جیاوازی نیوان سیستەمی سەرۆكایەتی و سیستەمی پەرلەمانی

محەمەد وەرتی


یەكەم: سیستەمی پەرلەمانی:
سیستەمی پەرلەمانی بریتی یە لە جۆرێك لە جۆرەكانی حكومەتی نوێنەری  لە سەر بنەمای دوو پایەی بنەڕەتی، كەیەكەمیان بوونی پەرلەمانێكی هەلبژێردراوە ، كە لە لایەن گەلەوە هەلبژێردراوەو دەسەڵاتی لەگەل وەرگرتوە، وە دووەمیان دەوەستێتە سەر  لیك جیاكردنەوەی دەسەلاتەكان لەیەكتری لەسەر بنەمای هاوسەنگی و هاریكاری لە نێوان هەردوو دەسەلاتی یاسادانان و جی بەجێ كردندا ، واتە (حكومەت وپەرلەمان).
دەسەلاتی جێ بەجێكردن (حكومەت) لەم سیستەمەدا لە دوو لایەن پێك دێت ، كە یەكەمیان سەرۆكی دەولەت و ، دووەمیان ئەنجومەنی وەزیرانە، وە لەم سیستەمەدا لەهەندێك ولات پەرلەمان ناتوانێ‌ لێ پرسینەوە لە سەرۆك كۆمار بكات، بەلكو ئەنجومەنی وەزیران یان حكومەت بەرپرسیارە بەرامبەر پەرلەمان، وە ئەو بەرپرسیارێتیەش یا ئەوەتا بەكۆمەل دەبیت، واتە هەموو وەزیرەكان بەیەكەوە لیپرسینەوەیان لە گەل دەكرێت یان ئەوەتا  تاك تاكەو هەرجارەی وەزیرێك ، بە پێی ئەدای كارەكانیان.بەلام لە هەندێك ولات پەرلەمان دەتوانی پرسینەوە لە سەرۆك كۆمار بكات،وەكو عیراق.ئەگەر خەرقی دەستوری كرد یان حەنسی سویندەكەی كرد.
دیارە ئەم جۆرە سیستەمە لە ولاتانی كۆماری یان مەلەكی پەیرەو دەكرێت، لەبەرئەوەی سەركۆمار لە سیستەمی پەرلەمانیدا بەخۆی مومارسەی ئەركەكانی ناكات، بەلكو بەهۆی وەزیرەكانیەوە دەیكات.
وە شایەنی ئاماژە پێدانە كە دەسەلاتی یاسادانان (پەرلەمان) ئەركی یاسادانانی هەیەوەو، حكومەتیش دەتوانێ پێشنیاری یاسای بۆ بكات، وە هەروەها دەتوانێ‌ گفتوگۆ لەسەر ئەو یاسایانە بكات لەناو هۆلی پەرلەمان شان بە شانی پەرلەمان، هەروەها حكومەت دەتوانێ بەشداربێ‌ لەهەموو ئەو شتانەی كە سیاسەتی گشتی ولاتن و ،بۆی هەیە بۆچونی خۆی هەبێ‌ لەسەریان.
وە لەم سیستەمەدا پەرلەمان دەتوانێ چاودێری كارەكانی حكومەت بكات و، ئیمزا لەسەر هەموو ئەو ریكەوتنانە بكات كە كردوونی، هەربۆیە زۆربەی زۆری پەیوەندیەكان لەم سیستەمەدا لەسەربنەمای هاوسەنگی و هاریكاری بنیات نراوە ، وە سەبارەت بە سەركۆمار لەم سیستەمەدا فوقەهای یاسادانان بیروبۆچونی جیاوازیان هەیە ، لەوانە:  بە زۆری رۆلی تەشریفاتی هەیە ، وەبۆی نی یە دەس لەكاروباری حكومەت وەربدات، تەنیا دەتوانی ئامۆژكاری و رینمایی دەربكات بۆ دەسەلاتەكانی دەولەت، هەربۆیە دەگوترێت كە سەركۆمار لە سیستەمی پەرلەمانیدا تەنیا ناوی هەیەو دەسەلاتی نی یە، بەلكو دەسەلات هی وەزیرەكانە، وە سەركۆمار واز لە دەسەلات دینیت بۆ وەزیرەكان لە كاروباری حكومەتیدا، وە دەسەلاتی ئەوەی نی یە بە ئارەزووی خۆی هەلسوكەوت بكات لە كاروباری گشتی دەولەتدا، دیارە ئەم جۆرە لە حكومرانی یە لە بەریتانیادا پەیرەو دەكریت، كەبریتی لە كرۆكی سیستەمی پەرلەمانی ، تاكو بووە یەكیك لەو هێلە بنەرەتیانەی كە پاشا سەرپەرشتی دەكرد، بەلام حوكمرانی نەدەكرد.
