ئەمەریکاو عێراق لەبارەی دراو پرسە ئابوریەکانەوە راگەیاندنێکیان بڵاوکردەوە

ئەمڕۆ چوارشەممە، لیژنەی باڵای حکومەتی عێراق و ئەمریکا بەیاننامەیەکی هاوبەشیان بڵاوکردەوە، کە کۆمەڵێک ڕێککەوتن و لێکتێگەیشتنی لەخۆگرتبوو.

لە بەیاننامەکەدا هاتووە" فواد حسێن، جێگری سەرۆک وەزیرانی عێراق و وەزیری دەرەوەی عێراق، سەرۆکایەتی شاندی کۆماری عێراقی کرد، وەزیری دەرەوەی ئەمریکاش، ئەنتۆنی جەی بلینکن، سەرۆکایەتی شاندی ئەمریکی دەکرد، ئەمەش کۆبوونەوەی لیژنەی باڵای هەماهەنگی دەستی بەکار کرد، بە پێی ڕێککەوتنی چوارچێوەی ستراتیژی ساڵی ٢٠٠٨ نێوان ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و کۆماری عێراق".

هەردوو شاندەکە ئیرادەی خۆیان نوێکردەوە بۆ قووڵکردنەوەی پەیوەندی ستراتیژی نێوان هەردوو وڵات لە تەواوی پرسەکانی دوولایەنە، لە پێناو بەرژەوەندییە نیشتمانییەکانی هەردوو وڵات و بەرژەوەندییە هاوبەشەکانیان لە سەقامگیری ناوچەکەدا.

 لە بەیاننامەکەدا ئاماژە بەوە کراوە کە "ئەم کۆبوونەوەیە یەکەمین کۆبوونەوەی لیژنەی باڵای هەماهەنگییە کە تیشک دەخاتە سەر هاوکاریی ئابووری، پەرەپێدانی کەرتی وزە، و گۆڕانی کەشوهەوا، ئەمەش نیشانەی هاوبەشییەکی ستراتیژی پێگەیشتووە لە چوارچێوەی ڕێککەوتنی چوارچێوەی ستراتیژیدا"

 شاندی عێراق کە شاندێکی باڵابوو نوێنەری پەرلەمان و  بانکی ناوەندی، وەزارەتی دەرەوە، وەزارەتی نەوت، وەزارەتی پلاندانان، وەزارەتی دارایی، وەزارەتی کارەبا، نووسینگەی سەرۆک وەزیران، نێردەی کەشوهەوای عێراق، و حکومەتی هەرێمی کوردستان لە خۆگرتبوو.

جگە لە وەزارەتی دەرەوە، شاندەکەی ئەمریکا بریتی بوون لە سامانتا پاوەر، بەڕێوەبەری USAID، جۆن کێری نێردەی تایبەتی سەرۆکایەتی بۆ گۆڕانی کەشوهەوا، جێگری وەزیری گەنجینەی ئەمریکا والی ئادێیۆ، ڕێکخەری تایبەتی سەرۆکایەتی بۆ وزە و ژێرخانی جیهانی ئەمۆس هۆچشتاین، ڕێکخەری جیهانی دژە گەندەڵی ڕیچارد نیفیو، و ڕێکخەری ئەنجومەنی ئاسایش.برێت مەکگۆرک بەرپرسی دۆسیەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و باکوری ئەفەریقا، بەرپرسانی باڵای وەزارەتی دەرەوە، گەنجینەی، وزە و بازرگانی.

لە دیدارەکەدا هەردوولا گفتوگۆیان لەسەر ئەو تەحەددایانە کرد کە ڕووبەڕووی ئابووری عێراق بوونەتەوە، لەوانەش بازاڕەکانی نرخی ئاڵوگۆڕی هاوتەریب. ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا پێشوازی لە هەوڵەکانی حکومەتی عێراق کرد بۆ دەستکردن بە چاکسازییە ئابوورییەکان، هەروەها چاکسازی لە بواری سیاسەتی دراو، مۆدێرنکردنی کەرتی بانکی و دارایی، بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی و ڕێگریکردن لە دەستکاریکردنی سیستەمی دارایی- ڕێوشوێنێک کە یارمەتیدەر دەبێت بۆ بەرزکردنەوەی ئاسۆی ئابووری عێراق ، لەوانەش بەهێزکردنی بازاڕە دارایی و داراییەکان ئاڵوگۆڕ.

شاندی ئەمریکا پشتیوانی خۆی بۆ هەوڵە بەردەوامەکانی عێراق بۆ بنیاتنانی توانای تەکنیکی و جێبەجێکردنی ستانداردە نێودەوڵەتییەکان بۆ پاراستنی سیستەمی بانکی لە تاوانە داراییەکان و سپیکردنەوەی پارە و پارەدارکردنی تیرۆریستی نوێکردەوە.

هەروەها هەردوولا ئیرادەی خۆیان دووپات کردەوە بۆ بەردەوامبوون لە کاری پێکەوەیی بۆ مۆدێرنکردنی سیستەمی دارایی لە عێراق بەمەبەستی باشترکردنی بارودۆخی خەڵکی عێراق. وەفدی ئەمریکی و عێراق جەختیان لەسەر یەکگرتوویی بۆچوونەکانیان کردەوە کە بەپێویستی دەزانن پەیڕەوکردنی کارنامەیەکی گەورە مەبەست بۆ سەربەخۆیی وزە پێویستە بۆ بەدیهێنانی زۆرترین خۆشگوزەرانی ئابووری بۆ عێراق و پاراستنی سەروەرییەکەی.

