زەنگێك لە بەردەم سەربەخۆی كوردستاندا

شاخەوان سەنگاوی
سەربەخۆی كوردستان ڕاستیەكی حاشاهەڵنەگر یان كارتێكی سووتاو بە دەست بەرپرسانی ئەم هەرێمەوە . ئەم ڕستەیەی سەرەوە گفتوگۆیەكی زۆری لە سەر كراوە لە نێوەندە ئەكادیمی و سیاسی و رۆشنبیریەكانەوە وە دەبێت دان بەوەشدا بەنێین كە شایستەی لەوە زیاترە , لە بەر ئەوەی خەونی چل ملیۆن مرۆڤە .

بەڵام ئەوەی من دەمەوێت نوسینەكەمی بە ئاڕاستەدا بەرم ژێرخانی ئابووریەكەیەتی چونكە بەر پرسانی ئەم هەرێمە بە بەردەوامی ئەوە بە گۆێی ئێمەدا دەڵێنەوە كە لە گەڵ بنیاتنانی ژێرخانێكی ئابووری بەهێز دەست و پەنجەیان نەرم كردووە ، بەڵام بە دوور لە واقیعەتی بنیاتنانی ژێرخانێكی ئابووری كە كورد وەتەنی دەڵێ‌ ( لاف و گەزافی پێوە لێدەدەن ) لە سەر یەك سێكتەر جگە لە ئاوەژووكردنی بنەمای زانستی ئابووری و دووركەوتنەوە لە واقیعەت و وە هۆكارێكیشە بۆ كورت بوونەوەی مەودای پێشبینی كردنی داهاتوو بۆ سنوری خەیاڵدانی ئەوان  .

لە زهینەیەتی بەرپرسانی ئەم هەرێمەدا هەمیشە نرخی ئەو سێكتەرەیی كە ئەمان بە شان و بالایدا هەڵدەدەن كە (كەرتی نەوت) لە بەرز بونەوەدایە بە دوور لەو ڕاستیەی كە هەر گۆڕانكاریەك لە خواست و خستنەڕوو كە پەیوەندیەكی ڕاستەوخۆیان بە دیاری كردنی نرخەوە هەیە ئەوا لە ژێر ڕكێفی ئەماندا نیە وە بچوكترین گەمەی سیاسی ئیدی (ئەقلیمی بێ‌ یاخود دەولی ) هۆكارێكی بەهێزە بۆ داڕمانی ژێرخانی ئابووری ئەم جۆرە وولاتانە كە لەڕووی سەرچاوەی داهاتەوە پشت بە یەك سەرچاوەی دەبەستن.
وە سەركەوتن یان شكستیژێر خانكاتێك دەردەكەوێت كە لە بارودۆخەێكی دژواردا توانای خۆ رزگاركردنت  هەبێت بە كەمترین تێچون لە ڕووە مادی و معنەویو كاتەوە ئەمە یەكێكە لە خاڵەكانی سەركەوتن لە زانستی ئابووریدا . بەڵام ئەو پلانەی كە لە پلانی وەزارەتی دارایی (عیراق ) دایە وە وەزارەتی دارای هەرێمیش ئامادەیە پەیرەوی بكات بۆ فرە سەرچاوەكردنی داهات لەئایندەدا كە ئەم فرەیە جگە لەشكستێك و بارگرانیەكی دیكەیە بۆ سەرگیرفانی هاولاتیانی بەش مینەتی ئەم وولاتە هیچی دیكەی لێ‌ بەرهەم نایەت ئەمەش یەكێكە لە هۆكارە ترسناكەی پەنابردن بۆ یەك سەرچاوەی لە بەدەست هێنانی داهاتدا كە بەڕوونی لە بووجەی عێراقدا دیارە كە لە 90% كۆی بووجە پشت بە سەرچاوە نەوتیەكان دەبەستی .

بەڵام ئەگەر هاتووپیاداچونەوەیەكی زانستیانە بە سیستەمی بەرێوبردن و دارایدا نەكەین ئەوا دەبێت لە هەر ئان و ساتێكدا چاوەڕوانی زیاتر لە داتەپینی ژێرخانی ئابووریماندا بكەین ، چونكە ئەو رێكارانەی كە وەزارەتی دارایی لە بەرنامەیایەتی بیگرێتە بەر جگە لە بارگرانیەك لە سەر گیرفانی هاولاتیان ئەوا بەرێژەیەكی زۆر دووبارە دروست كردنەوەی بارگرانیەكی دیكەیە بۆ سەر بووجەی گشتی چونكە بە زیاد كردنی باج بەرێژەی 15% بۆ هێنانی  ئۆتۆمبیل و 20% بۆ سەر كارتی تەلەفونات و تكتی فرۆكەش دەگرێتەوە ئەمانەی كە لەپلانی وەزارەتی داراییدا دیاری كراوە هیچیان لە كالا زەروریەكان نیە ! بەلكو دەچێتە خانەی كالا خۆشگوزرانیەكانەوە بۆیە هاولاتیەكی ئاسایی دەتوانێت بەبێ‌ ئەم پێداویستیانەش گەر نەیبێ‌ دەتوانێت درێژە بە ژیانی ئاسای خۆی بدات وە ژیانی خۆ رانەوەستێ‌ . بەڵام ئەم پێداویستیانەی سەرەوە بۆ ئێوەی بەرپرسانی ئەم وولاتە پێچەوانە دەبێتەوە چونكە بە بێ‌ ئەم پێداویستیانە خۆتان بە سەركردەی لێهاتوو نازانن .هەر وەكو وەتەی یەكێك لە ئەندامانی ئەنجومەنی پارێزاگای هەولێر دەڵی (ئەگەر سەیارەی جام رەش و مۆدێل بەرزمان پێنەبێ‌ خەلكی حسبمان بۆناكات ) یەكێك نەزانێت دەچێتە بەرەكانی جەنگ.لە بەر ئەوەی تێچونەكانی لە سەر گیرفانی خۆتان نیە ؟

بەڵام ئەمە زەنگێكی ئاگاداركەرەوەی گرنگە لە بەردەم بەرپرسانی ئەم هەرێمە ئەگەر ویستیان هەبێ‌ دووبارە پیادا چوونەوەیەكی وردی زانستی بكرێتەوە بەو ژێرخانە ئابووریەی كە باس و خواسی ئەمانە لە ڕووی یەك سەرچاوەیەوە هەوڵبدرێ‌ بۆ فرە سەرچاوەیی چونكە هەڵكەوتەی جوگرافیای ناوچەكەمان ئەم فرە سەرچاوییمان پێ دەبەخشێ‌ هەر لە سێكتەری كشتوكاڵ و ئاژەڵداری ، گەشت و گوزار ، پیشەسازی و سامانی سروشتی و بە كەرتی نەوتیشەوە .
بۆ بەگڕ خستنەوەی سەرجەم ئەم سێكتەرانە دەبێت بنەما ئابووری و كارگێریەكان بە شێوەیەكی زانستیانە پەیڕەو بكرێت ، خۆ بەدوور بگیرێت لە چر كردنەوەی سێكتەرەكان لە ناوەندی شارەكاندا كە ئەمەشیان مەترسیەكی لە یەك سەرچاوەی داهات زیاتر نەبێ‌ ئەوا كەمتر نی یە ! چونكە خۆی لە خۆیدا هۆكارێكە بۆ پوكانەوە .


[email protected]


08/02/2015



وتارەکانی تری نوسەر