  دیارە ئەم سیستەمە پەرلەمانیەی كە لە بەریتانیادا لە دایك بوو ، گوازرایەوە بۆ قارەی ئەوروپا بە گشتی لە سەدەی نۆزدەدا، وە بنەماكانی ئەم سیستەمە جێگیركرا لە فەرەنسا ، لە نیوان سالانی (1814-1840زاینیدا) ،وە بەلجیكاش پشتی پێبەست لە سالی 1831ز، وە هۆلەنداش لەكۆتای سەدەی نۆزدەداو ، وە هەروەها نەرویج ودانیمارك و سوید لە نیوان سالانی (1900-1914).
 وە فەرەنسا لەسالی (1875) یەكەم دەولەت بووە لە جیهاندا ، كەبنەماكانی كۆماری پەرلەمانی تیدا بووە.واتە ئەم وەزیفە فەخریەی سەركۆمار وایكردووە كە سیستەمی پەرلەمانی بە دیموكراتی بمینیتەوە و بەرەو دكتاتۆری نەروات، وە لە دوای سالی (1914) سیستەمی پەرلەمانی بەتەواوی لەولاتانی ئەوروپای ناوەراستدا بلاوبۆوە، كە پەیمان نامەی ڤیرسای دایرشت بوو.
وە سەباەت بە تایبەنەندێتی دەسەلاتی سەركۆمار فوقەهای یاسایی بیروبۆچونی جیاوازیان هەیە، ئەوەش لەبەرئەوەی پەرلەمان ئەرك ولێ پرسراویتی وەزیرەكان دیاری دەكات، بۆ روونكردنەوەی ئەمەش پشت دەبەستین بە چەند بۆچونیك لەوانە: وەزارەت بریتی یەلە دەسەلاتی راستەقینەو كردەیی ، لە سیستەمی پەرلەمانیدا ، وە بەرپرسیارە بەرامبەر كاروباری حوكومرانی، بەلام سەركۆمار لەرووی سیاسیەوە بەرپرسیار نی یە ، وەبۆی نی یە حوكمرانی بكات، بەپێی ئەو رێسایەی كەدەلیت : بەرپرسیاری بریتیە لە دەسەلاتداری.
وە بۆچونیكی تر ئەوەیە كە هاوبەشی پێكردنی سەركۆمار (ئینجا پاشا بیت یان سەركۆمار) لەگەل وەزارەتدا، لە بەریوەبردنی كاروباری حكومەتدا، پێچەوانە نی یە لەگەل سیستەمی پەرلەمانی ، بە مەرجیك وەزارەتیك هەبیت بەرپرسیاریتی هاتنەناوەوەی لە ئەستۆ بگریت،  لە كاروباری حكومەتدا. هەربۆیە وەزارەت لەرووی كردەیەوە بریتی یە لە دەسەلاتی جیبەجی كردن ، وە هەر ئەویش بەرپرسیاردەبێت ، ئەمەش ئەوە ناگەینی كە سەركۆمار لابدریت لە مومارەسەی هەندیك لە ئەركەكانی كە هەندیك لەدەستورە پەرلەمانیەكان بۆیان دیاری كردووە لە بواری یاسادانان و جێ بەجێ كردندا، بەلام بە مەرجیك بەهۆی وەزارەتێكەوە بكرێت، وە پیویستە ئیمزای وەزیرە پەیوەندیدارەكان لە تەنیشت ئیمزای سەركۆمارەوە بێت بۆ هەر كاروباریكی حكومەت ، كە سەركۆمار ئیمزای لە سەر كردوە ( كە پێی دەگوترێت ئیمزای دراوسێ)، وە هەروەها سەركۆمار دەتوانێ ئامادەی دانیشتنەكانی ئەنجومەنی وەزیران بێت ، بەلام بە مەرجیك بۆی نەبیت دەنگ لە سەر پرۆژەكان بدات، واتە دەنگی ئەو هەژمارناكریت ، بەلكو تەنیا وەزیرەكان بۆیان هەیە دەنگ بدەن.  هەربۆیە لە دەستوری هەندێك ولاتدا جیاوازی هەیە لەنیوان (مجلس الوزراْ: ) :  نەنجومەنی وەزیران ، وە (مجلس الوزاری )   ئەنجومەنی وەزیری) ، بەشیوەیەك كە ئەنجومەنەكە پێی دەگوتریت ئەنجومەنی وەزیران ئەگەر سەركۆمار بەشداربیت لە دانیشتنەكاندا، بەلام ئەگەر تەنیا سەرۆك وەزیر بەشداربوو بەبێ سەركۆمار پێی دەگوتریت ئەنجومەنی وەزیری.
