لە ئەدەبیاتی هەڵبژاردندا ، وتەیەکی باو و بەناوبانگ و گرنگ هەیە ، چیتر دوای سەرکەوتنت لە هەڵبژاردنەکاندا،ئەوەش بەو مانایە دێت کە حزبەکان لە ڕۆژی دوای هەڵبژاردن دەست بە ئامادەکاری بکەن بۆ هەڵبژاردنی داهاتوویان ، هەم جێبەجێکردنی بەڵێنەکانی هەڵبژاردن و هەم دەرس و پەندەکانی هەڵبژاردن بە ئاراستەی سودلێوەرگرتنیان و خۆئامادەکردنێش بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو، چونکە ئەنجامدانی پرۆسەی هەڵبژاردن بە سەرکەوتنی بەرژەوەندی گشتی ئەژمار دەکرێت ، تەوای دەنگدەران بۆیان هەیە مافی خۆیان بەکاربهێنن بە ئاراستەی گۆرانکاری لە حوکمرانی بۆ ماوەی چوارساڵی حکومەتی لۆکاڵی ، جا دەرنجامەکەی هەرچۆنێبت ،بەڵام ئەوەی لێرەدا مەبەستمانە جیاوازە لەو پرسیارەی سەروەمان، بۆیە پرسیارەکە بەم شێوەی خوارە دەکەین.
چیتر دوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی ناوچە کێشە لەسەرەکان ، بەتایبەتی ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوک،گەرچی ئەنجامەکانی هەڵبژاردن بەگشتی دڵ خۆشکەر نەبوون تا ڕادەیەک ،سەرەڕای ئەوەی دووەمین هەڵبژاردنەبۆ ئەنجومەنی پارێزگایە لە کەرکوک ئەنجامدەدرێت دوای پرۆسەی ئازادی عێراق ، بەپێی یاسا ئەنجومەنی پارێزگاکان ،ئەنجومەنی پارێزگا و پارێزگار ، حکومەت و پەرلەمانی لۆکاڵین و دەسەلاتی بەرفراوانیان هەیە بۆبەریوەبردنی کاروباری پارێزگاکەیان ،سەرەڕای هەموو بەربەستەکان ئەنجامی سەرەتایی هەڵبژاردن پێگەی مێژووی و نەگۆری کوردی بۆ دۆست و نەیاران بەیان کرد ، ئەگەر دیقەت بدینە ئەنجامەکان بە ڕێژەی دەنگ و کورسی ، ئەنجامەکانی بەرایی بەم شێوەی خوارەون ،کورد [ ٧] کورسی،و [٢٣٨٣٨٨] دەنگی بەدەست هێناوە ،لەگەڵ ئەوەی رێژەی بەشداری لەئاستی پێویستدا نەبوو ، هەروەها ژمارەیەکی زۆری دەنگەکانێش پوچەڵ کرانەوە لە ئەنجامی دیزاینی کارتی دەنگدان و کەمووکوری لە ئامێری ناسینەوەی دەنگدەران ، عەرەب [٦ ] کورسی بەدەستهێناوە ، تورکمان [ ٢]کورسی بەدەستهێناوە، کلدان سریان ئاشوری [١ ]کورسی ، گەرئەنجامەکانیش بەدڵی ئێمە نەبێت لەسەدا سەد ، بەڵام ئەنجامدانی هەڵبژاردن خۆی لەخۆیدا سەرکەوتنە ، لەم هەڵبژاردنەش کورد تەوقی ئەو ترس و گەمارۆو سیاسەتی شۆڤێنی شکاند، کورد بە گڕوتینی ساڵی ٢٠٠٤ بەشداری ئەم هەڵبژاردنەی کرد ،لەگەڵ ئەوی هەڵەی حزبە کوردیەکان وبەشێک لە سەرکردەکانیان ئەوەندە زۆرن لە ژمار نایەن و نکۆڵیان لێناکرێت ، بەڵام ناکرێت هەر لەو بازنەیە بخولێنەوە بەڵکوو دەبێت ، بیر لەو ڕێگا کرداریانە بکەینەوە کە ئەم هەڵە بکەینە دەرفەت بۆ دەستکەوت و ئاسۆیەکی نوێ.
