بێگومان زۆرجار سازش یان نیمچە ملكەچبوون لە پێناو گەیشتن بە دەرەئەنجامێكی سودبەخش،هەم ئازایەتی و هەمیش لەخۆبوردوویی دەوێت، ئەمەش لە سیاسەتدا زۆر رێی تێدەچێ و لە بەرێوەبردنی كاروباری سیاسی وڵاتان بە پێی توانا و قورسایی هەر لایەك لە زۆر گفتوگۆ و تەنانەت مامەڵە لەگەڵا یەكتر و لە رێرٍەوی بەرێكردنی كاروباری گەلیشدا پەیرٍەو دەكرێت. بۆ كوردێك كە تا ئێستا چارەنوسی نادیارە و لە قۆناغێكدا دەژێتكەناتوانێت پێناسەی پێكهاتەی سیاسی تایبەتی خۆی بكات، چۆن مامەڵە لەگەڵا پێشهات و رووداو و بابەتە چارەنوسساز و قورس و گەورەكاندا بكات.
بەڵێ ریفراندۆم لایەنی ئیجابی و سەلبی خۆی هەبوو، بەڵام لە رووی دوورمەودای پرسی گەلی كوردستان و لە پەنای رووداوە ستراتیجیەكانی مێژوو هەروەكو كۆماری مهابات بە بەرزی دەمێنێتەوە، هەرچەند لە تەكتیكی كورتمەودای سیاسی لە زۆر لاوە زیانی گەورەی بە پرسی كورد لە كوردستانی باشوور گەیاند و ئیستێكی بە پێشكەوتنی بارودۆخە هەمەچۆرەكەی كردین . بەڵێ هۆكارگەلێك چی نێوەخۆیی یان دەرەكی بونە لەمپەر لەبەردەم بە ئاسایی و نەرم نیشتنەوەی هەڵمی دەردانەكانی ئەم پرۆسە گەورە و گرنگ و نەتەوەییە سەرنەكەوتووە كە دەتوانین لە مەودای كورتدا بە شكستخواردووی كاتیش دایبنێین، هەمووانیش باش هەڵوێست و مامەڵەی دوژمنانیان و تەنانەت زۆرێك لە بەناو دۆستاانیشیان لەم مەسەلەیە لەبەرچاوە.
ئەمرٍۆ و پاش ماوەیەك لە نیمچە ئاسایی بونەوەی دەرئەنجامی كاردانەوەكانی ئەو پرۆسەیە، وا ئێمە لە قۆناغێكی پەرٍینەوە و ناجێگیرداین كە زۆرێك لە دەوروبەر تائێستاش ئیستغلالی دەردانەكانی دەكەن و دەیانەوێت بەردەوام بن لە گەرٍاندنەوەی هەرێمی كوردستان بۆ پێش چەند دەیەیەك و هەموو شتێكی ئەم میلەتە سەرنگون بكەن و بەرژەوەندیە هەمەچۆرەكانی خۆیان لەسەر حسابی كوردی ستەمدیدە زیاتر بەدەست بێنن.
لەو پێودانگەوە پەیوەندیەكانی هەرێمی كوردستان لەگەڵ ولاتانی دەوروبەر و حكومەتی ناوەندی بخوێنینەوە و پێشهاتە نوێكان بە روونی شیبكەینەوە ئەوا لە زۆر لاوە بیری قووڵ و مامەڵەی حەكیمانە و هەنگاوی پێویستی ئازایانەی دەوێت بۆ ئەوەی بگەیتە ئەودیوی رۆخی دەریاكە.
*لە لایەكەوە تەماشای قورسایی و پێگە و توانای هەمەجۆری ئێران و تەنانەت رۆڵی ئیدارەدانی حكومەتی عیراقی پاش صەدام دەكەیت و بارودۆخە دەخوێنیتەوە، بە ئاسانی فشارەكانی دەبینیت، لایەكی ترەوە بە زگزاگی سیاسەتی توركیا لە دەستوەردانی لە عیراق و هەرێم و ركابەریكردنی لە گەڵ ئێران و دابینركدنی بەرژەوەندەیكانی لە هەموو لایەكەوە لەبەرچاو دەگریت، ئەوسا قورسی بریاردانی لەمەر هەر بابەتێكی پەیوەست بە بریاری هەنوكەیی و دوورمەودای دەسەڵاتی هەرێمیش بۆت روون دەبێتەوە .