وە سەركۆمار بۆی هەیە سەرۆك وەزیر و وەزیرەكان دیاری بكات و لایان ببات، بەلام ئەوەی كە ئەومافەی لێ بەرتەسك دەكاتەوە ئەوەیە كە دەبیت  ستافەكە لەو حیزبە بێت كە زۆرینەی پەرلەمانی پێك هێناوە،وە ئەگەر سەركۆمار رەزامەندی دەرنەبری ئەوكاتە پەرلەمان دەتوانێت متمانە بە حكومەتەكە ببەخشێت،وە حكومەتەكان جیاوازیان هەیە لە سیستەمی پەرلەمانی بەپێی هیزی ئەندامەكانیان، هەروەها بەپَی یەكگرتنی چەند حیزبێك ، كە لەو كاتەدا دوانەیی حیزبی زاڵ دەبێت ،كاتێك چەند كوتلەیەكی هاوسەنگ و هاوقەبارە لەناوپەرلەماندا  هەبن.
وە دەگوتریت لە سیستەمی پەرلەمانیدا سەركۆمار داوای ئەنجامدانی هەلبژاردن دەكات، كە لەدوای هەلوەشانەوەی ئەنجومەنی نوێنەران ، پێش كۆتای هاتنی كاتەكەی ، یان كاتی كۆتای هاتنی كاتی یاسایی خۆی ،وە لە هەندیك دەستوردا سەركۆمار مافی ئەوەی هەیە ئەنجومەنی نوینەران یان ئەنجومەنی شورا دەستنیشان بكات، وە هەروەها دەتوانێ پەرلەمان هەلبوەشێنێتەوە.  
وە لە ئەنجامدا بۆمان دەدەكەویت كە سیستەمی پەرلەمانی دادەرێژرێت لە سەر بنەمای پەیوەندیەكی هاوسەنگ وهاریكار، لە نێوان هەردوو دەسەلاتی یاسادانان و جێ بەجێ كردن، وە دەسەلاتی جێ بەجیكردن بەوە جیا دەكرێتەوە تیایدا ، كە خاسیەتی دوانەیی هەیە ، كە بریتی یەلە سەركۆماریكی تەشریفاتی و حكومەتیكی هەلبژیردراو لەلایەن حیزبی زۆرینە لە پەرلەمان، كە مومارەسەی دەسەلاتی كردەیی خۆی دەكات، وبەرپرسیاردەبێت بەرامبەر پەرلەمان ، ، كە بریتیە لە بەرپرسیاریەتێكی سیاسیانە ، كە خۆی دەنوێنێت لە واجب بوونی دەسلەكاركێشانەوەی حكومەت ، هەركاتێك متمانەی پەرلەمانی لە دەستدا.لە كاتیكدا لە سیستەمی سەرۆكایەتیدا هیچ حكومەتیك ئەوبەرپرسیاریەتیەی نی یە. وە هەروەها دەبیت پەیوەندی نیوان پەرلەمان و حكومەت پەیوەندیەكی هاوسەنگ و هاریكار بێت، كەدیارترینی ئەو پەوەندیانەش حكومەت مافی ئەوەی هەیە بەرگری لە سیاسەتەكانی بكات ، لەبەردەم پەرلەماندا، وەهەروەها بۆی هەیە پیشنیاری پرۆژە یاسا بكات ، كەدەستور ئەو مافەی پیداوە.
