کازمی دەیەوێت بە بەردێک چەند چۆلەکەیەک بکوژێت
سابیری سەندیکا
هێزه عێراقییهكان جگه لهڕادهستكردنی نهوتی ههرێم بهحكومهتی فیدڕاڵ بههیچ شتێكی تر ڕازی نابن ئهگهریش زو وڵامیان نهدهنهوه ڕهنگه له داهاتودا بهڕادهستكردنی نهوت ڕازی نهبنو بڵێن ئێمه ڕاستهوخۆ مامهڵهی پارێزگایهكی عێراقی لهگهڵ ههرسێ پارێزگاكهی ههرێم بكهین".
دەسەڵاتدارانی هەردوو حزب بەتایبەت ئەوانەی نەوتو غازو بازاڕیان داگیركردوە، دەتوانن پارەی چەندین مانگ بۆ موچەو پێداویستی وڵات فەراهەمبكەن، خەڵك برسییە، بێزارە، نائومێدە، ئەمانە بەسن بۆ ئەوەی چیتر ناعەدالەتی قبوڵنەكەنو بێدەنگ نەبن.
لهمیانهی كۆبونهوهی سهرۆك فراكسیۆنه كوردییهكان لهگهڵ سهرۆك كۆماری عێراقو وهفدی دانوستانكاری حكومهتی ههرێم لهبهغدا، " لهكۆبونهوهی نێوان قوباد تاڵهبانیو سهرۆكی فراكسیۆنییه كوردییهكانی پهرلهمانی عێراقدا، ناوبراو ڕایگهیاندووه، چۆن دڵمان دێ نهوتی ههرێم ڕادهستی ئهوانه بكهین؟! ئەگەر حکومەتی ھەرێمی کوردستان دڵیان بێ نهوتی ههرێم ڕادهستی ئهوانه بكهن؟!
بە دڵنیاوە خهڵكی کوردستان رزگاریان دەبێت لە برسی بوون.
ناكرێت خوێنو ڕەنجو ماندبونی هەزاران ڕۆڵەی ئەم میللەتە، ئەنفالو كیمیابارانو تاوانە گەورەكان دەرهەق بەم گەلە بكەن بەقوربانی بەرژهوەندی تایبەتی خۆتان، خەباتی 100 ساڵەی گەلێك بكەن بەقوربانی پارەو كۆمپانیاو پۆستو ناوبانگ، ئۆباڵی مێژویی گەورەتان لەئەستۆیە، شیعارە بەسەرچوەكانتان كۆبكەنەوە، كاتی ئەوەیە بیرێكی جدی لەگیرفانی بەتاڵی خەڵكبكەنەوە.
وەفدی حکومەتی هەرێم لە بەغدایە مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرانی عێراق بە فکرۆکەیەک هەڵفری بۆ تورکیا ئەمەش وەک هەمان جێشتنی گفتوگۆی هەشتاکانی یەکێتی و بەعس لێکدەدرێتەوە کە تورکیا دەستی تێخست بێ و تێکدابێت یان درورنیە ببێتە سەرەتای رێککەوتنێکی ناوچەیی ئاشبەتاڵی دیکە بە کورد بکرێت.
كێشەی خەڵك سیستم نییە، كێشەی خەڵك ناعەدالەتییە لەدابەشكردنی سامانەكەی، بردنی بەناهەقو بێكۆتایی قوتو داهاتەكەیەتی، كێشەی مەركەزیو نامەركەزی نییە.
سەردانەکەی کازمی سێ پرسی چارەنووس لە خۆدەگرێت ئاو شەڕی گروپە چەکدارەکان و نەوت مەلەفە پەیوەندییدارەکانی عێراق و تورکیا دابەش دەبن بەسەر هەرسێ پارچەکەی کوردستاندا پەنجەکانی کوردیش خەریکی شکاندنی یەکترن پەکەکە و پارتی لە شەڕدان پەیوەندییەکانی یەکێتی و پارتی نائاسایین حکومەتی هەرێم ناتوانێت موچەی فەررمانبەران بدات.
خۆپیشاندان و ناڕەزایی ھاوڵاتیان، لە کوردستان و عێراق لەپێناو دەستەبەرکردنی مافە ڕەوا و زەوتکراوەکانیان و نەبوونی مووچە و بێ کاری و نەبوونی ھەلی کار و دانەمەزراندن و کەمی خزمەت گوزاری و بێ بازاڕی کاریگەری کردووەتە سەرژیان و گوزەرانی خەڵک بەگشتی، ئەوانەی ئێستا جڵەوی خەباتی دەسەڵاتیان داوەتە دەست کوڕەکانیان وخەڵك و پێشمەرگەوبنەماڵەی شەهیدانیان ماڵوێران کردووە،هۆکارەکەی ئەوەیە کەئەوان بەهەمووتەمەنیان بەردی ساردوگەرم نەهاتۆتە سەرڕێگەیان، هەربۆیە لەوئازارانەش تێ ناگەن.
کۆی ئەم کێشانە ناسەقامگیرە پێکەوە هەلی داوەتە نەیارەکان هەموو هێلکەکان لەسەری کورد دا بشکێنن.
