نە رەوەند جالیە یە ، نە کەرنەڤاڵیش فیستیڤاڵە!

بەرزان عوسمان

لەوەتەی  ژمارەی  کەناڵەکانی تەلەفزیۆن  و رادیۆ و  رۆژنامەی  ئەلیکترۆنیی  و تۆڕەکانی  سۆشیال میدیا  پەرەیان سەندوە ، بەداخەوە   بە  ھەڵە  وخراپ بەکارھێنانی دەستەواژەکان  و شێوازی نوسین  و دەربڕینی  نێو  ھەندێک  لە  میدیاکانیش   کاریگەریی  نێگەتیڤیان کردۆتە  سەر زمانی کوردیی .وەک چۆن  فەوزایەکی سیاسیی  ، ئابوریی و کۆمەڵایەتیی باڵی  کێشاوە  بەسەر  ناوچەکەدا  بە کوردستانیشەوە ،ئەوھاش  فەوزایەکی  ئیعلامیی  ھاتۆتە  کایەوە  لە نێو ئەو   بەرداشی پاشاگەردانیەدا   زمانی کوردیش  زیانی زۆری  بەرکەوتوە .ھەر حزبە ،ھەر کەناڵە ،ھەر جەماعەتێک   ، وشە و دەستەواژەکان  بە  سەقەتی  دادەتاشن،یاخود زاراوەی  گەڕەک و ناوچە  دەسەپێنن ، دواتریش  لاسایی دەکرێنەوە . 

کەناڵی تەلەفزیۆن  و سایتی  وا ھەیە  لە،ھەمو ھەواڵ  و بەرنامە وچاوپێکەوتن و  کۆمێنتەکانیدا  ،جنێو بە فڵانە حزب دەدات  ،کەچی  بێ ئەوەی  بەخۆ بزانن  زۆر بە جوانی   دەستەواژە و  وشە داتاشراو  و نەگونجاوەکانی  کەناڵەکانی میدیای  ئەو حزبە بەکاردێنن  و رەواجیان  پێ دەدەن و بازاڕ بۆ  وشە سەقەتەکانیان  پەیدا  دەکەن  بێ ئەوەی  پارەشیان  بدەنێ . 

بێزار بوم  ھێندە  بنوسم  لەسەر  ( بەروار ،فەرمی، کاژێر ،قورچک، پێکوتە ،کۆبویەوە ........و سەدان  دەستەواژە  و، وشەی تر). کەچی  حکومەت  و زانکۆ و وەزارەتەکانیش  بەسەریاندا  تێپەڕ دەبێت . 

ئەمجارە  دەستەواژەی  (رەوەندو کەرنەڤاڵ  ) پەستی کردم  بۆیە  پێم باش بو  بیخەمە رو .   

رەوەند بەو ماڵانە  دەوترێت کە جێگیر نین ،بەڵام  کوردی( دەرەوە،ھەندەران ،تاراوگە ) نیشتەجێ  و دانیشتویی  وڵاتانی  دەرەوەن،   ھەر  رۆژە ،ھەر ساڵە ،ھەر   وەرزە یا بەچەند  مانگێک  ئاڵوگۆڕ  بە جێگەو شوێنیاندا  ناکەن  و نیشتەجێن  .ئیتر  ئەم ناو لێنانی  رەوەندەتان لە کوێ وە ھێنا  ،سەرچاوەکەی  چییە .( کوردی  دەرەوەی وڵات ،کوردی نیشتەجێی  وڵاتانی  دەرەوە ،کوردی وڵاتانی  بیانیی،  کوردی  دانیشتوی  { دەرەوە،ھەندەران ،تاراوگە}ھەرچەندە تاراوگە  زیاتر بۆ مەنفا  گونجاوترە . بۆیە  تکایە کوردی  دانیشتوی  ئەوروپا و ئەمریکا ،چاوێک بەو  دەستەواژەیەدا  بگێڕنەوە ،بەتایبەتیی فیدراسیۆنێکی جەوانانتان پێکھێناوە  ئاخر  بۆچی ناوەکەی  ھەڵە بێت ؟!.
ئەمەشیان کرد بە کەرنەڤاڵەکە  ،لە کاتێکدا ،کەرنەڤاڵ  بەھیچ  جۆرێک  فیستیڤاڵ  نییە ،کرنڤاڵ  زیاتر بە حفلەی  تەنەکوریی  ،شەڕە تەماتە و فەوزا  دەوترێت  . دەستەواژەکە  ھەندێک دەڵێن  لە لاتینییەوە  ھاتوە (Carnival) ،  بە  سێرک و نمایشی میللی سەر جادە و بانەکان  دەوترێت (کەرنەڤاڵ). ھەندێکیش دەیگەڕێننەوە بۆ وشەی    ( carne) ئیتالیایێ یا  كارنۆڤالی carnovale، دەشڵێن لە   کاروس ناڤلایس ( carrus navalis)وە    وەرگیراوە  کە لە یونانییەوە  وەریان گرتوە   بەو گالیسکەیە  وتراوە  کە  خواوەند  ئەپۆلۆی  تیا بوە  و بە ناو خەڵکدا گەڕاندویانە  .  ئەوەش  دەڵێن بەو  جەژنە  وتراوە  کە بۆ ھەردو   خواوەند  (ساتور و سترون )لە  کۆتایی  حوکمی  رۆمانییەکاندا  رێکخراوە تیایدا  مرۆڤەکان  لەھەمو شتێکدا ئەوپەڕی  ئازادییان وەردەگرت  ھەمو کۆت و بەندێکیان  دەشکاند .  
کەرنەڤاڵەکان  بەنەریتێکی  کاسۆلیکەکان دادەنرێت کە  پێش  رۆژوگرتنی  گەورە رێک دەخرێت ،   دواتر چوە ناو مەراسیمی ئەرسەزۆکسەکانیش ، کڵێسا پرۆتستانتەکان بە تایبەتیی توندڕەوەکانیان ئەمجۆرە  چالاکییەیان  تیادا  نەدەکرا . وردە  وردە  ئەم شێوەو
چالاکییە  لایەنە  ئاینییەکەی  تێپەڕاند   و بە جیھانی  خۆراوادا  بڵاو بوەوە .  بەکورتیی کەرنەڤاڵەکان  لە جیھاندا ئەگەر  ناویشیان جیا بێت  بەڵام  خاڵێکی   ھاوبەشیان ھەیە ئەویش  جلوبەرگی  سەیر و سەمەرە، گۆڕینی   سەرو روخسار  و چالاکیی سەیر  و نامۆ  و سەما کردنە . بۆیە  ھیچ  مانای  نییە کورد ئاھەنگ و مەراسیمی  بۆنەکان  بە کەرنەڤاڵ  ناو بنێن  لەبری  فێستیڤاڵ ، لە کاتێکدا  زەردەشتییەکان  میھرەجانیان بەکار  ھێناوە  بۆ فێستیڤاڵ  ئەوەتا فارسەکان  ھەر  میھرەجان بەکار دێنن .  ھیوادارم  نوسینەکەم  سودێکی  ھەبێت ،باوەڕیش  ناکەم   دکتور  کەمال  فوئاد  ،كاك نه وشیروان و  پرۆفیسۆر  دکتۆر  عیزەت دین  مستەفا  زۆریان ھاوار کرد و سودی نەبو  !.   


09/12/2021



وتارەکانی تری نوسەر