هەردوو حیزبی حوکمڕان تا رادەیەکی باش توانیان پرسی چاکسازی لە کەسە یەکەمەکانیان و لە بنەماڵە خاوەن سەروەت وسامانە خەیاڵیە نەزانراوەکانیان و، لە ئەندامانی مەکتەبی سیاسی، سەرکردایەتیەکان، کادیرە پێشەکەوتوەکانیان دووربخەنەوەو، بیخەنە سەرشانی ئەو فەرمانبەرە کەم دەرامەتەی کە مووچەکەی بەشی دوو هەفتەی مانگەکەی ناکات.
دوای چەندان ساڵ لە فشاری میدیا و رۆشنبیران و دەستبژێرەکان و ڕای گشتی کۆمەڵگاو ئەو هێزە سیاسیانەی رۆژانێک وەک ئۆپۆزسیۆنێکی جدی کاریان دەکرد، پارتی و یەکێتی ناچارکران سەرەتا دان بەو راستەیەدا بنێن کە گەندەڵی هەیە، دواتر چەند بڕیارێکیان دەکرد بۆ ئەوەی کۆمەڵێک رێوشوێن بگرنەبەر بۆ سنوردانان بۆ ئەو گەندەڵیە، بە نموونە کۆتایی ساڵی دوو هەزار مەسعود بارزانی سەرۆکی پێشووی هەرێم، بڕیاری دەرکرد کە زەویەکانی نێوان هەولێر و مەسیف سەلاحەدین لە بەرپرسانی حیزبەکەی بسەنێتەوە، بەڵام وەک زۆر بڕیاری تر هیچی لێ سەوز نەبوو، لە دوا هەنگاوداو دوای تێپەڕبوونی کات، پارتی و یەکێتی ناچارکران بڕیار لەسەر چاکسازی بدەن، ئەوانیش پرسی چاکسازیان هێنایە نێو پەرلەمان و بە یاسایی کرا، بەڵام چاکسازی ئەو مووچەخۆرانەی حکومەت دەگرێتەوە کە هەموو کاتێک دەتوانیت لێپرسینەوەیان لێبکەیت و لە ژێر دەسەڵاتی پەرلەمان و دامەزراوە یاساییەکاندان، واتە چاکسازی ترۆپکی دەسەڵاتی لە هەرێمدا نەگرتەوە کە هەردوو بنەماڵەکەو سەرۆکی هەردوو حیزبن!.
پارتی و یەکێتی کارێکی زۆریان لەسەر ئەوە کرد وێنەیەک لەلای هاوڵاتیان دروستبکەن کە گەندەڵێ تەنها لەنێو دامەزراوەکانی حکومەتدا هەیەو، تاڕادەیەکی بەرچاویش توانیان رای گشتی کۆمەڵگا بەو دیوەدا وەرچەرخێنن تا ئەندازەیەی پرسی یاسای چاکسازی بۆتە پرسێکی ئایدۆلۆژی و پرسی مان و نەمان، وێنەیەکیشان داوە بە خەڵک کە ئەگەر ئەم یاسایە جێبەجێبکرێت وڵات دەبێت بەشامی شەریف، لە کاتێکدا راستیەکەی ئەو گەندەڵیەی لە سەرجەم دامەزراوەکانی حکومەتدا هەیە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی ٢٠٠٣ دوای رووخانی رژێمی دیکتاتۆری و بەلێشاو ڕژانی پارە لە حکومەتی بەغداوە بەسەر هەرێم و دواتر پارەی نا شەفافی نەوتی هەرێم، بەڵام مێژووی گەندەڵی سەرکردەکان و حیزبی کوردی لە دوای راپەڕینی ١٩٩١ ەوە دەستپێدەکات و تا ئەمڕۆ ئەو گەندەڵیە لە دەرەوەی یاساو لە تاریکیدا قەبە دەبێت.
