هه‌ڵمه‌تی پڕوپاگنده‌كان به‌ چ ئاراسته‌یك ده‌ڕوات

کاوە مەحمود
له‌گه‌ڵ نزیكبوونه‌وه‌ی كاتی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستان، سه‌رجه‌م به‌رنامه‌ی ڕاگه‌یاندنه‌كان به‌ به‌خشی تیڤییه‌ كۆن‌و نوێكان‌و، به‌رنامه‌‌و بڵاوكراوه‌ هه‌مه‌جۆره‌كانی تۆڕه‌كانی په‌یوه‌ندی كۆمه‌ڵایه‌تی‌و، ئه‌جینده‌ی كاره‌كانی ده‌سه‌ڵات‌و باسكردنی هه‌ندێ به‌ره‌ له‌ ده‌سكه‌وته‌كان‌و هه‌ندێكی دیكه‌ له‌ كه‌موكوڕییه‌كان، تێكڕای ئه‌م بابه‌تانه‌ به‌ نوێژی سیاسی‌و زیكر‌و به‌شداری له‌ وتنه‌وه‌ی شیعرو سرووتی دینی‌و بوون به‌ ده‌رویش‌و حاڵگرتن، ده‌چنه‌ خانه‌ی پرۆپاگنده‌ی ڕاسته‌خۆی هه‌لّبژاردنه‌وه‌.

سه‌رجه‌م ئه‌م بابه‌تانه‌ كه‌ پێشتر به‌ پێچه‌وانه‌ی ئاراسته‌ی ڕاده‌ی نزمی سیاسه‌تی گشتی به‌ره‌و مه‌دونیبوون‌و پاراستنی ئازادییه‌كان‌و ڕێگاگرتن له‌ خولیای ڕاستڕه‌وی زه‌ق، بووه‌، ئه‌مڕۆ بانگه‌شه‌ بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ به‌روه‌ دوواوه‌‌و، پرۆپاگنده‌كردن بۆ سه‌له‌فیه‌ت‌و به‌كارهێنانی شێوازی كۆنی دابه‌شكردنی پابه‌ندبوونی خه‌ڵك به‌ هۆشیارییه‌ك ده‌كرێت، كه‌ پێش گه‌ڵاڵه‌بوون‌و په‌ره‌سه‌ندنی بزوتنه‌وه‌ی رزگاریخوازی گه‌له‌كه‌مان له‌ ئارادابوو. 

له‌ كۆتایی هه‌شتاكان و سه‌ره‌تای نه‌وه‌ته‌كان‌و دوای ڕاگه‌یاندنی په‌رله‌مان‌و حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، گفتوگۆی سه‌ره‌كیم له‌گه‌ڵ هه‌ندێك له‌ سۆسیۆله‌جسته‌كانی ناوچه‌كه‌ له‌ نه‌ته‌وه‌كانی دیكه‌، ته‌نانه‌ت ئه‌وانه‌ی خۆیان به‌ پێشكه‌وتنخواز ده‌زانی ئه‌وه‌ بوو، كه‌ جه‌ختیان له‌وه‌ ده‌كردوه‌ ڕه‌وشی سیاسی كوردستان‌و هزری سیاسی تیایدا له‌ بازنه‌ی دوو فاقه‌ی قادری‌و نه‌قه‌شبه‌ندی تێنه‌په‌ڕیه‌وه‌. 