دووەم : سیستەمی سەرۆكایەتی:
1.بیگومان سیستەمی سەرۆكایەتی بە شیوەیەكی تەواو و كامل ، وە پەیرەو كردنی تا ئاستیكی زۆر باش  لە ولاتە یەكگرتووەكانی ئەمریكادا بەرچاو دەكەوێت، بەو پێیەی كە دەسەلاتی جێ بەجیكردن واتە حكومەت لە دەستی سەركۆماردا چربۆتەوە، كە لەلایەن گەلەوە هەلبژیردراوە، چونكە لە سیستەمی سەرۆكایەتیدا سەركۆمار پابەندە بە دەسەلاتی جی بە جیكردنەوە، ئەوەش لە برگەی یەكەم ، لە ماددەی دووی دەستوری ولاتە یەكگرتوەكانی ئەمریكادا هەیە، كە هاتووە تیایدا :  سەركۆمار پابەندە بە دەسەلاتی جی بەجیكردن  لە ولاتە یەكگروەكانی ئەمریكادا، وە سەركۆمار لەم پۆستەدا دەبیت یۆ ماوەی چوار سال، پاشان دەتوانی جاریكی تر نوی بكریتەوە، بەلام دوای جاری دووەم بەهیچ شیوەیەك لە شیوەكان نابیت نوی بكریتەوە، واتە ئەو سەركۆمارەی كە دووجار بوو بە سەرۆك لە سیستەمی سەرۆكایەتیدا بە هیچ شیوەیەك بۆی نی یە جاریكی تر خۆی هەلبژیریتەوە، ، وە سەركۆمار دەبیتە خاوەنی حكومەت بە تەواوەتی لەم سیستەمەدا ، چونكە ئەنجومەنی وەزیران نی یە لە سیستەمی سەرۆكایەتیدا، هەروەكو لە سیستەمی پەرلەمانی یان نیمچە سەرۆكایەتیدا هەیە، وە بە هیچ شیوەیەك 2. نابێت بریاریك دەربچیت لەو ولاتەدا بە بێ ویستی سەركۆمار، بۆنمونە جاریكیان سەركەماری ئەمریكا ( لنكۆلن) داوای كۆبوونەوەی وەزیرەكانی كرد بوو، كە ژمارەیان حەوت وەزیر بووە، دیارە لەو كۆبوونەوەیەدا ئەو حەوت وەزیرە بۆچونیكی پیچەوانەی سەرۆك كۆمار(لنكۆلن) یان هەبووە، زۆر بەراشكاوی  لنكۆلن بە حەوت وەزیرەكەی گوتوە : حەوت (نەخیر ) و یەك (بەڵێ) ، وە (بەڵێ) كەش دەیباتەوە، دیارە ئەم وتەیە بەناوبانگە لە میژوی حكومرانی ئەمریكادا، هەبۆیە
 3. سەرۆك كۆماری ئەمریكا بە شیوەیەكی كردەیی و یاسایی خاوەنی حكومەتە لە ئەمریكادا هەم لە سەر ئاستی ناوخۆی ئەمریكاو هەم لە ئاستی نیودەولەتیدا، بۆ نمونە لەسەر ئاستی ناوخۆیدا سەركۆمار پابەندە بە پاراستنی دەستور ، وجێبەجیكردنی یاساكان وە پیشنیاری پرۆژە یاساكان، وە داوا لە كۆنگریس دەكات ، كە كۆبوونەوەی نا ئاسایی ئەنجام بدات، وە نامەی زارەكی ئاراستەی كۆنگریس دەكات، وە دەتوانی قازیە گەورەكان دابمەزرینیت، وە دەتوانی وەزیرو فەرمانبەرە گەورەكان  دابنیت .
4. بەلام لە سەر ئاستی نیو دەولەتی سەركۆمار بەشوەیەكی سەرەكی بەرپرسە لە پەیوەندیە كانی ولاتە یەكگرتوەكانی ئەمریكا بە دەولەتانی ترەوە، تەنها ئەو بۆی هەیە سەفیرو قونصلەكان دەستنیشان بكات، وە هەرئەو پیشوازی لە سەفیری دەولەتەكان دەكات و، پەیوەندی فەرمی لەگەل حكومەتەكانیان دەبەستیت، دیارە ئەمەش هەمووی بۆ ئەوە دەگەریتەوە كە ئەو لەلایەن گەلەوە هەلبژیردراوە،دیارە سەركەوتووی سەركۆمار بەستراوەتوە بە لیهاتووی خۆی و وپیگە جەماوەریەكەی ، وە ئاستی توانینی لە بەدەست هینانی متمانەی ئەندامانی كۆنگریس،وە شیوەیەكی سەرەكیش پشت بە لایەنگرانی حیزبەكەی دەبەستیت، وهەولدانی پۆ پیك هینانی زۆرینەی پەرلەمانی كە پالپشتی سیاسەت و بریارەكانی بكەن .
