کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان له رۆژی جیهانی زمانی دایکدا رایدەگەیەنێت" له ئێستادا زمانی کوردی لە دۆخێکی تایبەت، ئاڵۆز و لە ژێر ستەمدایە".
کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان (کەنەکە) له راگه‌یه‌ندراوێكدا ئاماژەی بەوەکردووە" زۆربەی رۆژانی ساڵ، بە واتا و بیرەوەریە دینیی، سروشتیی، کۆمەڵایەتی، مێژویی و سیاسیەکانیەوە ناسدەکرێنك بۆیە (٢١)ی شوباتیش یەکێک لەو رۆژە پیرۆزانەیە کە لە هەمو جیهان وەکو رۆژی جیهانی زمانی دایکیی ناسێنراوە و هەر نەتەوەیەک بە گوێرەی رەوش و دۆخی خۆی بە رێ و رێباز و رێسای جیا ئەم بیرەوەریە پیرۆز دەکەن".
ئەوەشی خستەڕوو، زمانی کوردی لە دۆخێکی تایبەت، ئاڵۆز و لەژێر ستەمدایە، گەلی کورد و گه‌لانی تری کوردستان لە سەرەتاوە بۆ سەلماندنی هەبون و پاراستنی رەسەنایەتی خۆیان لەگەڵ کۆی گەلانی تری دەوروبەردا و ئەوانەی دەوریان لە بنبڕکردنی زمان و کەلتورەکەیاندا هەیە جاڕی بۆ دەدەن، ئەو نەتەوانە زیاتر دەنگ لە بەرامبەر تواندنەوە و لەناوبردن هەڵدەبڕن، هاواری خۆیان بە سازیگەلی نێونەتەوەی دەگەیه‌نن و پەیامی ئەوە دەدەن کە ئەوەتا مەترسیەکی جیدی لەسەر زمانەکەمان هەیە و زمانی نەتەوەیەکی دێرین و خاوەن رۆڵ و پێگە لە دامەزراندنی سارستانیی و پێشکەوتنی کەلتوری جیهانیدا هەیە و هەبووە.
کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان باسی له‌وه‌شكردوه، ئێستا لە ژێر فشارەکانی دەوڵەتەکانی داگیرکەر بە سیستەماتیک زمانە رەسەنەکان لەناو ده‌برێن، هەر لەبەر ئەو مەترسیە جیا لەبەرامبەر ئەو نەتەوانەی کە مەترسی لە سەر زمانەکانیان نیە، کورد و نەتەوەکانی تری کوردستانی ئەم رۆژە بەبیر دەهێننەوە و ئەم رۆژە وەکو دەرفەتێک دەبینن کە سەرنجی سازیە پەیوەندارەکان راکێشنە سەر ئەو کێشە و مەترسیانەی سەر زمانەکانی خۆیان.
ئه‌وه‌ش خراوه‌ته‌ڕوو، زمان، ئەوە نیە وەکو کە هەندێک لایەن و دەوروبەر پروپاگەندەی بۆ دەکەن، بەڵکو زمان تەنها هۆکاری لەیەکگەیشتنە لە نێوان مرۆڤ، گروپ و نەتەوەکاندا، پێچەوانەی ئەو پێناسەیە راستە، زمان هەبونی ناسنامەی گەلانە، ئەو گەلەی زمانی نیە، بونیشی نیە، نەتەوە بە کلتوری خۆی کلتوریش بە زمانەکە خۆماڵیەکەی، خۆی دەناسێنێ.