* كاریگەری رووداوە گەورەكانی جیهانی هاوشێوەی جەنگی ئۆكراین و پەتای كۆرۆنا لەسەر ناوچەكە و لەو نێوەندەشدا لەسەر كوردستان بخوێنیتەوە ، ئەوا دەردانەكانی لەبەرچاو دەبن و لەوێشەوە بریار و هەنگاوی راست و دروست و سەركەوتوو زۆر بە قورسی بۆت دەردەكەوێـت، ئەوەت بە جوانی بۆ دەردەكەوێت كە تەنها بە عەقڵ و دوور لە رقابەری و هەوڵی گەیشتنی ئامانجی بچوك و كاری جزبی تەسك پێی دەگەیت و، بەژیری و وردی و حساباتی زانستیانە هەڵە گەورەكان كەم دەكرێتەوە.
* پاشئەو ئاڵۆزی و بریارە هەڵە كەڵەكەبوانەی لە مەر ناردنی نەوت لە رێگەی توركیاوە و هەوڵدان بۆ دووبارە هەڵەكردن لە ناردنی غاز بە هەمان رێگە و شێوە و بە تایبەتی لەم كاتەدا كە ململانێی ئابووری زلهێزەكان لە پاش شەرٍەكەی ئۆكراین گەیشتۆتە حەلحەلەی ئاسمان و هەر بریار و رەفتارێك لە دووریشەوە بێت خۆی لەو نێوەندە ئاڵۆز و تەڵخە بدات دەبێت چاوەرێی شتی زۆر خراپی لێ بكەیت .
بۆیە، ئێستا هەرێمی كوردستان لە چۆنێتی هەندێك بریاری پێویستی گرنگ لە دووریانێكی زۆر سەخت و یەكلاكەرەوەی چارەنوسسازدایە:
یان بەردەوامبون لەسەر ئابووری سەربەخۆو چاوەرێی دەرئەنجام نادیار تاوەكو كەوتنە سەر سكەیەك لە تاریكی و نادیار بە هەر جۆرێك بۆ ژیانی خەلًك بكەوێتەوە، یان بریاری قورسی پاشگەزبونەوە لە هەنگاوەكانی پێشوو كە تەنها زیان گەیاندن بوو بۆ خەڵك و دووبارە پەیوەستبوون بە ناوەندی عراق و خۆبەستنەوەی سیاسی توند و ئابووری هەمەچەشن بە بەغدا و لەبەرچاوگرتنی كاردانەوەی توركیا و چۆنێتی مامەڵەكردن لەگەڵ گۆرٍانكاریەكاندا، ئەمەش كاری پێویستی گەورەی دەوێت و ئاسان نیە. بەڵام ئەوەی پێویستە بوترێت كە بە پێی چاوخشاندن بە رەفتاری پێشتری سەركردایەتی كورد، لە رووی سایكۆلۆجی سیاسی و بیركردنەوەوە زۆر سەخت دەبینرێت، ئەوەش وا دەكات كە لەو باوەرٍەدا بین، كە هەر بریارێكی یەكلاییكەوە لەم بارەوە هەم ئازایەتی و هەمیش عەقڵ و ژیری دەوێت و، دەبێت باوەرت بەوە هەبێت كە سازش لە سەر هەر پرسێك لە قازانجی پرسەكە و ئایندەی میلەت بكەوێتەوە و قوتاری بكات لە فەوتان و گەرٍانەوە بۆ دواوە ئازایەتی دەوێت و هیچ عەیبەیەكی تێدا نیە و ناكرێت كاری سیاسی وەكو رەفتاری كەسی تەماشا بكرێت و بەها و پرنسیپەكانی تاك تێكەڵی كاری سیاسی گشتی و بریاری گرنگ بكرێت. ئەوەی گرنگە حسابی بۆ بكرێت و لەبەرچاوبگیرێت كە خراپ لە خراپتر باشترە.ا