سێ یەم: سیستەمی نیمچە سەرۆكایەتی:
بریتی یە لەو سیستەمەی كە چاكسازی دەستوری لە فەرەنسا لە سالی 1961 دایهێنا و بنەماكانی دارشت، كە بریتی یە لە هەلبژاردنی سەرۆك لە لایەن گەلەوە بە هەلبژاردنیكی گشتی بەبێ‌ هەلوەشانەوەی پەرلەمان، وە شایەنی ئاماژە پیدانە كە چەند سیستەمیكی پەرلەمانی تر ، پەیرەوی ئەم شێوە هەلبژاردنەی سەرۆكایەتیان كردووە، بۆنمونە ئەلمانیا ونەمسا.
وبە تێ پەربوون بەم ئەزمونەدا نمونەیەكی جیاوازو تایبەتمەند لە پەیوەندی لە نیوان حكومەت و پەرلەمان دێتە ئاراوە، كە دەكریت بە نیمچە پەرلەمانی بناسینریت، ونوسەری بەناوبانگ (ماریس دوزجیە) ئەم تیگەشتنەی بۆ سیستەمی نیمچە سەرۆكایەتی دیاری كردووە،
وە وادەردەكەوێ كە سیستەمی نیمچە سەرۆكایەتی لە سیستەمی پەرلەمانی نزیكترە بە بەراورد لە گەل سیستەمی سەرۆكایەتی، وبیگومان چەند رەگەزیكی جەوهەری سیستەمی پەرلەمانی تیدا هاتووە، كە دەسەلاتی جێ بەجێ كردن دابەش بووە بەسەر سەركۆمارو وەزارەت ، كە سەرۆكی حكومەت سەرۆكایەتی دەكات، وە وەزارەتیش بریتی یە لە بەرپرسیاریەتێكی سیاسی بەرامبەر پەرلەمان، وە پەرلەمان دەتوانێ استقالە بە حكومەت و وەزیرەكانی بكات ، وەلەبەرامبەردا حكومەتیش دەتوانیت پەرلەمان هەلوەشینیتەوە ئەگەر هاتوو نفوزی لەو زیاتر بوو.
وە هەر لە سیستەمی نیمچە سەرۆكایەتی لە فنلەندا جۆرە  سیستەمیكی تر هەیە، كە كەمیك جیاوازترە لە هەندیك بواردا، بەشیوەیەك كە نزیكە لە سیستەمی پەرلەمانیەوە، كە تیایدا سەروك كۆمار بەشیوەیەكی ناراستەخۆ هەلدەبژیردریت، بەشیوەیەك كە دەستەیەكی تایبەت بە هەلبژاردنی سەرۆك ، لە لایەن گەلەوە هەلبژیردراون و، ئەوان سەرۆك هەلدەبژیرن، واتە ئەم دەستەیە دەبیتە ئەلقەی وەصل لە نیوان گەل وسەركۆمار ، و رۆلی نێوەندگیری راستەقینە دەگێرێت.
چوارەم: بیردۆزەی سیستەمی نیمچە سەرۆكایەتی:
جیگای ئاماژە پێدانە كە حەوت ولاتی ئەوروپی ئەزمونی دەستوری نیمچە سەرۆكایەتیان هەبووە، وە بەندەكانی دەستورەكەیان گوزارشت لەسەر هەلبژاردنی سەرۆك دەكات لە هەلبژاردنیكی گشتیدا، وە كۆمەلیك دەسەلاتی تایبەتی بە سەرۆك دەبەخشن، وەكو سیستەمی سەرۆكایەتی ، وە سەرۆكی حكومەت دەتوانیت حكومەت بەریوەبەریت،وە پەرلەمانیش دەتوانی لای ببات، وەكو سیستەمی پەرلەمانی.
وە وابەرچاو دەكەویت ، كە دەسەلاتە دەستوریەكانی سەرۆك،  لەو حەوت دەستورەدا ، نیمچە سەرۆكایەتی یە، وەكو فەرەنسا ،كەسەرۆكی دەولەت دەتوانیت قانونەكان بگیریتەوە بۆ پەرلەمان ، بۆ سەرلەنوی دراسە كردنەوەیان، وە دەتوانی پەرلەمان هەلبوەشینیتەوە، وە دەتوانیت دەستور بخاتە راپرسیەوە، وە دەتوانیت ئەو سەرۆك وەزیر هەلببژیریت ، كە توانای بەدەست هینانی متمانەی زۆربەی پەرلەمانتارانی هەبیت، بەلام سەرۆك بۆخۆی بەشداری ناكات لە یاسا دانان و بریارداندا، تەنها لەدوو حالەتدا نەبیت: یەكەم: دامەزراندنی فەرمانبەرە گەورەكان، وە دووەم: لە حالەتی بارودۆخیكی استپنائیدا.