سه‌ره‌ڕای ئاماژه‌كردنم به‌وه‌ی ئه‌و دوو ئاراسته‌یه‌ له‌ سۆفیگه‌ری، به‌شێكه‌ له‌ كه‌لتوورێكی مێژوویی‌و لای خه‌ڵك جێگای ڕێزه‌، به‌ڵام هزری نه‌ته‌وه‌یی‌و ئاراسته‌ی فره‌یی‌و بوون‌و په‌ره‌سه‌ندنی بزوتنه‌وه‌ی رزگاریخوازی گه‌لی كوردستان‌و بڵاوبوونه‌وه‌ی هزری نوێی نه‌ته‌وه‌یی‌و چه‌پ‌و لیبڕاڵ بوونی خۆی هه‌یه‌‌و، له‌گه‌ڵ ڕێزگرتن له‌و ڕێگا سۆفیگه‌رییانه‌، به‌ڵام ژیانی سیاسیی كۆمه‌ڵگای كوردستان ئه‌و بابه‌ته‌ی تێپه‌ڕاندووه‌، كه‌چی ئه‌وه‌ی له‌ ڕه‌فتاری هه‌ندێ سه‌ركرده‌ی ئه‌مڕۆ له‌گه‌ڵ نزیكبوونه‌وه‌ی هه‌ڵبژاردن ده‌بینرێت، كه‌ بێگومان وه‌كو تاك ئازادن، جۆرێكه‌ له‌و پێشبڕكێیه‌ی كه‌ ئه‌و سۆسیۆلۆجیستانه‌ ساڵانی سه‌ره‌تای نه‌وه‌ته‌كان ئاماژه‌یان پێده‌كرد‌و، من به‌ كه‌مكردنه‌وه‌ی له‌ ئاستی هزری سیاسی كوردستانیم داده‌نا.

ئه‌م بابه‌ته‌ له‌ ئه‌زموونی گه‌لانی نزیك له‌ خۆمان هه‌بووه‌و بۆ نموونه‌، ئاراسته‌ی ئه‌نوه‌ر السادات، كه‌ ناوی خۆی نا الرئیس الموئمن‌و دواتر به‌ ده‌ستی گروپه‌ ئیسلامییه‌ توندڕه‌وه‌كان كوژرا‌و بووه‌ به‌ قوربانی ئاراسته‌ سیاسییه‌كه‌ی.

ئه‌م ئاراسته‌ سیاسییه‌ی له‌ هه‌ڵمه‌تی هه‌لبژاردندا به‌دیده‌كرێت هاوكاته‌ له‌گه‌ڵ ئه‌و به‌رنامه‌ ته‌له‌فزیۆنانه‌یه‌، كه‌ ئاراسته‌ی لاوان ده‌كرێ بۆ هه‌ڵبژاردنی نموونه‌ی یه‌كێكی وه‌ك دۆناڵد ترامپ به‌ ئایدیاڵ، كه‌ ده‌بێ لاوانی كوردستان وه‌ك كه‌سایه‌تییه‌ك لاسایی بكه‌نه‌وه‌‌و سیاسه‌تمه‌دارانیش شوێنپێی سیاسه‌ته‌كه‌ی هه‌ڵگڕن‌و، ببنه‌ به‌شێك له‌ هه‌ڵمه‌تی هه‌ڵبژاردن بۆ پشتگیریكردنی كۆمارییه‌كان دژ به‌ دیموكراسیخوازه‌كان‌و دژایه‌تی جه‌نده‌ر‌و په‌ناهه‌نده‌‌و فره‌جه‌مسه‌ری له‌ جیهاندا بكه‌ن‌و، به‌و لۆجیكه‌ شێواوه‌ش هه‌ڕشه‌ی گه‌وره‌ له‌ "مه‌زنی" ئه‌مریكا بیری چه‌پ‌و ماركسیزمی ناوخۆیه‌، كه‌ گوایه‌ ئۆپاما‌و هاریس نوێنه‌رایه‌تی ده‌كه‌ن‌و، مانه‌وه‌ی دیموكراسیخوازه‌كانیش مانای كۆتایی ئه‌مه‌ریكایه‌، كه‌ ئه‌وه‌ش مه‌ترسییه‌ بۆ جیهان‌و، ئایدیاڵ بۆ كه‌سایه‌تی گه‌نجی كوردستان ناهێڵێت!

هه‌رچه‌نده‌ ئه‌م لۆجیكه‌ هێنده‌ چه‌واشه‌یه‌‌و زۆر ڕوونه‌، كه‌ به‌شێكه‌ له‌ بڵاوكردنه‌وه‌ی هوشیاری چه‌واشه‌كاری دژه‌ به‌ چه‌پ‌و ماركسیزم، چونكه‌ ڕوونه‌ بژارده‌ی ئۆباما‌و هاریس په‌یوه‌ندی نه‌ به‌ ماركسیزم‌و نه‌ به‌ بژارده‌ی سۆشیالزمه‌وه‌ هه‌یه‌‌و، سه‌رجه‌م ئاراسته‌كان له‌ چوارچێوه‌ی بژارده‌یانه‌ بۆ سه‌رمایه‌داری، پرسیار ئه‌وه‌یه‌ چ به‌رژه‌وه‌ندیه‌كی نیشتمانی بۆ كوردستان‌و لاوی كوردستانی هه‌یه‌ ببێته‌ به‌شێك له‌ پرۆپاگنده‌ی هه‌ڵبژاردنی له‌ ئه‌مریكا‌و پشتگیری كۆمارییه‌كان یان دیموكراسیخوازه‌كان بكات.