راستیەکی حاشا هەڵنگرە گەندەڵیەکی زۆر لە سەر ئاستی حکومەت و دامەزراوەکانیدا هەیە، لە ترۆپکی حکومەتەوە رەنگە شۆڕبێتەوە بۆ نزمترین ئاستی پلە وەزیفیەکان، بەڵام با کەمێک ئەم وێنەیەی کە یەکێتی و پارتی دروستیان کردووە بیخەینە لاوەو، تابلۆ راستەقینە زۆر گەورەکە وەک خۆی ببینین:
لە ساڵی ١٩٩١ ەوە تا ئەمڕۆ چەند هەزار کەس لە بنەماڵەی بارزانی و تاڵەبانی و بنەماڵە پلە دووەکانی نێو حیزب، کۆسرەت رەسوڵ و زێباریەکان و میرانییەکان و شێخ جەنگیەکان و مەکتەبی سیاسی و سەرکردایەتی هەردوولا و پاشان حیزبەکانی ترو .. هتد، بوونەتە خاوەنی ملیۆنەها دۆلارو تیاشیاندایە ملیارەها دۆلار. ئەمانە خاوەنی چەندان کۆمپانیان، خاوەنی سەدان پشک لە کۆمپانیاکانی بن زەویەوە کە نەوت و غازە، تا سەر زەوی و ئاسمان کە کۆمپانیاو هێڵە فڕۆکەوانییەکانە.
کاتێک چاکسازی راستەقینە لەم وڵاتەدا دەستپێدەکات، کە بە بارزانی بوترێت بینای سەرۆکایەتی پێشووی هەرێم رادەست بکەرەوە، گردی دەباشان و گردی کورەکانی نەوشیران و ماڵی کۆنە پارێزگاری سلێمانی کە کۆسرەت رەسوڵی تێدایە رادەستی حکومەت بکەرەوەو.. چەندان نموونەی تر.
چاکسازی ئەو دەمە دەستپێدەکات کە سەروەت و سامانی پارتی و یەکێتی، سەرچاوەکەی و بڕەکەی ئاشکرا بکرێت، کاتێک ئێمە نزیک بووینەتەوە لە هەنگاوی یەکەمی چاکسازیەوە کە بزانین یەک بەیەکی بنەماڵەی تاڵەبانی و بارزانی و مەکتەبی سیاسی و سەرکردایەتیەکانیان چەندیان هەیە، چەندی یاساییەو چەندی لە رێگای دەسەڵاتەوە بەگەندەڵی دەستیان کەوتووە.
درۆیەکی گەورەیە فەرمانبەرێک بە ٧٠ رۆژ مووچەیەک وەربگرێت و ئەو بنەماڵانە لەوپەڕی بەختیاریدا خۆیان و وەچەو وەچەیان وەک " مەلیک " بژین.. درۆیەکەی گەورەیە نیو ملیۆن گەنجی دەرچووی کۆلیژ و پەیمانگا بێ کارە، تۆ وێنەیەکی لا دروستبکەیت کە یاسای چاکسازی مافە زەوتکراوەکانیان بۆ دەگەڕێنێتەوە.
درۆیەکی گەورەیە ماشێنی میدیای پارتی و یەکێتی مانگانە بە لێشاو پارە بەسەر کەناڵ و کارمەندەکانیان ببەخشنەوەو تۆش بە گەنجێکی بێکار بڵێی خۆڕاگربەو قەیرانێکەو تێدەپەرێت. کرۆکی قەیرانی هەرێم پەیوەندی بە کێشە لەگەڵ بەغداو قەیرانی کۆرۆناو نەوتەوە نییە، کێشەی هەرێم نا عەدالەتییە، نا عەدالەتیەک کە مێژوەکەی ٢٩ ساڵەو لەکرۆکی حیزبی کوردیەوە دروستبووە.
پارتی و یەکێتی و حیزبەکانی کوردستان هیچ پرەنسیپ و مۆراڵ و جوانییەکیان لە کوردستاندا نەهێشتۆتەوەو بەردەوامن لەسەر ناشیرین کردنی تاک بەتاکی ئەم کۆمەڵگایە، رادەی داڕمانی کۆمەڵگاو بەهاکانیان گەیاندۆتە ئاستێک بەرۆشتنی ئەم فۆرمە لە دەسەڵاتیش دەیان ساڵی دەوێت تا سەرلەنوێ دابڕژڕێتەوەو بینا بکرێتەوە.
ئەمان هەموو شتێکی جوانیان ناشیرین کردووەو، هەموو ریفۆرمێکیان کردووە بە دیفۆرم، واتە (شێواندن ). ناعەدالەتی لەم کۆمەڵگایەدا گەیشتۆتە ئاستی شێرپەنجەی سیاسی کە دەبێت ببڕدرێت.