بەلام لە ئیرلەندا ، دەسەلاتی سەرۆك زۆر لاوازە ، بەشیوەیەك  سەرۆك ناتوانیت هیچ بریاریك بدات بە بێ رەزامەندی سەرەك وەزیر، تەنها  لەو حالەتانەدا نەبیت:
 كە داوا لە دادگای باڵا بكات ، لەو یاسایە بكۆلنەوە ، كە پەرلەمان دەنگی لەسەرداوە، وە هەروەها كاتیك داوا لە یەكیك لە ئەنجومەنەكان یان هەردووكی بەیەكەوە بكات،  دانیشتیكی نائاسایی سازبدەن ،وەهەروەها كاتیك بیەویت نامەیەك ئاراستەی ئەنجومەنی نوینەران یان ئەنجومەنی پیران بكات، وەهەروەها دەسەلاتی پەكخستنی بریاری سەرۆك وەزیری هەیە،  كاتیك دەیەویت پەرلەمان هەلبوەشینیتەوە، وە دەتوانی پەنا بۆ راپرسی بەریت ،كاتیك كە زۆرینەی ئەنجومەنی پیران یان دوو لەسەر سێی ئەنجومەنی نوینەران رەزامەندبن.
دیارە هەموو ئەم دەسەلاتانە بەمانای زیادبوونی نفوزی سیاسی سەرۆك نی یە ، بەلكو بۆ ئەوەیە كە بەرپەرچی  ئەو بۆچونە بداتەوە ، كە پیّی وایە دەسەلاتی سەرۆك تەنها رەمزی یە.
لەكاتیكدا سیستەمی فەرەنسی بەپەرلەمانی ماوەتەوە،چونكە سەرۆك وەزیر و وەزیرەكان وەزارەتیكیان پیك هیناوە، كەبەرپرسیارە بەرامبەر پەرلەمان، وەپەرلەمان دەتوانێ وای لێ بكات دەست لەكاربكییشیتەوە ، كاتیك متمانەی لەدەستدا، وە حكومەت ناتوانێ پیك بهینریت، كە نەتوانێ دەنگی زۆرینەی پەرلەمانتاران بە دەست بینیت، ،وە تایبەتمەندیەكی تریشی هەیە لە سیستەمی فەرەنسیدا ئەویش بوونی زۆرینەی پەرلەمانی ، و ئاراستەبوونە بۆ ئەم زۆرینەیە، كە ریكخراوە لە سالی 1962،  لە كۆمەلەی نیشتیمانیدا، هەروەها تایبەتمەندی هاوتابوون لە نیوان ئاراستەی سیاسی ئەو زۆرینەیەو ئاراستەی سیاسی سەرۆكدا، كە پەیوەندی نیوان پەرلەمان و حكومەتی راگرتووە، وتایبەمەندیەكی تر ئەوەیە كە سەرۆك رابەرایەتی ئەو زۆرینەیە دەكات ، و سەرۆك وەزیریش پایەیەكی سەرۆكی دەولەتە لەو رابەرایەتیەدا.
وە سەرسامترین تایبەتمەندیتی لە سیستەمی فەرەنسیدا پەیوەندی بە گۆرینی ریخستنی حیزبەكانەوە هەیە ، تاكو سالی 1955ز، كە چەند حیزبیكی لاواز هەبوون ، و ریخستنیكی كەمیان هەبووە، كۆدەبوونەوە لە ناو چەند هاوپەمانیەكی لاوازو كاتی ، تاكو سالی 1962، وە لە سالی 1962 ، حیزبەكان كۆبوونەوە ، لە ناو دوو هاوپەیمانی گەورەو ریكخراودا، كەیەكیكیان راست ڕەو و،  ئەویتریان چەپرەو بوو،وەئەوەش بە دوو جەمسەری دەناسریت، وە هەروەها ئەمە بە كاكڵی زۆرینەی پەرلەمانی دادەنریت.


28/03/2015



وتارەکانی تری نوسەر