قەیرانی دارایی توند چنگی لە قوڕگی كۆمەڵگای كوردی گیركردووە، قەیرانی دارایی گیرڤانی هاوڵاتیانی خاڵی كردۆتەوە، هەر لایەنەو خەریكی شرۆڤەو وتارو قسەكردنی خۆیەتی بۆ ئەوەی هەر چەند بكرێت لەبەرپرسیاریەتی مێژوویی خۆیان ئەركێكی بچوكی خۆیان بەجێبگەیەنن، بەڵام ئەوەی دەنگ و رەنگی نیە ئەو كەس ولایەن وحزبانەن كە ناوو پاشگری چەپیان هەڵگرتووە..بۆیە با سەرەتا ئەم هەواڵانەی خوارەوە بخوێنینەوە ئینجا یەك دوو قسەی دیكەش دەكەین:

لە٢٠١٥دا لەهەرێمدا بەڕووداوی جیاجیا  ٥٣ كرێكار گیانیان لەدەستداوە و لقی سلێمانی سەندیكای بیناسازی كرێكاران ڕایدەگەیەنێت"٣هەزار كارگەی بچوك و مامناوەند داخراون".
عوسمان زیندانی سەرۆكی لقی سلێمانی سەندیكای بیناسازی كرێكاران لەلێدوانێكی ڕۆژنامەوانیدا، ڕاپۆرتێكی سەندیكاكەیانی لەمەر ڕەوشی كرێكاران لە٢٠١٥دا خستەڕوو و ڕایگەیاند: تەنها بەدان پێدانانی وتەبێژی حكومەتی هەرێم زیاتر لە ٦هەزار پرۆژە وەستاوە، هەروەها بەپێی بەدواداچونەكانمان زیاتر ٣هەزار كارگەی بچوك و مامناوەند داخراون، هاوكات لەسەدا ٦٠بازرگانی گشتی كەمیكردوە، جگەلەوەش بازرگانی كردن بەكەرەستەو پێداویستی بیناسازی لەسەدا ٨٥ كەمیكردوە.
وتیشی:"حكومەت هیچ یاسایەكی بۆ بیمەی بێكاری نییە لەهەرێم،  ئەمەش پێچەوانەی یاساو ڕێساكانی مافی مرۆڤ و ڕێكەوتنامە نێودەوڵەتیەكانە".
سەرۆكی لقی سلێمانی سەندیكای بیناسازی كرێكاران دەشڵێت: لەچوارچێوەی بڕیارەكانی حكومەت كەخاوەن كاری سەرپشككردوە بەوەی تاكلایەنە دەتوانێت گرێبەستەكانی كۆتایی پێبێنێت لەگەڵ حكومەت، بەبێ ئەوەی بزانرێت چی پاپەندبوونێك ماوەتەوە لەسەر خاوەن كار لەبەرامبەر كرێ و هەقدەستی كرێكاران، بەو هۆیەشەوە تەنها لەشاری سلێمانی زیاتر لە ٣٠٠سكاڵاو داواكاری كرێكارانی بیناسازی هاتۆتە لامان.
ئاماژەی بەوەشدا كە سەندیكاكەیان توانیویەتی لەسەدا ٤٥ كێشەكان  چارەسەربكات، بەشەكەی دیكەی هەوڵدراوە لەڕێگەی یاساوە نوسراویان بۆلایەنە پەیوەندیدارەكان بۆبكرێت.
بەپێی ئامارەكەشیان لەهەرێم ٥٣ كرێكار گیانی لەدەستداوە ٢٣ كرێكاریان لەسلێمانی، ١٨ لەهەولێر و ١٠ كرێكاری دیكەشیان لەدهۆك و ٢ كرێكاریشیان لەپارێزگای هەڵەبجە، كە ٣٧ كرێكاریان ناوخۆی بون و ١٦كرێكاریان بینای بووە.
لای خۆشیەوە، سیروان محەمەد جێگری بەڕێوەبەری كارو دەستەبەری كۆمەڵایەتی هەر لەو كۆنگرە ڕۆژنامەوانیەدا وتی:"لەساڵی ٢٠١٥دا پاداشتی ڕاژەیمان بۆ هەزارو ٩٨ كرێكار كەكارەكەیان لەدەستداوە گەڕاندۆتەوە كەیەك ملیارو ٢٣٥ ملێۆن و ٤٥٣ هەزار دینار بووە، هاوكات ١٥٧ كرێكار خانەشین بوون و لای ئێمە تۆماركراوە بەردەوام مووچەشیان بۆخەرج دەكرێت."
لەشاری سلێمانی لەكۆی ١٥هەزار پرۆژە، ئێستا ٩هەزار ٨٧٠پرۆژە تۆماركراوە و ناوی ٣٤هەزارو ٧٤٤ كرێكاریش بەهەمان شێوە تۆماركراوە، هاوكات ٢ هەزار ٢٧٣ كرێكاری بیانیش ناویان تۆماركراوە.

یەكێتی هاوردە و هەناردەكارانی هەرێمی كوردستان ئامارەكانی یەكساڵی هاوردە و هەناردەكردنی كەلوپەلیان بۆ باشووری كورستان ئاشكراكردوو، بەپێی ئامارەكانیش لە ساڵی 2015 رێژەی هاناردەكردنی كەلوپەل بۆ دەرەوەی كوردستان %50 و هاوردەكردنیش % 51 دابەزیوە .

شێخ مستەفا شێخ عەبدولرەحمان، سەرۆكی یەكێتی هاوردە و هەناردەكارانی هەرێمی كوردستان دەڵێت" لە ساڵی 2016 دۆخەكە لە 2015 باشتر نابێ، چونكە هەرێمی كوردستان بە پلەی یەكەم پشتی بە نەوت بەستوە نەوتیش نرخی دابەزیوە."