هەردوو شاندەکە کۆک بوون لەسەر ئەوەی عێراق دەرفەتێکی مێژوویی هەیە بۆ وەبەرهێنان لە دەستپێشخەرییەکانی ژێرخانی وزە کە بۆ باشترکردنی خزمەتگوزارییەکانی کارەبا بۆ گەلی عێراق و دەستەبەرکردنی خۆبژێوی وزە بۆ عێراق و کەمکردنەوەی زیانە ژینگەییەکان بۆ هەردوو کەشوهەوای جیهانی و تەندروستی گشتی عێراق داڕێژراون.

بۆ ئەم مەبەستەش هەردوولا بڕیاریاندا هەوڵەکان بۆ گرتنی غازی سووتاو، بەرزکردنەوەی ژێرخانی دابەشکردنی غازی سروشتی، کەمکردنەوەی دزەکردنی گازی میتانی، پەیوەستکردنی هەرێم بە تۆڕی کارەبای عێراق و مۆدێرنکردنی ژێرخانی کارەبای عێراق و گەڕان بەدوای دەرفەتەکانی وزەی نوێبووەوەدا. 

شاندی ئەمریکی ستایشی پابەندبوونی عێراقی کرد بە پڕۆژەکانی پەیوەندیی کارەبایی ناوچەیی لەگەڵ ئوردن، شانشینی سعودیە و دەسەڵاتی پەیوەندیی کارەبای وڵاتانی ئەنجوومەنی هاوکاری کەنداو.

هەردوو وڵات جەختیان لە گرنگی بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا و گونجاندن لەگەڵیدا کردەوە، وەفدەکەی عێراقیش ڕایانگەیاند کە عێراق بەم نزیکانە ستراتیژیەتێکی گشتگیری حکومی بۆ بەرەنگاربوونەوەی گۆڕانی کەشوهەوا بڵاودەکاتەوە.وە ئەمریکا پێداچوونەوەی بە پلانەکەیدا کرد بۆ فراوانکردنی بەرنامەکانی گۆڕانی کەشوهەوا لە عێراق، دوای لە ماوەی پێنج ساڵی ڕابردوودا زیاتر لە یەک ملیار و ٢٠٠ ملیۆن دۆلاری وەک هاوکاری پەرەپێدان پێشکەش بە عێراق کردووە.

هەروەها گفتوگۆکان جەختیان لەسەر پێویستی پڕۆژەی کێڵگەی خۆر کردەوە، و دامەزراندنی چوارچێوەیەکی ڕێکخراوەیی بۆ ڕاکێشانی وەبەرهێنان لە وزەی نوێبووەوە. هەروەها لە دیدارەکەدا باس لە قەیرانی ئاو لە عێراق کرا، ئەمریکاش نیازی خۆی بۆ درێژەدان بە هاوکارییە تەکنیکییەکانی بۆ باشترکردنی پراکتیزەکانی بەڕێوەبردنی ئاو لە عێراق دەربڕی.

ئەمریکا داوای لە عێراق کرد کە پسپۆڕانی بەڕێوەبردنی ئاو کاندید بکات بۆ بەشداریکردن لە بەرنامەکانی ئاڵوگۆڕکردن لەگەڵ سەرکردەکانی ئەمریکا لەم بوارەدا، هەروەها هەردوو شاندەکە جەختیان لە گرنگی سود وەرگرتن لە تەکنەلۆجیای هاوچەرخ لە بەڕێوەبردنی ئاوی ژێر زەوی و کارایی ئاودێری کردەوە.

ئەمەریکا پێشوازی لە پێشهاتە ئەرێنییەکانی پەیوەندییەکانی نێوان حکومەتی فیدراڵی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان و دانوستانە بەردەوامەکانی سەبارەت بە بودجەی فیدراڵی 2023 و یاسای هایدرۆکاربۆن کرد. ئەمەریکا شاندی عێراقی دڵنیا کردەوە کە کەرتی تایبەتی ئەمەریکا باشترینە لە بواری تەکنەلۆجیا و توانا ناوازەکەی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگەکانی وزە لە عێراقدا.

ئەنجومەنی بازرگانی عێراقی-ئەمریکی لە ژووری بازرگانی ئەمریکی میوانداری مێزگردێکی بۆ شاندی عێراقی کرد لەگەڵ ٤٠ کۆمپانیا و پێشەنگی پیشەسازی ئەمریکی کە شارەزای بواری گرتنی غاز و مۆدێرنکردنی ژێرخانی کارەبا و سەرچاوەی وزەی نوێبووەوەن.

دوای ئەم ڕووداوە ژووری بازرگانی ڕایگەیاند کە لە مانگی حوزەیراندا سەرکردایەتی دوو نوێنەرایەتی بازرگانی ئەمریکی دەکات بۆ عێراق بۆ گەڕان بەدوای دەرفەتەکانی وەبەرهێنان. جگە لەوەش هەردوو شاندەکە ئاماژەیان بە نیازی USTR و وەزارەتی بازرگانی عێراق کرد بۆ دەستپێکردنی پلاندانان بۆ کۆبوونەوەی ئەنجومەنی ڕێککەوتنی چوارچێوەی بازرگانی و وەبەرهێنان لە ساڵی 2023.

ئەم ڕێککەوتنەی نێوان ئەمریکا و عێراق وەک سەکۆیەکە بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان کاردەکات.



AM:12:37:16/02/2023