بۆچی 11 یاریزانی تۆپی پێ لە یاریگا هەیە و کەم و زۆری نییە؟

 گۆڕانکارییە گەورەکە لە ساڵی ١٨٧٠دا هات بە ڕێککەوتن لەگەڵ ڕێساکان کە لەنێو شتەکانی تردا باسیان لەوە دەکرد کە تەنها یەک گۆڵپارێز لە شوێنێکی جێگیردا بمێنێتەوە.  بەهەمان شێوە بڕیاردرا کە ژمارەی یاریزانەکان ١١ یاریزان بێت.


هۆکاری هەڵبژاردنی ئەم ژمارە تایبەتە بە تەواوی ڕوون نییە: پێدەچێت دوای چەندین تاقیکردنەوە و تاقیکردنەوە بەو ئەنجامە گەیشتوە کە ٢٠ یاریزان بەسە بۆ داپۆشینی یاریگاکە و ئەمەش هەبووە بۆ ئەوەی ئەو دوو پاسەوانە زیاد بکرێت کە پێشتر باسمان کرد. 

 بۆ هەندێکی تر هۆکاری پشت ئەم کارە زۆر سادەترە: بەڕێوەبەرانی تیپەکانی تۆپی پێ دەیانویست وەرزشەکەیان وەک کریکێت یان زیاتر بەناوبانگ بێت لەو کاتەدا، بۆیە ژمارەی یاریزانەکانیان کۆپی کردووە.



 هەروەها دەوترێت ئەم ژمارەیە دروست بووە چونکە لە ساڵی ١٨٧٠دا یاساکانیشیان سەبارەت بە زاراوەی تۆپی پێ دیاری کردووە.  هەر لەبەر ئەم هۆکارەش ​​دەیانویست ژمارەیەک یاریزانیان هەبێت کە ڕێگە بە یانەکان بدەن زۆرترین پارەی کەم بۆ درێسی یاریزانان خەرج بکەن بەڵام لە هەمان کاتدا تەواوی یاریگاکە بە شێوەیەکی پێویست داپۆشرێت.

 درێسی تۆپی پێ شایەنی باسکردنی زیاترە: ئایا دەزانی چەند کات بوو تا دەستیان کرد بە دانانی ژمارە لەسەر درێسی تۆپی پێ؟  لانی کەم تەمەنی ٥٨ ساڵ: لە ساڵی ١٩٢٨ دەستەی کارگێڕی ئارسناڵ بڕیاریدا یاریزانەکانی ژمارە لەبەر بکەن بۆ ئەوەی لە یاریگادا بە ئاسانی بیانناسنەوە.  شێوازەکە کاریگەری هەبوو و بڕیاردرا ستاندارد بکرێت، بەڵام بە تەواوی بە هەمان شێوەی ئەمڕۆ نەبوو چونکە ئەو کاتە یاریزانەکان نەیاندەتوانی هەمان ژمارەیان لە یاریگادا هەبێت.  ئەمەش بەو مانایەیە کە تیپی خاوەن یاریگا ژمارە ١ بۆ ١١ و تیپی دەرەوەی یاریگا ژمارە ١٢ بۆ ٢٢ی لەبەردا بوو.

 لە ساڵی ١٩٤٠ بوو کە بڕیار درا کە هیچ کێشەیەک نابێت ئەگەر یاریزانێک لە تیپی بەرامبەریشدا، بڵێین ژمارە ٧ لەبەر بکات (ئاخر هەر تیپێک کیتێکی جیاوازی لەبەردا بوو).  بەڵام، یاریزانە بنەڕەتییەکان ڕێگەیان پێنەدەدرا هیچ ژمارەیەک لە سەرووی ١١.


PM:02:18:03/02/2023