سۆیبه‌ی باڵابه‌رز

عەبدوڵا کەریم مەحمود


(عه‌تا چاوشین )*  ی هونه‌رمه‌ند ، عاشقی هۆنراوه ‌وده‌نگ  وئاوازبوو ،  یاده‌ورییه‌کی پڕ له‌ رۆمانسی  تاڵی له‌بواری ده‌نگ و ئاوازدا  هه‌یه‌، به‌ ئیحساسێکی  هونه‌ری میللی   گۆرانی وهۆنراوه‌ی  بۆ عه‌شق و خۆشه‌ویستی  یاده‌وه‌رییه‌ کانی وتووه‌ .
 چاوشین زوو  ده‌رکی به‌وه‌کردووه‌ ، زۆربه‌ی  ئه‌و هۆنراوه‌ گۆ رانیانه‌ی شاعیره‌کان نوسیویانه‌ و  هونه‌رمه‌نده‌کان چڕیویانه‌ و بوون به‌  وێردی سه‌ر زمانی خه‌ڵک ،  چیرۆکێکی پڕ له‌ عه‌شق و خۆشه‌ویستییه‌ ،  شۆخێک  به‌ نهێنی  پاڵه‌وانی نێو هۆنراوه‌ و ده‌نگ و ئاوازه‌که‌یانه‌  ،زۆربه‌ی پاڵه‌وانی نێو گۆرانیه‌کان  پڕن له‌ هه‌ناسه‌ی نامۆیی و دابران   ،ئه‌مه‌ش وای له‌چاوشین  کردوه‌ عه‌وداڵی دۆزینه‌وه‌ی  نهێنی  چیرۆکی گۆرانی ه‌کان و شۆخی پاڵه‌وانی گۆرانی هونه‌رمه‌نده‌کان بێت.

 له‌ 1985 -1988 عه‌تا  چاوشین له‌ شاری سه‌قزی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان  بوو، عه‌وداڵێ بینینی هونه‌رمه‌نده‌کانی ئه‌وێ بووه‌  ، شار به‌شارو تۆمارگه‌ به‌ تۆمارگه‌ی شاره‌کانی رۆژهه‌ڵاتی کوردستان  ده‌گه‌ڕا،   به‌دوای شریتی هونه‌رمه‌نده‌ه‌کان  ، به‌ ده‌یان شریتی لای خۆی ئه‌رشیف کرد .

رۆژێک  له‌ دوکانی شیرینی فرۆشێک ، له‌ شاری سه‌قزبه‌رێکه‌وت ( حسین شۆخ  که‌مان  زیزی)** بینیووه‌ ، پرسیاری سۆیبه‌ی باڵابه‌رز ی لێ کردوه‌  ، چۆن له‌و گۆرانی یه‌ دا  ئه‌و شۆخه‌ بوه‌ به‌ هێمای  پاڵه‌وانی ئه‌و گۆرانی یه‌،   بێ ئه‌وه‌ی که‌س بیناسێت ، به‌ڵام  ناوی  له‌سه‌ر زاری  هه‌موو  خه‌ڵکی کوردستانه‌ ، برایانی زیزی له‌وه‌ڵام دا ئاماژه‌ به‌وه‌ کردووه‌ :
-سۆیبه‌ جوانترین  شۆخ وره‌خشی  گه‌ڕه‌که‌که‌مان بوو ، ماڵیان له‌ کۆڵانه‌که‌ی ئه‌و به‌رمان بوو ، ناوی سۆیبه‌ وجوانییه‌که‌ی وباڵابه‌رزییه‌که‌ی  له‌ ناو گه‌ڕه‌ک  وشاردا ده‌نگی دابوه‌وه‌ ،  ئێمه‌ش وه‌ک گۆرانی بێژ  خه‌ونمان  به‌وه‌وه‌ ده‌ بیبینی ، رۆژێ له‌ رۆژان سۆیبه‌ی باڵا به‌رز ببینین و  گۆرانی بۆ  جوانیه‌که‌ی وباڵاکه‌ی بلێین .

