فاسلاف هافڵ کە یەکێکە لە سەد بیرمەندەکانی جیهان ، خاوەنی بیردۆزی دوای شمولیەت و لە درۆوە بۆ حەقیقەت کە خەباتی ئەو بوو بۆ سەرکەوتنی شۆڕشەکەی، شۆڕشی مەخمەلی لە 1968 تا ساڵی 1989 و خایاند و توانی رژێمی شیوعی بروخێنێت و دەسەڵاتێکی دیموکراسی و عادل بۆ چیکیەکان دابمەزرێنێت .. لێکچونی هافڵ لەگەڵ نەوشیروان مستەفا لە ژیان و خەبات تێروانیان بۆ گۆڕینی دەسەڵات لێکچونێکی زۆر نزیکە،هافل ساڵی 1936 لەدایک بووە و لەساڵی 1968 وە چوەتە خەباتی سیاسی ، نەوشیروان مستەفا 1944 لەدایک بووە و ساڵی 1963 دەستی بەخەباتی سیاسی کردووە ، لە پرنیسیپە ئاکاریەکانیشدا لێکچوونێکی گەورە هەیە لە کارکردن لەسەر ئەو تێزانەی باوەڕیان پێیەتی . هافڵ نوسەری شانۆێی و رۆشنبیرێکی مەزن بووە ، کاتێک بڕیاری دا سیاسەت بکات ئەو پرسیارەی لە خۆی کرد و خۆشی وەڵامی دایەوە ، ئایا ئەکرێت سیاسی بیت و درۆ نەکەیت و بەها ئاکاریەکانی خۆت بپارێزیت ، لەوەڵامدا ووتی بەڵێ. بەکردەوەش کاتێک لە خەبات و دەسەڵاتیشدادا بوو تا کۆچی دووای کرد ، بەو پرنیسپانەوە سیاسەتی کرد ، هەمان ئەو پرنسیپانەش کە تا ئێستاش لای نەوشیروان مستەفا هەیە ، ئەمیش روناکبیرێکی گەورەیە و بە پرنسیپەکانی خۆیەوە سیاسەت دەکات تا ئێستاش هەڵگری ئەو پرنسیپانەی وەک راستگۆیی و دەستپاکی ، ئیرادە و راشکاوی لە سیاسەتکردن و دەستگرتن بەو بەها ئاکاریانەوە کە باوەڕی پێیەتی و لە هیچ سەردەمێکدا ئەو بەهانەی لەدەست نەداوە.

هافڵ لەقۆناغێکی تری ژیانیدا ساڵی 1977 بوە بە ئەو سێ ئەندامەی کە گروپی پەیماننامەی 77 دامەزراند و لێرەوە وەک کارەکتەرێکی سەرەکی گۆڕەپانی سیاسی هاتە مەیدان و هەمان مێژوو نزیکە لە قۆناغیکی نوێی نەوشیروان مستەفا ، کە ساڵی 1976 ئەندامی دامەزرێنەری یەکێتی نیشتیمانی کوردستان و شۆڕشی نوێ بوو.

لەهەمووی لێکچوونی گرنگتر ئەو تێزەیە کە ئەم دوو روناکبیر و سیاسیە هەریەکە و لە قۆناغیکدا وەک خەباتی مەدەنی کردویانەتە دروشمی خۆیان ، هاڤل لە کتێبی شۆڕشی لاوازەکاندا بانگەشەی بۆ ئەوە کردوە کە دەسەڵات گەشتوەتە دوای قۆناغی شمولیەت و ئەم قۆناغە بۆ درێژەدان بەدەسەڵات لەسەر درۆ دەژی و هەموو خەڵکی لە پانۆرامەیەکی درۆدا راگرتووە ، بۆیە دروشمی لە (درۆوە بۆ حەقیقەت) کردە دروشمی خەباتی ئەو قۆناغە و هەوڵی دا لەرێگەی نوسینەکانیەوە درۆکانی دەسەڵات ئاشکرا بکات و خەڵکی بگەنە حەقیقەت ، ئەمجۆرە خەباتە بوو کە شۆڕشی گەورەی مەخلەمی گەیاندە سەرکەوتن. نەوشیروان مستەفاش لەسەرەتای دروستبوونی گۆڕان بە دروشمی (درۆ و دراو) دەستی بەخەباتی مەدەنی کرد و کاریکرد لەسەر داماڵینی دەسەڵات لە درۆ و گەیشتنی خەڵکی حەقیقەت ، لەم تێزە نوێیەدا ئەمیش بڕوای وابوو ئەم دەسەڵاتە خۆی و خەڵکی بە درۆ تەنیوە و دەبێت درۆکان ئاشکرا بکرێن و بۆئەوەی بگەینە راستی و لەوێشەوە دراو ئاشکرا دەبێت و دەگەرێتەوە دەستی خەڵک.

بۆئەو مەبەستە قۆناغێکی باش لە ئاشکرا کردنی درۆ لە کوردستان گەشەی کرد و ئەو بەرێگەی فراکسیونی پەرلەمانی و میدیا و نوسین و ووتارەکانی لەسەر درۆ و دراو قۆناغیکی گەورەی لە خەباتی سیاسی لە کوردستان بردە پێشەوە ،کە تائێستاش ئەو پرۆسەیە بەردەوامی هەیە.

ئەمەیە لێکچونەکانی فاسلاف هافڵ و نەوشیروان مستەفا لە درۆوە بۆحەقیقەت.