باشووری كوردستان رۆژانە لەڕێگەی 5 خالی سنووری و دوو فڕۆكەخانەوە بازرگانی لەگەڵ دەرەوە دەكات ، بەڵام بەهۆی ئاراستەكردنی مووشەكانی رووسیا بۆ سووریا و شەڕو پێكدادانەكانی باكووری كوردستان بووە هۆی وەستانی گەشتە ئاسمانییەكان و داخستنی دەرگای ئیبراهیم خەلیل، لەو ماوەیەش بە رێژەی % 10 بازرگانی هاوردە و هەناردەكردن كەمیكردووە .
لە ساڵی 2014 بڕی 10 ترلیۆن دینار كەلوپەل هاوردەی بازاڕەكانی باشووری كوردستان كراوە، بەڵام بۆ ساڵی 2015 رێژەكە كەمبووەتەوە بۆ 4 ترلیۆن دینار، بەپێی ئامارەكانیش لە هەرێمی كوردستان زیاتر لە 14 وڵات كەلوپەل هاوردەی باشووری كوردستان دەكەن توركیاش بە پلەی یەكەم دێت لە هاوردەكردن كەلوپەل.
باشە حیزبە چەپەكان، ئەوەی ماڵی ئەم میللەتەی وێران كردووە بازاڕی ئازادو كەرتی تایبەت و سەرمایەداری نیە؟ ئەوەی كوردستانی بەم رۆژە گەیاند ئەم جۆرە سیستەمە نیە؟ ئەدی بۆچی قسەی سۆسیالیزمانەو یەكسانانەو چەپانەی خۆتان نیە، ئێستا سەردەمی زێڕینی ئیشكردنی ئێوەیە چونكە هێزە نیشتمانی ونەتەوەیی وناسیۆنالیستەكان بەهۆی قەیرانی دارایی وكێشەی ناوخۆییە سیاسیەكانیان لەروی جەماوەری وئۆرگانیەوە وەزعیان خراپە، هێزە ئایدۆلۆژیە مەزهەبی ودینیەكانیش بەهۆی جەنگی تیرۆری داعشەوە لەروی رای گشتی وجەماوەریەوە پاڵەپەستۆی زۆریان لەسەرە، هیچ دەرفەتێك بەم شێوەیە بۆ چەپەكان ئاوا مسۆگەر نەبووە؟ بەڵام واقعی چەپەكان لە دوو حالەت بەدەر نیە:
یەكەم: یان ئەوەتا هیچ رۆشنبیری وفەرهەنگ وئایدۆلۆژیای ماركسی وچەپ وسۆسیالیزم نازانن و، بەدوای ناو كەوتوون وهیچ جۆرە خوێندەواریەكیان لەسەر چەپ نیە؟ خۆیان پێ هەڵواسیوە لەپێناوی پلەو پارە. لەگەڵا روداوەكان دەڕۆن وكاری رۆژانەی خۆیان دەكەن بۆ ئەوەی دەستیان لە ئیمتیازێك گیر ببێت. ئەگینا ئەم هەموو بێ دەنگیە چیە؟ ئاخر دەبوو ئێستا وتارو بەیاننامەو پڕۆژەو توێژینەوەو فشاری چەپەكان راگەیاندنەكان لەسەریان رژا بوایە..كوا نوسین وكارو چالاكی ئێوە، كوا نەخشە رێگای ئێوە. بەهەموو شێوەیەك لە واقیعەكە دابڕاون، چۆن دەكرێت ئەم هەموو ئامارو داتایانەی سەرەوە ببینن، كەچی كوردستان پڕ نەكەن لەدەنگ وهەڵوێست.

دووەم: ئاستی رۆشنبیری وفەرهەنگی چەپانەیان زۆرەو فێری ئەوە بوونە، بۆ خزمەتی خۆیان باش سودی لێوەربگرن، نەوەكو بۆ خەڵك ونەتەوەكەیان، بەمجۆرە بونەتە (دەرەبەگی چەپ).
هەر هێزەی بەناو چەپەكان لەسەر كۆمەڵێك موفرەداتی تەقلیدی دەژین وناتوانن خۆیان لەچوارچێوەیەكی دیاریكراوی حیزبی ومێژویی دەرباز بكەن، ئێستا كادیرە چەپەكان زۆر لاوازن، تەنانەت ناتوانن موناقەشە لەسەر چەمكەكانی خۆشیان بكەن، ناتوانن روداو دروست بكەن، هەمیشە بەدوای روداوەكانەوەن. بۆیە ئەوەی لەریزی حیزبە چەپەكان كار دەكات، دەبێت ئەوە بزانێت كاتی خۆ رێكخستنەوەی جددی هاتووەو ئەم هەموو پەرتەوازەیی ولوت بەرزیە زۆر بێ مانایە، هەندێ لایەن وكەس هەن خۆیان پێ چەپە، بەڵام لوتیان ئەوەندە بەرزە بەسەری پەنجە دەڕۆن ولەنجەی سیاسی دەكەن، كاتی ئەوە هاتووە خاكیانەو كوردانە بێنەوە مەیدان وكاری جددی چەپیانە بكەن، بەمجۆرە هەم خزمەتی خۆیان وهەمیش خزمەتی نەتەوەكەیان دەكەن، كە پێم وایە ئێستا چەمكی سیاسی دینی ودیموكراسی وسەرمایەداری و زاراوەكانی دیكە لەقەیراندان، بۆیە چەمكی چەپ دەتوانێت بەبەرگێگی بەهێزەوەو بە بەرەیەكی خۆ رێكخستنەوە بێتەوە مەیدان ورای گشتی بجوڵێنێت.