگوێدانە ئەو هەموو قوربانی و خوێن و فرمێسك ڕشتنەی كورد كە پێشكەش بە مرۆڤایەتی و هەموو دونیای كرد لەو چەند ساڵەی ڕابووردوودا.كە هەرچەند لەگەڵ ئێراندا لەسەر عێراق و ئایندە و سامانە سروشتیەكانی لەململانێیەكی توندان و هیچ كات ناگەن بەیەكتر،بەڵام كوردیان كردە دیاریەكی هەرزان بەهای خۆیان بۆ بەغداد بۆئەوەی ئایندەی ئابوری خۆیان مسۆگەرتر بكەن.
كورد بەداخەوە تائێستاش خاڵی لاوازە و پنتی گرنگ نیە لە سیاسەت و پلانی زلهێزەكانداـ سەرەڕای قوربانیدان و مقاوەمەتی چەندین ساڵەی دژ بە دڕندەترین ڕێكخراوی تیرۆریستی لەجیهاندا((داعش)).
كورد لەئێستادا و لەدوای بچوكبنەوەی قەوارە و دەسەڵاتی لە عێراقداو بەهۆی هەڵًكەوتەی لەناوجەرگەی ڕووداوەكان و گۆڕانكاریەكاندا بەجدی ڕووبەڕووی گەلێك ئاڵنگاری گەورە دەبێتەوە كە زۆر دوورە بتوانێت بەرگری لە م قەوارەیەی خۆی بكات، چونكە كەوتۆتە ناوجەرگەی ململانێكان و سەرە ڕێگای ململانێكانی نێوان ڕوسیا و ئەمریكا لەلایەك و لەلایەكی تریشەوە لەنێوان ئێران و توركیادا و لەولای تریشەوە لەنێوان سونە مەزهەب و شیعە مەزهەبەكانی سعودیە و ئێران و توركیادا،كە هیچیان قازانجی كوردیان گەرەك نیە،بەڵكو هەریەكەیان گەرەكێتی پەلكێشی پیلانەكانی خۆیانی بكەن و بۆماوەیەك سوود لەتوانا و ئازایەتی وەربگرن.
بۆیە كورد هەقە چیدی بە بەڵێن و گوتەی بریقەدار و پیاهەڵدانی نەزلهێزەكان و نە كاراكتەرە ناوچەیەكانیش هەڵنەخڵەتێ، بەڵكو تەنها سیاسەتێكی كوردانەی نیشتیمانی و نەتەوایەتی چێ بكات، كێیان سوود و قازانجی زیاتری بۆ كورد پێبوو لەگەڵیدا بێت بۆ تاكتیك نەك تاسەر،خۆنەبەستنەوە بە كۆنكرێتی لەگەڵ هیچ لایەكدا و تێكەڵ نەبوونی قوڵ لەگەڵ هیچ بەرژەوەندیەكدا و ڕاوەستانە لە پێگەیەكی وەك یەك لەگەڵ هەمواندا، كورد ناتوانێت بەرگری تاسەر لەخۆی بكات لەبەرامبەر هیچ كام لەو هێزانەدا هەربۆیە پێویستی بەپشتیوانیەكی بەردەوام هەیە كە بەپێی بەرژەوەندی خۆی بیانگۆڕێت، لە وڵاتانی زلهێز و ناوچەكەش و هەموو هێلكەكانی نەخاتە یەك سەبەتەی دیاریكراوەوە، كورد ناتوانێت هەڕەشە لەهیچ كامیان بكات و توندبێت لەگەڵیاندا هەربۆیە دەبێت تەنها ڕێگای گفتوگۆو لێكتێگەیشتن و پاراستنی بەرژەوەندیەكانی و دۆستایەتی هەڵببژێرێت .
كورد تەنها بەیەك و یەكگرتوویی هێز و توانا و ڕێكخستنی نێو ماڵی خۆی و چەسپاندنی یەكێتی و متمانە لەنێو ماڵی خۆیدا دەتوانێت ڕووبەڕووی ئەم ئاڵنگاریانە ببێتەوە و لەكاتی ڕوودانی بەریەك كەوتنی گەرم لەنێوان ئەم جەمسەر و زلهێزە دونیایی و ناوچەییانەدا بتوانێت تابۆی بكرێت خۆی لەشەڕ و ئاگریان بپارێزێت، تا موعجیزەیەك ڕوودەدات لە هاوكێشە و بەڵانسی هێزەكاندا و دەتوانێت بەقازانجی خۆی ئەم شكستانەی بۆ سەركەتن و دەسكەوتی زیاتر بگۆڕێتەوە.
كورد بەناچاری و بەبێ ویستی خۆی كەوتۆتە ناو ئەو مەنجەڵەی كە پێی دەوترێت ڕۆژهەڵاتی ناوین و لەئێستاشدا لەسەر ئاگرێكی هێمن دەكوڵێت و هەركات گەیشە ئاستی هەڵچون و تەقینەوە گەرەكە كورد زیرەك و لێزانانە فریای خۆی بكەوێت،چونكە دەركەوت كە كورد دۆستی ڕاستەقینەی نیە و هەموان ناحەز ودژین،جا ئەمەش لەلایەك بۆ بێبەڵێنی ناحەزەكان دەگەڕێتەوەو لەلایەكیش بۆ گەمژەیی و نەفامی كورد و هەڵە خوێندنەوەی هاوكێشە و هێزەكان دەگەڕێتەوە لەهەڵبژاردنی دۆستەكان و لایەنە سەركەوتوو بەهێزەكانی گەمەی ناوچەكەدا.بەڵام ئیدی كاتی ئەوە هاتوە كە كوردیش پەندو عیبرەت لە ڕابووردووی خۆی وەربگرێت و چانس و كارتەكانی خۆی وەك مەسەلە و نەتەوە و نیشتیمان بەفیڕۆ نەدات و ئایندەشی نەكاتە قوربانی خواست و ویستی ناڕەوای سەركردە و كەس و پارتە سیاسیەكانی.
[email protected]