کوردستان دەکەوێتە باکوری سویدەوە

شوان محه‌مه‌د
هەرێمی کوردستان لە باکوریەوە تورکیایە، حکومەتە جیاجیاکانی ئەو وڵاتە زیاد لە سەدەیەکە لەسەر حسابی نەفیکردنی کوردو کەمایەتییەکانی تر کار دەکەن‌و، بەهەموو شێوەیەک دژایەتی پێکهاتەکانی تر دەکەن کە تورک نین، لە رۆژهەڵاتەوە ئێرانە، رژێمێکی تایفەگەری کۆنەپەرست حکومی دەکات، لە رۆژئاواشەوە، حکومەتی سوریا لە گیانەڵادایە، نزیکەی لە ٣٥% ئەو وڵاتە بەدەست کوردەوەیە، بەڵام تا ئێستا ئامادە نییە دان بە مافی کوردو کەمە نەتەوایەتییەکانی تردا بنێت. پێدەچێت ژمارەیەک سیاسی و پەرلەمانتاری کورد تا ئێستا وا هەست بکەن، هەرێمی کوردستان کەوتۆتە باکوری وڵاتی سویدەوە، ئەو رژێمەی لەسەر حوکمە لەعێراقدا و هێزە عێراقییەکانی، هاوشێوەی پارتە سیاسیەکانی وڵاتی سویدن.
  
لە پێش و لە دوای ریفراندۆمیشەوە تا ئەمڕۆ هەندێک سیاسی و پەرلەمانتاری کورد بەلایانەوە زۆر ئاساییە رۆژانە لە میدیا تایفەگەریەکانی عێراقەوە هێرش بکەنە سەر هەرێم، یان ناوچەیەکی هەرێم، یان شێوازی حوکمڕانی هەرێم، لەکاتێکدا میدیاکانی هەرێم ئەو دەرفەتەی تێدایە کە زۆر بەئازادی ڕا و هەڵوێستی خۆیان لەسەر رەوشی نەخۆشی هەرێم دەربڕن.

ئەوەی جێگەی سەرنجە تا ئێستا نەگەیشتووینەتە ئەو بەهانەیەی بۆ ئەو ئەندام پەرلەمان و کەسایەتییە سیاسیانە لەو مینبەرە عێراقییانەوە هێرشدەکەنە سەر هەرێم، ئایا لەبەرئەوەیە کە ناوەڕاست و باشووری عێراق لە دیموکراسیەت و ئازادی و مافەکانی مرۆڤەوە لە هەرێمی کوردستان پێشکەوتووترە؟ ئایا بەغدا خاوەنی هێزێکی سەربازی پرۆفیشناڵی دوور لەهەموو ئینتمایەکی تایفەگەری و ئاینی و نەتەوەییە؟ ئایا بەغدا خاوەنی سیستەمێکی شەفافی ئابوری و داراییە؟ ئایا عێراق خاوەنی هێزگەلێکی دیموکراسی خاوەن پێگەی بەهێزە کە بڕوای بەمافی نەتەوەکان و ئاینە جیاجیاکان بێت؟

ئەگەر وەڵامدانەوەی هەموو ئەم پرسیار گەلە، ئەرێنییە، ئەوا ئێمەش هەمووان دەنگمان دەخەینە پاڵ ئەو پەرلەمانتار و سیاسیانەی کورد، بەڵکو سیستەمی سیاسی و ئابووری سیستەماتیک و شەفاف، کۆمەڵگای ئازادو دیموکراس و کراوەی عێراق یاریدەدەرمان بێت هەرێمی کوردستانی پێ قوتار بکەین لەو هەموو میحنەتی دیموکراسی و گەندەڵیەی تیایدا دەژی.

بەمساڵیشەوە عێراق لە رووی مافی مرۆڤ و ئازادییەکانەوە مانگ نییە راپۆرتی چەند رێکخراوێکی جیهانی مافی مرۆڤ و میدیا جیهانیەکانی لەسەر دەرنەچێت و، ئاماژە بۆ ئەوەش نەکرابێت کە بە دزێوترین شێواز یاسا و مافی مرۆڤ و ئازادییەکان لە عێراقدا پێشێلکراوە.

لە رووی ئابوریەوە بەدرێژای ساڵانی دوای رزگارکردنی عێراق لە حوکمی دیکتاتۆری پێشوو، ساڵ نییە عێراق ناوی لە لیستی پێشەوەی ئەو وڵاتانە نەبێت کە رێکخراوی شەفافیەتی نێودەوڵەتی بە " وڵاتی ناشەفاف و گەندەڵ" ناوزەدیان دەکات، لە دوا راپۆرتیشدا عێراق لە پلەی هشتەمی وڵاتە گەندەڵەکاندایە، بە هەرێمی کوردستانیشەوە.

