دەوڵەت و پەیوەندییە حزبییەکان

ئاشتی عەبدولآ
پرسی دەوڵەت بۆ کورد گرنگی خۆی هه‌یه‌‌ و ئه‌م بابه‌ته‌ زۆرترین تیشکی خراوەتەسەرو  زیاتر سه‌رنجی هه‌مووان ڕاده‌کێشێت‌، بەردەوام گفتوگۆیه‌کی زۆر به‌دوای خۆیدا ده‌هێنێت. کرۆکی پرسه‌که‌‌ ئه‌وه‌یه، ئایا ئه‌م بژارده‌یه‌ وه‌ک کارتی موزایەدەی سیاسی نێوان لایەنەکان بەکاردەهێنرێت؟ یان وەک کارتی فشار بۆ بێدەنگ کردنی دەنگە نارازییەکانە؟ کە لەئەنجامی نادادپەروەری و خراپی ژیان و گوزەران لەهەرێمدا هەیە، وەیان وەک کارتێکی فشار و هه‌ڕه‌شه‌کردنە به‌را‌مبه‌ر بەحکومه‌تی به‌غدا؟ ئاشکرایە پەیوەندیەکانی ناوەندو هەرێم لەئاستێکی باشدا نییە‌ و ئه‌گه‌ر سه‌رنج بده‌ین هه‌ر کات، که‌ په‌یوه‌ندییه‌کانی نێوان ئه‌م دوو لایه‌نه‌ ڕووی له‌ گرژی کردبێت، هەرێم پرسی سەربەخۆیی هێناوەتە ئاراوه‌‌ . به‌کارهێنانی ئه‌م کارتانە له‌م کاته‌دا، به‌تایبه‌ت له‌لایه‌ن حزبی دەسەڵاتدار  ئامرازێک بووە، بۆ شه‌رعیه‌تدان به‌ قۆرخکردنی پۆست و درێژ کردنەوەی ماوەی دەسەڵاتەکان، وەیان دوور لەم هاوکێشە سیاسیانە وەک دەوترێت ده‌ستبردن بۆ ئه‌م بابه‌ته‌ له‌م کاته‌دا ته‌نها له‌ پێناو ئه‌وه‌یه‌ که‌ نه‌ته‌وه‌یه‌‌ک خه‌ونی پێوه‌ ده‌بینێ؟
 هەر تاکێکی کورد لەهەر جێیەک بێت چاوەڕێی ئەو روژەیە کەکورد ببێتە خاوەنی دەوڵەتێکی سەربەخۆ، بەڵام ئایا راگەیاندنی دەوڵەت تەنها ئەم خواست و ویستانەی بەسە ؟
بۆ ئامادەکاری و راگەیاندنی دەوڵەت، پێویستی بە  چەندین رێکاری ئامادەکاریی هەیە بۆ بونیادی دەوڵەت و راگەیاندنی سەربەخۆیی، ئێمە لێرەدا تەنها تیشک دەخەینە سەر یەک خاڵ، چونکە مەبەستمانە لەسەری بدوێن ئەویش فراوانکردن و گەشەسەندنی پەیوەندیەکانی دەرەوەیە، کە لەئێستادا هەوڵێک هەیە بۆ گۆڕانکاری لەنوێەرایەتیەکانی حکومەتی هەرێم لەدەرەوە و بەتایبەت لەمۆسکۆ.
لەگەڵ ئەوەی گەشەسەندن و بەهێزکردنی پەیوەندیەکانی دەرەوە رێکارێک و بنەمایەکی گرنگن بۆ بەدەستهێنانی پشتیوانی و هاوکاری دەرەکی بۆ راگەیاندنی دەوڵەت، بەڵام لەم لایەنەوە نەتوانراوە ئەم پەیوەندیانە بەنیشتمانی بکرێت بەڵکو ئەوەی هەبووە لەسەر ئاستێکی سیاسی و فردی بووە یان بازرگانی و هەندێ رۆتیناتی تر، ئەتوانین بڵێین حزب لێرەشدا رەنگندانەوەی هەبووە هەر ئەمەش هۆکارێک بووە بۆ ئەوەی ململانێ سیاسیەکان کاریگەری هەبێت لەسەر نوێنەرایەتیەکانی حکومەتی هەرێم لەدەرەوە .تا ئەم ساتەش کەبانگەشەی دەوڵەت زۆرترین باسی لێوەدەکرێ حکومەتی هەرێم نەیتوانیوە پەیوەندییە دەرەکییەکان بکاتە دەرفەتێک و هەل برەخسێنێت تا لەو رێگەیەوە زۆرترین پشتیوانی دەوڵەتە زلهێزەکان بەدەستبهێنێ و  هەنگاو بەرەوە سەربەخۆیی بنێت، بەڵکو لەسەر ئاستی دەرەکیش کێشە و ململانێ سیاسیەکان نێو حزبەکان رەنگدانەوەی هەبووە زیاتر سەرقاڵ بوون بەو لایەنە و مەسەلە نەتەوەیەکە هێندەی مەسەلەی حزبایەتی بایەخی نەبووە لای حزبەکان . 