 به‌ رێکه‌وت زه‌ماوه‌ندێک له‌و گه‌ڕه‌که‌ی ئه‌وان سازکرا ، خه‌ڵکی گه‌ڕه‌ک وشار له‌و زه‌ماوه‌نده‌دا  هه‌ڵده‌په‌ڕین  و ره‌شبه‌ڵه‌کیان گرت  ، له‌ ناکاو سۆیبه‌ی باڵابه‌رز له‌ کۆڵان ده‌رکه‌وت ،  رووی کرده‌ زه‌ماوه‌نده‌که‌ ، جوانی  سۆ یبه‌ و باڵا چنارییه‌که‌ی  ،  هه‌موانی توشی تێڕامان کرد ،  بوو به‌ هۆی له‌ دایک بوونی ( گۆرانی  سۆیبه‌ی باڵابه‌رز) ، 

 ره‌شبه‌ڵه‌که‌ی گه‌رمتر کرد و بازنه‌ی  هه‌ڵپه‌ڕکیه‌که‌ی   به‌ربڵاو تر کرد ، هه‌ردوو سۆیبه‌، سۆیبه‌ی  باڵابه‌رز وگۆرانی سۆیبه‌ی باڵابه‌رز،  زه‌ماوه‌نده‌که‌و گه‌ڕه‌ک و.شار وهه‌موو کوردستانی هه‌ژاند.

رۆژێک عه‌تا چاوشین له‌ زه‌ماوه‌ندێک دا  شار ،شۆخێکی  تری  بینی بوو ، وه‌ک سۆیبه‌ی باڵا به‌رز جوان بوو ،به‌جۆرێک هه‌ڵده‌په‌ڕی و سه‌رچۆپی گرتبوو ، ببوه‌ هۆی  هه‌ر پێنج کۆپله‌ی گۆرانییه‌که‌ ، به‌سه‌رئه‌و (ره‌خش) ه‌دا بڵێ 
به‌ڵام ..سۆیبه‌یه‌کی   باڵا به‌رزی (بێ ناو....... نیشان ).

عه‌بدوڵڵا  که‌ریم  مه‌حمود 

+ سه‌رچاوه‌ :  محه‌مه‌د مه‌ردان ، به‌رنامه‌ی فۆلکلۆر ، که‌ناڵی کوردسات .
*عه‌تاچاشین . عه‌تا ئه‌مین زۆراب له‌ ساڵی 1962 له‌ گه‌ڕه‌کی باخی شێخ له‌تیف له‌دایک بووه‌ ، 
 له‌ کۆتایی حه‌فتاکان  خوێندنی ئاماده‌یی پێشه‌سازی  ته‌واو کردوه‌، له‌سه‌ره‌تای هه‌شتاکان کرێکاری کاشی بووه‌ لای وه‌ستا کاروان ، دواتر  بووه‌ به‌وه‌ستای کاشی ،  
له‌ گه‌ڵ هونه‌رمه‌ندی پێشمه‌رگه‌ی شه‌هید عه‌لی عه‌بدوڵڵا ره‌باتی دا گۆرانیان له‌سه‌ر شریت تۆمارکردوه‌ ، له‌ 17/ 6/ 2020 توشی نه‌خۆشی ڤایرۆسی کۆرۆنا بوو ، له‌ 22/ 6/ 2020 له‌ نه‌خۆشخانه‌ی شه‌هید ئاسۆ دوا هه‌ناسه‌ی سپارد ، هه‌موو خه‌ونه‌ هونه‌رییه‌کانی دوو توێ ی خاک بوو.

**حسین شۆخ که‌مان ناسراو به‌زیزی ، له‌ شاری سه‌قز له‌دایک  بووه‌ ، نازناوی زیزی له‌وه‌ وه‌ به‌سه‌ریا دابڕاوه‌ به‌ منداڵی زمانی گرتویه‌تی ،وتویه‌تی زازا ..زازی .. زی زی ، له‌ شه‌سته‌کان و حه‌فتاکان و تا هه‌شتاکانیش به‌ ناوی برایانی زیزی یه‌وه‌  به‌ ئامێری فۆلکلۆری ده‌ف و باڵه‌بان و دوزه‌له‌ ، گۆرانی میللی یان ، له‌ زه‌ماوه‌نده‌کانی شاری سه‌قزدا وتووه‌ ، خاوه‌نی 46 گۆرانی یه‌ له‌ رادیۆی سنه‌ ، کرمانشا ، قه‌سری شیرین ، ورمێ ، مهاباد، رادیۆی کوردی به‌غداد وه‌ک سۆیبه‌ی  باڵابه‌رز ، فاتم ، شه‌مامه‌و خاڵ خاڵ ،  یه‌کێکه‌ له‌ ده‌نگه‌ ره‌سه‌ن و دیاره‌کانی گۆرانی میللی کوردییه‌  /  ده‌نگی ئه‌مه‌ریکا .

05/06/2022



وتارەکانی تری نوسەر