پێداویستی قۆناغی ئه‌مڕۆی كوردستان له‌وه‌دایه‌، كه‌ هاوكات له‌گه‌ڵ چاراه‌سه‌ركردنی گرفتی په‌رازوێزخستنی لاوان‌و جیاكاری دژ به‌ ژنان‌و بابه‌تی دابینكردنی ژیانی شیاو بۆیان، بابه‌تی سه‌ره‌كی، كه‌ په‌یوه‌ندی به‌ بنیاتنانی لاوان‌و درووستكردنی ئایدیاڵ بۆیان، كاركردنه‌ له‌سه‌ر چه‌مكی هاووڵاتی كوردستانی‌و چه‌سپاندنی هزری نیشتمانی كوردستانی‌و بوونی كوردستان‌و قوربانی پیشمه‌رگه‌ به‌ ئایدیاڵ نه‌ك ترامپ‌و ئۆباما‌و، كاركردنی حكومه‌ت‌و كۆمه‌ڵگایه‌ بۆ دژایه‌تیكردنی بڵاوبوونه‌وه‌ی مادده‌ هۆشبه‌ره‌كان، كه‌ هه‌ندێ شوێن له‌ كوردستاندا بۆته‌ وێستگه‌‌و ناوه‌ندی بازرگانی‌و بڵاوكردنه‌وه‌ی.

گرنگه‌ به‌رنامه‌ی ئاراسته‌كراو بۆ لاوان له‌سه‌ر بنه‌مای لۆجیكی زانستی‌و زمانی مه‌عریفی بێت، نه‌ك له‌سه‌ر بنه‌مای ڕێگاخۆشكردن بۆ لۆجێكی كه‌سانێك‌و ئاراسته‌یه‌ك له‌ هه‌ر سه‌نگه‌رێك بێت‌و بۆ هه‌ر سه‌نگه‌رێكی دژ به‌و سه‌نگه‌ره‌ی پێشووی بازبدات، باری ده‌روونی وای لێبكات هه‌رده‌م به‌و په‌ری توندڕه‌وی قسه‌ی بێ بنه‌ما بكات‌و، ته‌نیا بۆچوونه‌كانی خۆی به‌ ڕاستی ڕه‌ها بزانێت‌و، خۆی زۆر پێ عاقڵ بێت‌و له‌ چوارچێوه‌ی پرۆپاگنده‌یه‌كی هه‌رزانفڕۆش ماركسیزم‌و چه‌پ به‌ بێ عه‌قڵ بزانێت. 

په‌روه‌رده‌كردنی لاوان‌و دابینكردنی ژیانی سیاسی مه‌ده‌نی‌و عه‌لمانی‌و دیموكراسی كه‌ سه‌رجه‌م ئازادییه‌كان‌و مافی ژنانی تێدا پارێزارو بێت، به‌ هه‌موو جۆره‌كانی توندڕه‌وی‌و بانگه‌شه‌ بۆ ڕاستڕه‌وی‌و سه‌له‌فیه‌ت‌و هه‌ڵگرتنی دروشمی هه‌موو شتێك له‌ پێناوی ده‌نگ، نایه‌ته‌دی.
لاوانی كوردستان پێویستیان به‌ لۆجیكی عه‌قڵ و زانست‌و ڕۆشنفیكرییه‌، بۆ ئه‌وه‌ی بتوانن له‌ پرۆسه‌ی مۆدێرنه‌كردنی كۆمه‌ڵگای كوردستان‌و گه‌شه‌پێدانی به‌شداربن.

22/09/2024



وتارەکانی تری نوسەر