لەرووی ئابووریەوە فاکتەری گەورەی ئابوری عێراق تا ئێستا وەک هەرێمی کوردستان خاوەنی یەک کاراکتەری ئابورییە، ئەویش بەرهەمهێنانی نەوتە، ئەم کاراکتەرە کۆڵەکەی سەرەکی داهاتی عێراقە، سەرباری ئەوەی رۆژانە ٣ ملیۆن و ٣٠٠ هەزار بەرمیل دەنێرێتە دەرەوە، بەڵام لە ئێستادا عێراق ١١١ ملیار دۆلار زیاتر قەرزارە، ئەمە جگە لە قەرزەکانی هەرێم کە قسە لەسەر ٢٦ ملیار دۆلار دەکرێت.

واتە بەغدا لەرووی ئابوریەوە ئەگەر حکومەتێکی تەواو تەندروست حوکمی بکات و بەیەک چاو تەماشای هەرێم و ناوچەکانی تری عێراق بکات، لە توانایدا نییە، باری قورسی سەرشانی خەڵکی کوردستان لەرووی مووچەو گەشەکردنی ژێرخانی ئابورییەوە ببوژێنێتەوە.

سەرباری ئەوەی بەهۆی گەندەڵی و زۆر هۆکاری تری ئابوری و ئیداریەوە حکومەتی عێراق نەک ناتوانێت سەرشانی هەرێم سووک بکات، بەڵکو نەیتوانیوە پارێزگایەکی وەک بەسرەش لە مەینەتی ئابوری و بونیادی رزگار بکات، بەسرە رۆژانە نزیکەی ٢ ملیۆن و ٧٠٠ هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم دەهێنێت، بە پایتەختی ئابوری عێراق ناسراوە، خاوەنی پێنج بەندەری ئاوییە لەسەر دەریا، خاوەنی کەرتێکی کشتوکاڵی گەورەیە، بەڵام خەڵکەکەی بەدەست نەبوونی خزمەتگوزاری و گەندەڵی و نەبوونی ژێرخانێکی ئابوری مودێرنەوە دەناڵن، ئینجا خێرە ئێستا بەغدا ببێتە فاکتەری پێشخستنی ئابوری هەرێم..!

کۆمەڵێک فاکت و راستی هەیە دەبێت هەموان لەبەرچاوی بگرین کە نە بەغدا فریادڕەسی هەرێمە، نە عەبادی و مالکی و سەدر ئەلتەرناتیڤن بۆ بارزانیەکان و تاڵەبانییەکان، نەهێزێکی وەک هێزە عێراقییەکان کە تا بینەقاقای نوقم بووە لە تایفەگەرێتی و پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ، هەرێم و ناوچە جێناکۆکەکان رزگار دەکات، نە کۆمەڵگای عێراقی و نوخبەکانی هێندە لە کوردستان لەپێشترن لە رووی مافە مەدەنی و ئازادیەکانەوە تا کۆمەڵگای کوردی بخەنە دۆخێکی نوێی دیموکراسیەوە.

سەرباری هەموو ئەمانە ئەوەی لە کوردستان دەگوزرەێت و هەرکەسیش ویژدانی هەبێت،
 هەست بەو راستییە دەکات کە خەڵکی هەرێمی کوردستان کێشەی گەورەی دیموکراسی لەگەڵ دیکتاتۆریەتی بارزانی و خۆسەپاندنی پارتی و حوکمی تاڵەبانییەکان و بنەماڵە بچووکەکانی تری یەکێتیدا هەیە، هەروەک چۆن کێشەی گەورەی لەگەڵ گەندەڵی و دۆسیەی ناڕۆشن و مافیاویی بەرپرسانی یەکێتی و پارتیدا هەیە، بەڵام سەرباری هەموو ئەمانە بەغدا و کۆمەڵگای عێراقی ئەلتەرناتیڤ نییە بۆ خەڵکی کوردستان. برینی کێشەی دیموکراسی و گەندەڵی دۆسیەیەکی تەواو ناوخۆییەو دەبێت لەسەر دەستی خەڵکی کوردستان و هێزەکانی چارەسەربکرێن.

کوردستان نەخۆشە، چ سیستەمی حوکمڕانی و چ کۆمەڵگا نەخۆشن، حوکمڕانی نەخۆشیش بە هاوشێوەیەکی نەخۆشێکی وەک خۆی چاک نابێت، بۆ چارەسەرکردنی هەر کۆمەڵگایەکی نەخۆشیش دەبێت بەشوێن تازەترین و پێشکەوتووترین دەرماندا بگەڕێین، هەمیشە نەخۆش بۆ چارەسەرکردنی بەشوێن دەرمانە تازەکاندا دەگەڕێت، وەک کەڵە رۆشبیری گەورەی عەرەبی، جۆرج تەرابیشی، دەڵێت" بۆ بنیاتنانی دیموکراسی لە وڵاتەکانماندا، دەبێت پێشکەوتووترین سیستەمی دیموکراسی و کۆمەڵگا بکەینە پێشەواو نموزەجی خۆمان".
 


11/11/2017



وتارەکانی تری نوسەر