لەدەیەی سێیەمی حوكمڕانی كوردی نزیكدەبینەوەو لەشكستێكەوە دەماندەنە دەست شكستێكی تر،
سەردانەکەی کازمی سێ مانگە ئامادەکاری بۆ دەکرێت تایبەتەو لەسەر بانگهێشتنی سەرۆکی تورکیا سەرۆکایەتی کۆماری تورکیا لە ماڵپەری خۆیدا نوسیوەیەتی شەڕی تیرۆرو پەیوەندییە هاوبەشەکانی نێوان هەردوولا گرنگرترین تەوەری سەردانەکەیە پەرەسەندنە ناوچەییەکانیش گفتوگۆیان لەسەر دەکرێت سەردانەکە لەسەر ئاستی جیاوازلێکدانەوەی بۆ دەکرێت لای شەقامی عەرەبی وەک هیوایەک بۆ کێشەی ئاو کەژیانی نزیکەی نیوەی دانیشتوانی پێوەگرێدراوە.
نزیكەی 30 ساڵە، زیاتر لەپێنج ملیۆن كەس، باجی شكستو چاوچنۆكیو نابەرپرسیارێتی، پێنج شەش كەسە دەدەن، نە گوێیەكیان هەیە بۆ بیستن، نە باكیشیان هەیە بەكەوتن.
دەستەڵاتدارانی هەرێمیش بەوردی چاوردێری ئەنجامەکانی دەکەن چونکە لە حاڵەتی رێککەوتنی تورکیا و عێراقدا ئەگەر زۆرە ئاستەنگ بۆ فرۆشتنی نەوتی هەرێم دروست بێت بەتایبەتی ئەگەر تورکیا موافقی لەسەر بچوککردنەوەی زیاتر قەوارەی هەرێمی کوردستان عێراق داوای پشکی خۆی لە ئاوی دیجلە و فورات دەکات کە تورکیا بە هۆی چەند بەنداوێکەوە جڵەوەی گرتووە تورکیاش شەڕی پەکەکە و دەرکردنیان لە شەنگال ناوچە سنورییەکان دەکات.
دەستبردن بۆ نەوت، بەناوی سەربەخۆكردنی ئابورییەوە، كوردستانی دوچاری ڕۆژێكی تاریكو بێ ئاسۆ كردوە، دوای چەندین ساڵ لەفرۆشتنی نەوتو بانگەشەی چونەسەر نەخشەی وزەی جیهان، دەستە نا ئەمنیەكان بونە ملیاردێرو میللەتیش هەژارو نەبوو و بێدەرەتان كەوت
عێراق ئامادەی هەموو هاوکارییەکە چونکە بە پێی پێشبینییەکان نەک ئابورییەکەی بەڵکو ئەگەر چارەسەری بە پەلە نەکات نیزامە سیاسییەکەشی ساڵی ئایندە دەکوێتە ژێر دەستوپێی خۆپیشاندەرانەوە کازمی تەنها شەش مانگی ماوە بۆ هەڵبژاردن دەیەوێت بە بەردێک چەند چۆلەکەیەک بکوژێت جێشتنی وەفدەکەی هەرێم دابینکردنی پشکی ئاو سنوردانانی تەواو بۆ دەستەڵاتی هەرێم هەموویان جێگای گرنگی بۆ شەقامی عێراق.
پێناچێت ئابوری كوردستان بەمزوانە بەرەو باشیو جێگیربون بڕوات، پێگەی سیاسی هەرێمیش لەبەرامبەر بەغدا لەدۆخێكدایە كەس بەخیلی پێنابات، حكومەت موچەی پێنادرێ، دەوڵەتداری پێناكرێ، غەیری شیعاراتو یەكتر تەخوینكردن، حیكایەتێكیان نەماوە بۆ خەڵكی بكەن.
چاودێرانی بوارەکە تەئکید دەکەنەوە هەرێم بە دانانی هەموو هێلکەکانی لە سەبەتەی تورکیا مەترسی گەورەی لەسەر بەرژەوەندییەکانی دروستکردووە بیرچووەتەوە کە پشت بەستنی تاکلایەنە دورنییە ئاشبەتاڵی ۱۹۷٥ دووبارەبکاتەوە ئەمجارە لە جیاتی ئێران تورکیا دەستی هەرێم لە بنی هەمبانەکەوە دەربکات بەتایبەتی کە هەرێم بەرێککەوتن لەگەڵ عێراق دەتوانی تورکیا نەکاتە هەمەکارەی ئابوری هەرێم نەکاتە داشی دامەی وڵاتان یاری بەقوتی هاوڵاتیان و فەرمانبەران نەکات.
ئەگەر دەسەڵاتداران ئەیانەوێت بارودۆخەكە لەوە ئاڵۆزترنەبێتو لەدەست دەرنەچێ، ئەوا چاریان نییە جگەلەوەی دان بەشكستی خۆیاندا بنێنو دەستیش بكەن بەگیرفانو ژمارەی بانكەكانو پڕۆژەكانیانداو پارەی دزراوی خەڵك بهێننەوە. پشت و پەنا و سەرچاوەی ژیان، کۆمەڵانی خەڵکە، دەبێ بچینە ناو کۆمەڵانی خەڵک، چوونە ناو کۆمەڵانی خەڵک، مایەی سەروەریی و شانازییە.
20/12/2020
وتارەکانی تری نوسەر