ئەگەر پرسی دەوڵەت لەپرسە حزبیەکان، گرنگتر بوایە لای حوکمڕانانی کورد، ئەوا دەبوو لەسەر ئاستێکی فراوانتر پەیوەندیە دەرەکییەکانیان و هەوڵەکانیان چڕتربکردایەتەوە، تا ئەو ئاستەی دڵنیایی و پشتیوانی لەدەوڵەتە زلهێزەکان بەدەست دەهێنا، بەڵام وەکو ئاماژەمان پێدا واقیعەکە جیاوازە لەخواستی بانگەشەی بوون بەدەوڵەت ململانێ سیاسیەکایە نێوخۆیەکان کاریگەری راستەوخۆی هەیە لەسەر پاشەکشەی ئەم پرسە، نوێترین دەست تێوەردانی حزبی لەرێگەی حکومەتەوە، هەوڵی بجوکردنەوەو گۆڕانکارییە لەنوێنەرایەتیەکانی حکومەتی هەرێم، ئەوەتا یەکێک لەهەرە نوێنەرایەتییە گرنگەکان لەدەوڵەتێکی زلهێزی وەک روسیا، هەوڵێک؛هەیە بۆ بچوکردنەوە یان گۆڕانکاری تیایدا بەپاساوی قەیرانی دارایی، لەڕوونکردنەوەیەکی فەرمانگەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی حکومەتی هەرێمدا ئاماژە بەوە کراوە کەبەهۆی قەیرانی دارایی بەپێی پێویست پیاداجوونەوە و گۆڕانکاری دەکەن لەهەندێ لەنوێنەراییەتیەکانی دەرەوەدا ، ئەم پاساوە دەهێنرێتەوە کە لەکاتێکدا دەبینین چۆن پارەو سامانی ئەم هەرێمە بەزۆر شتی لاوەکیەوە بەفیڕۆ دەروات لەوانە بوونی ئەو هەموو کەناڵە ئاسمانیانەی کەهیچ خزمەتێک بەپرسی سەربەخۆیی و راگەیاندنی  دەوڵەت ناکات و هیچ کاریگەرییەکان لەسەر ئاستی کۆمەڵایەتیش نییە و بودجەیەکی زەبەلاحیشیان بۆ دابین کراوە، دەکرا ئەو پاساوە نەمێنێ بەگەڕانەوەی ئەو بودجانەی بەفیرۆ دەڕوات بۆ نوێنەرایەتییەکانی حکومەت لەدەرەوە.
گومانی تیادانیە کە روسیا هێندەی ئەمریکا کاریگەرە لەناوچەکەو جیهاندا و پاڵپشتێکی بەهێز دەبێت بۆ پرسی دەوڵەت  و دەبوو نوێنەرایەتی حکومەت لەمۆسکۆ زیاتر فراوان بکرێت و ئەکتیف بکرێت، بەڵام پاساوەکە قەناعەت پێکەرنییە و روونە، کە ململانی سیاسی و حزبی و تەنانەت باڵباڵێنێ نێو حزب کاریگەری هەیە و هۆکاری راستەقینەیە، نەک قەیرانی دارایی.
کەر نیەتەکان هێندەی بانگەشەکان بۆ راگەیاندنی دەوڵەت بوونی هەیە ئەوا لەئێستادا لەهەموو کات زیاتر جیهان بەرووی کورددا کراوەیە، بەڵام دەسەڵاتداران بەهۆی کێشە ناوخۆیی ململانێی سیاسی بەم هەنگاوانە دەروازەکان دادەخەن و ئەم هەلانەش لەدەست دەدەن. ئەم سیاسەت کردنەی حزبی کوردی و دەسەڵات و بانگەشەی دەوڵەتی کوردی و داخستن و بجووکردنەوەی نوێنەرایەتیەکانی لەدەرەوە ، وامان لێدەکات بڵێن بانێکەو دووهەوا!

13/08/2016



وتارەکانی تری نوسەر