بۆیە گەر بپرسین ئێستا چی بەکەین :
جێگەی خۆیەتی واز لە شیکاری پرۆسەی هەڵبژاردن و بەخشینەوەی تۆمەت و کەم تەرخەمیکان بێنین ، چونکە لای هەمون ئاشکرایە پرۆسەی هەڵمەتی هەڵبژاردن شتێکەو پرۆسەی حوکمیش شتێکی ترە ، لەم بوارەشدا وتەیەکی بەناوبانگ و کرداری هەیە دەلێت (هەڵمەتی هەڵبژاردن بە ڕۆمانسیەتی شعر بەرێوەدەچێت ،بەڵام کە هەڵدەبژێردرێن ناچار دەبێن بە واقعیەتی پەخشان حوکم بکەین ) ، چونکە گەر هەڵمەتی هەڵبژاردن تێکهەڵ بە پرۆسەی حوکمکردن بکرێت ئەنجامەکان دڵخۆشکەرە نابن و گرژی و ناعقلانی باڵکێش دەبن بەسەر پرسە ڕاستەقینەکاندا ، بۆیە دەبێت ئامادەکاریمان هەبێت و ئەنجامەکان بە چاو سەرکەوتنی گەورە وەربگرین ، و روئیاو بەرنامە و پلانی یەکگرتوی کوردانەمان هەبێت ، و مامەڵە لەگەڵ ئەم بارودۆخەدا بکرێت ودەست بەکاربین و بڕیاری یەکخستنی ناوماڵی کورد لە ئەولەویەتی کارەکانماندابێت،و ئامادەبین بۆ دانوستاندن لەگەڵ نەتەوەی عەرەب و تورکمان ، ئامادەکارو ئامادەبین بۆ ڕێکخستنەوە و کارکردن لەسەر مەلەفی کارگێری و یاسایی و ئاسایش و ئاوەدانی ، بەم شێوەی خوارەوە :
یەکەم : لەسەر ئاستی نێوماڵی کورد : پێویستەحزبە کوردیەکان بەگشتی و یەکێتیی و پارتی بەتایبەتی لاپەرەیەکی نوێ هەڵدنەوە ، سیاسەتی کوردایەتی نەرم و ئاشتبونەوە پەیرەوبکەن و واز لەدەسکەوتی حزبی بێن و دەست بکەن بەدابەشکردنی دەورو ئامادەکاری بۆ هەر سیناریۆیەک بکەن ، و دەوری بەرپرسیاریەتی لەنێوان خۆیاندا دابەشبکەن و خەلکی کەرکوک بەگشتی و کورد ئاشت بکەنەوە ، هەروەها لەسەر ئاستی حکومەتی هەرێم (ئەرکی سەرەکی ڕووبەڕووی دەستەی ناوچە کوردستانیەکان )و فراکسیۆنە کوردستانیەکان لە ئەنجومەنی نوێنەران و گروپی حکومی کورد لە بەغدا هەماهەنگبن و لەنێوخۆشیان میساقی شەرەف ئیمزا بکەن ، پرسی ناوچە کێشە لەسەرەکان ببێتە پرسێکی سەرەکی و پرسێکی نیشتیمانی .
دووەم :لەسەر ئاستی کەرکوک : دروستکردنەوەی پردی متمانەو پێکەوە ژیان لەگەڵ تەوای پێکهاتەکان بە تایبەتی تورکمان و عەرەب ، بە ئاراستەی پێکەوە ژیانی هەمیشەیی و کۆتایی هێنان بە ناکۆکیەکان و بڕینی دەستی نەیاران و کورد خۆی دەرس و پەند لە رابردوو وەربگرێت ، و بەنەفەسی هەڵمەتی هەڵبژاردن کار نەکەین ، بەڵکو بە نەفەسی حوکمڕانی دروست و واقعبینانە کار بکەین .
سێیەم : لەسەر ئاستی کارگێری و یاسایی و ئاوەدانی
دانان بە پێکەو ژیان وبەشداری هەموان ،کە کوردو عەرەب و تورکمان و مەسیحیەکان مافی بەشداریان هەیە لە بەرێوەبردنی حکومەتی ناوخۆی بەڕێژەیەکی گونجاو کە حکومەتێکی خزمەتگوزار بێنتە کایە و دەستی ئاوەدانی بگاتە کەرکوک و پشکی شێر بەر بکەوێت لەبنیاتنانەوە و ڕەخساندنی هەڵی کار
چوارەم : لەڕوی یاسایشەوە هەوڵبدرێت بنەمای ماددەی [١٤٠ ]ی دەستوور بە ئاراستەی بەهێزکردنی پێکەوە ژیان بخرێتە بواری جێبەجێکردن ،و پرۆژەی هەڵوەشانەوەی بڕیارەکانی ڕژێمی پێشوو [ئەنجومەنی سەرکردایەتی شۆرش ] ئامادە بکرێن و هەموو ئەو کارە نایاسایانەش هەڵبوەشێنرێنەوە کە دوای ڕیفراندۆم و١٦ ئۆکتۆبەر کراون
پێنجەم : لەسەر پرسی ئاسایش و ئاوەدانی و کۆمەڵایەتی لیستی کوردستانی دەستپێخەرو سازو ئامادەبێت .
شەشەم : ئەرکی هەنوکەیی بەپێی ماددەی (٧) لەیاسای ئەنجومەنی پارێزگاو قەزاکان ژمارە (٢١) ساڵی ٢٠٠٨ ی هەموار کراودا ، هەڵبژاردنی سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگاروجێگرکەیەتی ، دوای (١٥) رۆژ لەپەسەندکردنی ئەنجامەکانی هەڵبژاردن بەرێوەدەچێت، ئەنجومەنیش دوای (٣٠) رۆژ لە ئەنجامدانی یەکەم کۆبونەوەی ، پارێزگارو جێگرانی هەلدەبژێرێت بەدەنگی زۆرینەی رەهای ئەندامانی .
ئەگەر لێرەدا پرسیارێکی گرنگ بکەین ، ئایە جگە لەم بژاردەیە ، بژاردەی ترمان هەیە، ئەم جارەش هەستی نیشتیمانی زاڵ بوو بەسەر ڕق و تورەیی و نیگەرانیەکانی تاک بەتاکی کورد ،بۆیە پێمان وایە تەنها پێویستیمان بە رێکاری جێبەجێکردن و خشتەی کردارەکان هەیە ، گەر ئەم دەرفەتەش لەدەست بدەن بەدەردی دەردان و پەشیمانی و زەلیلی سەر دەنێنەوە ، با ئەم دەرفەتە بکەین بە نەخشەڕێگای سەرکەوتن و کۆتایی هێنان بە سیاسەتی چەوت و تەسکی حزبایەتی ، هاونیشتیمانیان بەئەرکی کوردانەوی خۆیان ڕابوون و بە پەنجەمۆر خۆیان پێگەو دەسەڵاتیان گەڕاندوە ، ماویەتی سەرکردایەتی کورد ئەم شۆڕشی پەنجە مۆرە بکاتە هەلی هێزو سەکەوتن و دووبارە نەکردنەوەی سیاسەتی پێشوو، پرسی ناوچە جێناکۆکەکان پرسێکی نیشتیمانیە و پرسی هەموانە .